Орташа жегі (педиатрия)

Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2014 (Қазақстан)

Кариес дентина (K02.1)
Педиатрия, Стоматология детская

Анықтамасы

Анықтамасы

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және әлеуметтік
даму министрлігінің
«Денсаулық сақтауды дамыту
республикалық орталығы» ШЖҚ РМК
Сараптама кеңесі ұсынған
2014 жылғы 12 желтоқсандағы
№ 9 хаттама
 

Жегі – бұл эмальді ошақты минералсызданумен сипатталатын патологиялық процесс. Орташа жегі – эмаль мен дентин шегінде тістің қатты тіндеріндегі деструктивті өзгеріс [1].

Атауы: Орташа жегі
 
Хаттама коды:
 
АХЖ-10 кодтары:
К02.1. Дентин жегісі
 
Хаттамада пайдаланылатын қысқартулар: мкА
 
Хаттаманың әзірленген күні: 2014 жыл
 
Пациенттер санаты: балалар
 
Хаттаманы пайдаланушылар: балалар стоматологтері.

Жіктемесі


Жегінің клиникалық жіктемесі [1]:

Туындау кезеңділігі бойынша
Бастапқы
Екінші/қайталанған.
Орналасуы бойынша
Фиссурлы
Апроксималды
Мойын маңы

Жегінің тереңдігі бойынша
Бастапқы
Беткі
Орташа
Терең

Белсенділік дәрежесі бойынша:
Компенсацияланған пішіні
Субкомпенсацияланған пішіні
Декомпенсацияланған пішіні

Патоморфологиялық өзгерістері бойынша
Дақ сатысындағы жегі
Эмаль жегісі
Орташа жегі
Орташа тереңдеген жегі
Терең перфорациялық

Диагностикасы


Диагностикалық іс-шаралардың тізбесі.

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін негізгі диагностикалық тексеріп-қарау:

шағымдар мен анамнездерді жинау;
физикалық тексеріп-қарау.
 
Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық тексеріп-қарау:
электроодонтометрия;
тісті зондтау.
 
Жоспарлы емдеуге жатқызуға жолдау кезінде жүргізілуі қажет тексеріп-қараудың ең аз тізбесі: жүргізілмейді.
 
Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық тексеріп-қарау (шұғыл емдеуге жатқызу кезінде амбулаториялық деңгейде жүргізілмеген диагностикалық тексеріп-қараулар жүргізіледі):
 
 
Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеп-қарау (шұғыл емдеуге жатқызу кезінде амбулаториялық деңгейде жүргізілмеген диагностикалық тексеріп-қараулар жүргізіледі):
 

Жедел көмек кезеңінде жүргізілетін диагностикалық іс-шаралар:
 
Диагностикалық критерийлер:

Шағымдар:
Қышқыл, тәтті және тұзды тағамнан болатын ауырсынуға, тітіркендіргіштерді жойғаннан кейін тез басылатын ауруға.
Анамнез:
Балансталмаған тамақ, көміртегілі тамақтың басым болуы, ауыз қуысы  гигиенасын сақтамау
 
Физикалық тексеріп-қарау:
компенсацияланған пішін кезінде жегілі қуыстың тегіс шеттері, пигменттелген тығыз дентині бар.
декомпенсацияланған пішін кезінде жегілі қуыстың ұшты шеттері бар, пластармен алынатын жұмсақ, ашық дентиннің көптігі. 
 
Зертханалық
зерттеулер:
 
Аспаптық зерттеулер:
Тісті зондтау:
эмальді-дентинді біріктіргішті ауыртып зондтау.
Электроодонтометрия: электрооднометрия көрсеткіштерінің деңгейі 2,0 – 6,0мкА.
 
Арнаулы мамандардың консультациясы үшін көрсетімдер. Жүргізілмейді.

Дифференциалды диагноз


Сараланған диагноз.
 
1-кесте. Беткі тіс жегісі, терең тіс жегісі, созылмалы фиброзды пульпит, созылмалы периодонтит бар сараланған диагноз.


Диагноз Шағымдар Анамнез Объективті дәрежесі
Орташа жегі қышқыл, тәтті және тұзды тағамнан болатын ауырсынуға, тітіркендіргіштерді жойғаннан кейін тез басылатын ауруға. Баланстал

маған тамақ;

көміртегілі тамақтың басым болуы;
ауыз қуысының нашар гигиенасы.
орташа өлшемдегі жегілі қуыс;
ұсақталған, пигменттел

ген дентитпен толтырыл
ған;

эмальді-дентинді біріктіргішті ауыртып зондтау соединению.
Беткі жегі жоқ профилактикалық тексеріп-қарау кезінде айқындалады/ қышқыл, тәтті және тұзды тағамнан болатын ауру. Бұдыр

лы беті және жұмсартыл
ған ұсақ көрінетін дақ;

температуралық тітіркендір

гішке ауырсыну реакциясы жоқ.

