Стоматит

P-P-013

Версия: Архив - Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказ №764, 2007, №165, 2012)

Другие формы стоматита (K12.1)

Анықтамасы

Анықтамасы


Анықтамасы: Стоматит – ауыз қуысы шырышты қабығының қабынулық ауруы.


Хаттама коды: P-P-013 "Стоматит"
Педиатрия саладағы поликлиникалар үшін.
АХЖ-10 бойынша коды (кодтары):
K12    Стоматит жəне ұқсас зақымданулар.
K12.0 Ауыз қуысындағы қайталанбалы афталар (бөртпелер).
K12.1 Стоматиттің басқа түрлері.
K13     Ерін жəне ауыз қуысы шырышты қабығының басқа аурулары.

Жіктемесі


Жіктемесі:
1. Кандидозды стоматит (уылу).
2. Афтозды стоматит (нақты себебі анықталмаған, бірнеше қоздырғыш болуы мүмкін).
3. Герпестік стоматит (жəй герпестің қоздырғышы).

Қауіп-қатерлі факторлар


Қауіп-қатерлі факторлар:
1. Кандидоз кезінде – бұл 1-2 айлық нəрестелер; иммунды тапшылығы бар балалар, иммундық супрессиясы бар балалар; ортопедиялық аппаратураны киетін балалар, фондық патология.
2. Афтозды стоматит кезінде – 6 айдан 3 жасқа дейінгі балалар; иммундық тапшылығы бар балалар; нашар санитарлық жағдай, фондық патология.
3. Герпестік стоматитте – ерте жастағы балалар.

Диагностикасы


Диагностика критерилері

Шағымдар мен анамнез:
- ұрт, қызыл иек, кейде таңдай жəне тілдің сілемей 
қабатындағы ауырсынулы, гиперемиялы, ісінулі, жаралы учаскелер;
- сілекей ағу;
- тамақтан жəне сұйықтықтан бас тарту;
- дене температурасының жоғарылауы.

 
Физикалық тексеру:
 
1. Афтозды стоматит – шырышты қабықтың кез келген жерінде орналасқан, əсіресе, қозғалмалы бөлігінде (ұрттың шырыштысы) домалақ, ауыру сезімін тудыратын, терең ойық жаралар. Бірен-саран немесе көптеген зақымданулар, сұр үлбірмен жабылған, көтеріңкі қабынған білікпен қоршалған. 
 
2. Герпестік стоматит – ұрт, қызылиек, таңдай мен тілдің шырышты қабығында ауырсындыратын, қан кернеген, ісінген жəне ойық жараланған аймақтар. 40,6 С дене қызуы жəне қызба.
 
3. Кандидозды стоматит – ауыз қуысы шырышты қабығында ақ ірімшік тəрізді өңез. Бұл көріністер жиі ауыз қуысы бүкіл шырышты қабығының диффуздық эритемасымен қосарланады,  оның құрғақтығы байқалады.
 
Инструменталдық зерттеулер: көрсетілмеген.
 
Мамандар консультациясы үшін көрсетімдер - стоматолог.
 
Негізгі жəне қосымша диагностикалық шаралар тізімі
 
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі: стоматолог консультациясы.
 
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі: гастроэнтеролог консультациясы.

Лабораторлық зерттеулер


Лабораторлық зерттеулер: қанның жалпы анализі (қабынбалық өзгерістер, ЭТЖ жоғарылауы).

Дифференциалды диагноз


Дифференциалды диагноз

Диагноз немесе ауру себебі Диагноз пайдасына
Кандидозды стоматит - ауыз қуысы сілемейіндегі ақ, сүзбелі жабындылар.
Афтозды стоматит
- ауыз сілемейінің ауырулы жаралары, афт – папул орнында түбі лас жəне эритематоздық шеңбермен ұсақ жаралар.
Герпестік стоматит
- жоғары қызба;
- сарғыш жабындылармен жабылған көпіршіктік элементтер мен жаралар;
- регионарлы лимфаденит.
Қышқылмен немесе сілтімен химиялық күю
- ауыз қуысы сілемейіндегі ауырсынулы жаралар.


Емдеу тактикасы


Емдеу тəсілі
 
Ем мақсаты:
1. Қабыну процесі, ауру сезімі синдромын тоқтату, жараны жазу.
2. Ауыз қуысының толық тазартылуы.
 
Дəрі-дəрмексіз ем:
1. Науқасты оңашалау (жеке ыдыс-аяқ, гигиениалық заттар).
2. Механикалық аялаушы сүтті - өсімдікті диета.
3. Сұйықтықты мол ішу (қайнаған су, жеміс пен көкөніс шырындары).
 
Дəрі-дəрмектік ем:
 
1. Саңырауқұлақты стоматитте – метилен көгі сулы 1% ерітіндімен ауыз қуысын өңдеу, 1% май мен клотримазол кремі - күніне 2 рет (таңертең жəне кешке) жағады. Таралған процесте - 5 жастан жоғары балаларға ауыз арқылы берілетін *итраконазол ерітіндісі 5 мг/кг бастапқыда ауыз қуысын 20 сек ішінде шайқау керек, содан кейін ерітіндіні жұту керек, флуконазол 6мг/кг/тəу дозада емнің бірінші күні, содан кейін 3мг/кг/тəу, 2 апталық нəрестелерге – арасы 72 сағат, 2- ден 4 аптаға дейін – ара қашықтығы 48 сағат.
 
