Тоқпан жіліктің иық тұсынан сынуы

 

Жіктемесі:

1. Ашық (инфекцияланған сынық).

2. Жабық сынық.

Жіктемесі АО:

А - буыннан тыс сыну.

В - толық емес буынішілік сынық.

С - толық буынішілік сынық.

Əрбір пункт сынықтың сипаты бойынша бөлінеді (мысалы: А1 - латералдық айдаршықтың сынығы, немесе С3 - тоқпан жіліктің толық буынішілік жарықшақтық метафиздік күрделі сынығы).

Қауіп-қатерлі факторлар:
- шынықпағандық;
- байқаусыз оқыс қимылдар жасау;
- кəрілік.

 

Диагностика критерилері:

1. Жарақат алған қолда ауыру синдромы болуы.

2. Шынтақ буынында қозғалыстың шектелуі немесе мүлдем болмауы.

3. Сынық болған жердегі жұмсақ тіннің өзгеруі (ісіну, гематома, деформация жəне т.б.).

4. Иықтың жарақат алған аймағын шамамен пальпация жасағанда сүйек сынықтарының сықырлауы.

5. Тоқпан жілік диафизінің тайып сынуының рентгендік белгілері.

 

Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:

1. Науқасты клиникалық тексеру (диагностика критерилерін қараңыз).

2. Жарақат болған сегментті 2 проекцияда рентгендік тексеру.

Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:

1. Электрокадиография.

2. Жалпы қан анализі.

3. Жалпы несеп анализі.

4. Коагулограмма.

5. Биохимия.

Қосымша патология болғанда - мамандар ұсынған сəйкес тексерулерді жүргізу.

 

Емдеу тактикасы

Ем мақсаты: тоқпан жіліктің иық тұсынан тайып сынуын дер кезінде анықтап диагноз қою, емдеу əдісін анықтау (консервативтік, операциялық), мүмкін болатын

асқынулардың алдын алу, қалпына келтіру шараларын жүргізу, қолдың қызметін қалпына келтіру.

Емі

Кез-келген емдеу əдісі талапқа сай жансыздандыруды қолдану арқылы жүргізіледі.

Анальгетиктер жəне стероидты емес қабынуға қарсы препараттар 2 апта бойы қолданылады.

Консервативті ем:

1. Таймаған сынықтар гипстік лонгетаны 3-6 аптаға салу арқылы консервативті емделеді.

2. Рентгенографиялық тексеру репозициядан кейін жəне репозициядан соң бір аптадан кейін жасалады.

Ашық сынықта операция алдында міндетті түрде сіреспеге қарсы анатоксин енгізіледі.

Операциялық ем: тайып кеткен айдаршықтық сынығы операцияға көрсеткіш болып табылады (тоқпан жілікке Y-пішінді пластина, Киршнер сымдары, болт-тартқыш, т.б. көмегімен металлоостеосинтез жасау). Негізгі мақсат сынықты тұрақтандыру жəне бастапқы кезеңдерде-ақ шынтақ буынындағы қозғалыстарды қамтамасыз ету. Жасы үлкен науқастарда остеопороздық сүйектердің ауыр жарықшақты сынықтарына қарамастан қозғалыстарды ерте бастау керек. Кейде мұндай жағдайда буынға біріншілік эндопротез салынады. Сынықтың бітісіп кетуін репозициядан кейін 21 күннен соң рентгендік əдіспен тексереді, кейін ай сайын тексеріп тұрады.

Көптеген зерттеулер нəтижесі көрсеткендей, ашық сынығы бар науқастарға антибиотикпен алдын алу шараларын жүргізсе, іріңді-қабынулық асқынулар болу қаупінің барынша азаятыны анықталған.

Науқастарды 3 қауіп-қатер тобына бөлуге болады [3]:

1. Терісі мен жұмсақ тіндерінің зақымдалуы 1 см-ден кем, жарасы таза ашық сынық.

2. Жақын жатқан тіндердің зақымдалуы жəне орнынан таюы айқын емес, терісінің зақымдалуы 1 см-ден жоғары ашық сынық.

3. Кез-келген сегменттік сынық, жақын жатқан тіндері айқын зақымдалған немесе жарақаттық ампутациясы бар ашық сынықтар.

1-2 қауіп-қатер тобындағы науқастарға негізінен грамоң микроорганизмдерге əсер ететін антибиотиктердің операцияға дайындық дозасын енгізеді (жарақаттан кейін барынша ертерек). 3 қауіп-қатер тобындағы науқастарға қосымша грамтеріс микроорганизмдерге əсер ететін антибиотиктер де тағайындалады.

Антибиотикпен алдын-алу кестесі:

1. 1-2 топтағы науқастарға - 3-4 ұрпақтағы цефалоспориндер б\і 1,0-2,0.

2. 3 топтағы науқастарға - 3-4 ұрпақтағы цефалоспориндер б\і 1,0-2,0 12 сағаттан кейін (тəулігіне 2 рет), 7 күн + метронидазол 100 мл. в/і 8 сағаттан кейін (тəулігіне 3 рет), 3-5 күн.

 

Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі:

1. *Метронидазол таблетка 250 мг инфузияға арналған ерітінді 0,5 флаконда 100 мл

2. *Цефтриаксон инъекциялық ерітінді дайындауға арналған ұнтақ 250 мг, 500 мг, 1000 мг флаконда

3. *Цефуроксим 750 мг, 1.5 гр флаконда иньекциялық ертіндіні дайындауға арналған ұнтақ

4. *Цефтазидим 500 мг, 1 гр, 2 г флаконда иньекциялық ертіндіні дайындауға арналған ұнтақ

5. *Надропарин кальция - иньекциялық ерітіндісі 2850 МЕ анти-Ха/0,3 мл; 3800 МЕ анти-Ха/0,4 мл; 5700 МЕ анти-Ха/0,6 мл; 7600 МЕ анти-Ха/0,8 мл, 9500 МЕ анти-Ха/1,0 мл

6. *Цефазолин инъекциялық ерітінді дайындауға арналған ұнтақ 1000 мг

Қосымша дəрі-дəрмектер тізімі: жоқ.

Ем тиімділігінің индикаторлары 
Келесі кезеңге ауыстыру критерилері:

- 1, 2, 5 аптадан кейін рентгендік көрсеткіштер бойынша сыныққа дұрыс репозиция жасау;

- 2 ай бойы сынықтың тұрақты болуы;

- репозициядан кейін 2-3 аптадан соң қолды пассивті əкету жəне тербету мүмкіндігі болуы;

- репозициядан кейін 6 аптадан соң белсенді қимылдар жасай алу;

- қолдың қызметін қалпына келтіру;

- емнен кейін асқынулардың болмауы.

Госпитализациялау үшін көрсетімдер: жедел.