Терең жегі тісте жегілі қуыстың, термикалық тітіркендіргіштер
ден тез басылатын аурудың болуына
баланстал

маған тамақ;

көміртегілі тамақтың басым болуы;
ауыз қуысының нашар гигиенасы.
ұсақталған, пигменттел

ген дентитпен толтырылған терең жегілі қуыс;
жегілі қуыстың барлық түбі бойынша ауыртып зондтау.

Созылма
лы фиброзный пульпит
себебін жойғаннан кейін басылмайтын температуралық және химиялық тітіркендіргіштер
ден болатын аурулар
бұрын жіті немесе қақсайтын аурудың болуы терең жегілі қуыс, бір нүктеде тіс қуысын ашу, кенеттен ауыртып зондтау
Созылма
лы периодон
тит
тісті қатты тістеп қалған кезде жайсыздықтың болмауы немесе ол сезілуі мүмкін. бұрын жіті немесе ұзақ уақыт қақсап ауырудың болуы, тісті бұрын асқынбаған жегінің салдарынан емдеу. тамақ қалдықтары
мен толтырылған орташа немесе терең өлшемдегі жегілі қуыс, тіс қуысы ашылды, ауыртпай зондтау
 

Емдеу тактикасы


Емдеу мақсаттары:
анатомиялық пішінін және тіс функциясын қалпына келтіру;
асқынулардың дамуының алдын алу;
тіс қатарларының эстетикасын қалпына келтіру.
 
Емдеу тактикасы:

Дәрі-дәрмексіз емдеу:
Балансталған және ұтымды тамақтану;
Гигиеналық тәрбие, ауыз қуысы гигиенасына оқыту.
 
Дәрі-дәрмекпен емдеу:
Стероидрезистентті жасушалық ауыр ажыратылу терапиясы кезінде таңдалған әдіс – антитимоциттік антиденелерді тағайындау. Жіті ажыратылудың қайталанған эпизоды – поликлоналды антиденелер препараттарын тағайындауды талап ететін ауыр стероидрезистентті жіті жасушалық ажыратылу. Шамамен 50% жағдайда жіті гуморальды ажыратылу белгілері анықталады. Қайталанған ажыратылудың дамуы трансплантаттың келешекте тірі қалу болжамымен қатар жүреді.
Қайта жасалған ГКС пульс-терапиясы жіті ажыратылуды емдеуде нәтижелі болуы мүмкін, бірақ антиденелерді қолдану алдында пульс-терапияны екі курстан артық тағайындамаған жөн. Көптеген хаттамалар қайталанған бүкіл ажыратылулар кезінде ағымы қолайлы немесе кем дегенде бірінші эпизодтан кейін бірнеше апта өткен соң дами бастағандарды есептемегенде, антиденелермен емдеуді ұсынады.
Егер пульс-терапияға тез арада жауап болмаса, антиденелермен емдеуді бірден бастап кеткен жақсы, басқа хаттамалар бірнеше күн тосуды жөн көреді. Пульс-терапияға қарамастан, бүйрек функциясы жылдам нашарлай бастаса, тез арада антитимоцитті иммуноглобулинмен емдеуді бастау керек.
Ажыратылуды емдеуде антитимоцитарлы иммуноглобулиннің дозасы индукциялықпен салыстырғанда жоғары болуы мүмкін, ал емдеу ұзақтығы 5-7 күннен кем болмауы тиіс. Емдеу курсы бойы гематологиялық көрсеткіштерді бақылап, профилактика үшін 2-3 апта ганцикловирді қолдану қажет. Сондай-ақ циклоспориннен такролимусқа ауысу немесе микофенолаттарды қосу, бұған дейін оларды алып көрмеген пациенттерге ажыратылудың қайталанған эпизодтарында да көрсетілуі мүмкін.
Орташа жегіні емдеу [1,2]:
инфекцияланған дентинді толық жойғанға дейін жегілі қуысты механикалық тазалау;
жегілі қуысты антисептикалық тазалау;
жегілі қуысты пломбалау.