2. Афтозды жəне герпестік стоматитте – ауыз қуысын 3% сутегі тотығымен, калий перманганаты ерітндісінің 1: 10.000 қатынасында езіп, 0,02% фурациллин ерітіндісімен тамақ ішер алдында жəне тамақ ішкеннен соң өңдеу. Тамақтану алдында тұтқыр жəне ауруды бастын дəрі-дəрмекті - 10% анестезин эмульсиясы, 1-2% танинді* қабылдау. Интерферон майын күніне 4 рет əр 2 сағат сайын қабылдау керек. 0,25% оксолин майын күніне 4 рет қабылданады.
 
3. Дененің жоғары қызуында -  парацетамол:
- 3 айға дейін, 10  мг/кг;
- 3 ай – 1 жыл , 60-120 мг;

- 1 – 5 жас,  120-250 мг;
- 6 – 12 жас, 250-500 мг;
- 12 жастан жоғары (дене салмағы 60 кг-нан 
жоғары),  500 мг.

Бұл бір реттік дозалар.

 
Негізгі жəне қосымша дəрі-дəрмектер тізімі

Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:
1. * Метилен көгі ерітіндісі 1% 10 мл, спирттік ерітінді.
2. **Клотримазол майы, 1% крем; 1% ерітінді, флаконда.
3. * Сутегі тотығы 3% ерітінді 25 мл, 40 мл, флаконда.
4.    Пропофол 10 мг/мл, венаға енгізуге арналған эмульсия.
5. * Калий перманганаты 1:10 000 сулы ерітіндісі.
6. **Оксолин майы 0,25%.
7. * Итраконазол ауыз арқылы берілетін ерітнді 150 мл – 10 мг\мл.
8.   Соруға арналған грамицидин табл. 1,5 мг.
 
Қосымша дəрі-дəрмек тізімі:
1. *Флуконазол 50 мг, 150 мг, капс.; 100 мл венаға енгізуге арналған ерітінді, флаконда.
2. *Танин 1% ерітінді; 2%, 10% май.
3. *Парацетамол 200 мг, 500 мг, табл.; 2,4% сироп, флаконда; 80 мг, суппозиториялар.
4.  Интерферон майы.
 
Ем тиімділігінің индикаторлары:
- дене температурасының қалыпқа келуі;
- тəбеттің қалпына келуі, өзін өзі жақсы сезіну;
- сілемейді тазарту;
- асқынулардың болмауы.

* - Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.
 
** - Амбулаторлық ем кезіндегі рецепт бойынша дəрілік заттар тегін жəне жеңілдікпен берілетін ауру түрлерінің тізіміне кіреді.

Ауруханаға жатқызу


Госпитализациялауға көрсетімдер:
1. Ойық жара - өлеттену процесіне ұласатын ауырудың ауыр түрі.
2. Вирусты стоматиттердің ұзақ мерзімді ағымы.

Алдын алуы


Біріншілік профилактика:
- табиғи тамақтандыру;
- гигиеналық шараларды сақтау;
- рационалды антибактериалды терапия (кандидозды стоматит);
- науқастар жəне вирустасымалдағыштармен қатынасты шектеу.

Профилактикалық шаралар:
1. Егер баланың ахуалы нашарласа немесе ол емшек сора алмаса, қызба пайда болса, тыныс алу жиілесе немесе қиындаса, 2 күннен кейін немесе одан ерте учаскелік дəрігеріне қаралуы.
2. Қандай жағдайда қайтадан дəрігерге тез арада қаралу керек екендігін анасына үйрету.

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

  1. Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 - 2012)
    1. Хаттаманы дайындау барысында пайдаланылған əдебиеттер: 1. Доказательная медицина. Ежегодный справочник. Часть 7. Москва. Медиа Сфера, 2003,с 2305-2307. 2. EBM Guidelines 11.8.2005 Stomatitis in Children. 3. American Academy of Pediatric Dentistry. Clinical guideline on infant oral health care. Chicago (IL): American Academy of Pediatric Dentistry; 2004. 4 p. 4. University of Texas at Austin, School of Nursing, Family Nurse Practitioner Program. Recommendations for the diagnosis and management of recurrent aphthous stomatitis. Austin (TX): University of Texas at Austin, School of Nursing; 2003 May. 12 p. 5. Клинические рекомендации, основанные на доказательной медицине: Пер. с англ. / Под реЮ.Л. Шевченко, И.Н. Денисова, В.И. Кулакова, Р.М. Хаитова. – 2-е издание, исп. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2002. – 1248 стр.: ил 854-855.

Ақпарат


Əзірлеушілер тізімі: Идрисова Р.С., АМДБЖИ балалар инфекциясы кафедрасының меңгерушісі.

Қазықтаулы файлдар

Назар аударыңыз!

  • Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
  • Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
  • Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
  • Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
  • Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.
На главную
Наверх