Амбулаториялық деңгейде көрсетілетін дәрі-дәрмектік ем:

Негізгі дәрілік заттар тізбесі (100% қолданылу мүмкіндігі бар):
хлоргексидин 0,05%-100мл;
сутегі тотығы 3%-100мл.
Шыныиономерлі цементтер:
Кетак Моляр – ұнтақ - 12,5г, сұйықтық - 8,5 мл;
Глассин Рест – ұнтақ - 10 г, сұйықтық - 8 мл;
цемион – ұнтақ -20г, сұйықтық -10мл, кондиционер -10мл, лак-10мл.
Химиялық қатайту композиттері:
КомпоЛайф Плюс:
базалық паста-14г;
катализациялайтын паста-14г;
бонд-6 мл;
дәрілейтін гель-7 мл. Харизма ППФ:
базалық паста-14г;
катализациялайтын паста-14г;
бонд-6 мл;
дәрілейтін гель-2,5 мл.
 
Стационарлық деңгейде көрсетілетін дәрі-дәрмектік ем:
 

негізгі дәрілік заттар тізбесі (100% қолданылу мүмкіндігі бар): Жүргізілмейді.
қосымша дәрілік заттар тізбесі (100% қолданылу мүмкіндігі бар):
 
Жедел медициналық жәрдем кезеңінде көрсетілетін дәрі-дәрмектік ем:
 
Хирургиялық араласу (егер мұндай негізгі болып табылмаса, онда оның негіздемесін сипаттау қажет: белгіленген кезең ішінде дәрі-дәрмектік емдеудің тиімсіздігі кезінде, емдеу тиімділігінің негізгі индикаторларының оң динамикасы болмаған кезде) және басқалары): Жүргізілмейді.
Амбулаториялық жағдайда көрсетілетін хирургиялық араласу:
 
Стационар жағдайында көрсетілетін хирургиялық араласу:

Әрі қарай бақылау, диспансерлеу қағидаттары:
Тіс жегісі белсенділігінің дәрежесіне қарай профилактикалық тексеріп-қарау – жылына 1-3 рет.
 
Ем тиімділігінің индикаторлары.
патологиялық процесті тоқтату (анатомиялық пішінін, тіс функциясы мен тіс қатарының эстетикасын қалпына келтіру);
асқынулар дамуының болмауы.

Алдын алуы

 
Профилактикалық іс-шаралар:
Ұтымды тамақтану – құрамында жеңіл ферменттелетін көміртегілер, бірінші кезекте қант бар өнімдерді рационда азайту;
күн сайын ауыз қуысының өз бетінше тазаруына ықпал ететін шикі көкөністер мен жемістерді тұтыну.
Гигиеналық тәрбие және ауыз қуысы гигиенасына оқыту (қосымша);
Құрамында фтор бар тіс пасталарын (суда фтор тапшы болған кезде) қолдану;
Фиссурларды және көрінбейтін шұңқырларды профилактикалық бітеу.
 

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

  1. Протоколы заседаний Экспертной комиссии по вопросам развития здравоохранения МЗ РК, 2014
    1. Хаттаманың дайындау кезінде пайдаланылған әдебиеттер: 1. Лекции по стоматологии детского возраста. авт. проф.Т.К. Супиев г Алматы 2013г. 2. Терапевтическая стоматология детского возраста Л.А.Хомченко.г,.Москва,2007г. 3. Терапевтическая стоматология детского возраста Н.В.Курякина Новгород,2004г. 4. Некариозные поражения твердых тканей зуба. М.Т.Копбаева, гАлматы,2000 г. 5. Профилактика стоматологических заболеваний. Т.К.Супиев, С.Б.Улитковский, О.М.Мирзабеков, Э.Т.Супиева.г.,Алматы, 2009г.

Ақпарат

Әзірлеушілер:
1. Негаметзянов Нурислам Гарифзянович – м.ғ.д., ҚР ДСӘМ штаттан тыс бас балалар стоматологы. Алматы қаласы ДСБ «Балалар стоматологиялық емханасы» ШЖҚ МҚК бас дәрігері.
2. Сұршанов Ертай Қызырұлы - Алматы қаласы ДСБ «Балалар стоматологиялық емханасы» ШЖҚ МҚК бас дәрігерінің емдеу жұмысы жөніндегі орынбасары.
3. Ахмадьяр Нұржамал Садырқызы - м.ғ.д. «Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығы» АҚ клиникалық фармаколог-дәрігері.
 
Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету: жоқ
 
Рецензенттер:
1. Супиев Тұрған Құрбанұлы - м.ғ.д., «С.Ж.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ» ШЖҚ РМК, ДБИ стоматология және ЖБХ кафедрасының профессоры.

Қазықтаулы файлдар

Назар аударыңыз!

  • Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
  • Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
  • Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
  • Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
  • Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.
На главную
Наверх