Балалар диареясы, ұзаққа созылған диарея
P-P-019
Версия: Архив - Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказ №764, 2007, №165, 2012)
Диарея и гастроэнтерит предположительно инфекционного происхождения (A09)
Анықтамасы
Анықтамасы
Анықтамасы
Созылып кететін диарея бұл диарея эпизоды, басталуы жиі, бірақ ұзақтығы 14 күн немесе одан көп емес .
Хаттама код: P-P-019 "Балалар диареясы, ұзаққа созылған диарея"
Педиатрия саладағы медециналық пункттар үшін.
Педиатрия саладағы медециналық пункттар үшін.
АХЖ-10 бойынша коды (кодтары): А 09 Диарея мен гастрит шамалас инфекциялық тегі бар.
Жіктемесі
Жіктемесі (1-А):
1. Созылып кететін диарея : диарея, ұзақтығы 14 күн және одан да көп, бірақ сусыздану симптомсыз.
2. Ауыр, созылып кететін диарея: ұзақтығы 14 күннен артық жəне баяу немесе ауыр сусыздану белгілері бар.
Қауіп-қатерлі факторлар
Қауіп –қатерлі факторлар
Ұзақ жиі антибиотиктер кабылдаған, иммуносупресорлар, жасанды тамақтандыру, инфекциялық анамнезде, гипотрофия , анемия жеткіліксіздігінде, жалқықты шырышты қабынуға бейімделіп, тағамдық дəндердің белокқа төзімсіздігі, іште ас сіңірлуі бұзылу синдромында (2-А; 4- А; 5 – А.).
Ұзақ жиі антибиотиктер кабылдаған, иммуносупресорлар, жасанды тамақтандыру, инфекциялық анамнезде, гипотрофия , анемия жеткіліксіздігінде, жалқықты шырышты қабынуға бейімделіп, тағамдық дəндердің белокқа төзімсіздігі, іште ас сіңірлуі бұзылу синдромында (2-А; 4- А; 5 – А.).
Диагностикасы
Диагностика критерилері
Шағымдар мен анамнез:
1. Тамақ ішу көлемі, сипаты жөнінен анық ақпарат болуы.
2. Сұйық нəжіс сипаты, ұзақты болуы, консистенциясы мен бала жасына қарай жиілігі 14 күн жəне көбірек (1 –А).
Физикалық тексеру:
- сұйық сулы сұйық нəжіс, жасылдау шырынды қоспа, қаны жоқ жиі (тəулігіне 3 рет ) іш өту, мүмкін іші кебу, метеоризм;
- баяу немесе ауыр сусыздық белгілерін анықтау;
- сезімталдығы жоғары, мазасыздану;
- естің бұзылуы (тежелу), есінің төмендеу дəрежесі, көз шүңіреюі;
- тері қатпарларының жазылуы (баяу немесе өте баяу – 2 секундттан көбірек);
- шөл болу, баланың құшырланып ішуі немесе керісінше нашар ішуі, тамақтануға немесе ішуге келіспеу, тамақ су ішкен соң құсады.
Сусыздану белгілерін анықтау (1- А):
|
Егер науқаста кез келген 2 белгі болса:
- латергиялық немесе ессіздік;
- көз кірбіңі;
- іше алмайды немесе нашар ішеді;
- тері қатпарлары баяу жазылады (2 секундтан көп).
|
Ауыр сусыздану |
|
Егер науқаста болатын кез келген 2 белгі болса:
- мазасыз, сезімтал ауырсыну;
- кірбің қабақ;
- шөл, суды құшарланып ішу;
- тері қатпарлары баяу жазылады.
|
Баяу сусыздану |
|
Егер науқас белгілері жіктемесінін ауырлығы баяу
немесе ауыр сусыздануға жетпесе.
|
Сусыздануы жоқ |
Инструменталдық зерттеу – жоқ.
Мамандар консультациясы үшін көрсеткіштер: 5 күн емдеуде тиімділігі жоқ болса – гастроэнтрологтар консультациясы керек.
Негізгі жəне қосымша диагностикалық шаралар тізімі
Негізгі:
1. Толық жалпы қан анализі.
2. рН анықталған міндетті копрограмма.
3. Патогенді бактериологиялық жəне патогенді флораға еселеніп екпе, копрограмма.
Қосымша:
1. Гастроэнтролог консультациясы.
2. Дисбактериозға нəжіс анализі.
3. Лактозотолерантты тест.
Лабораторлық зерттеулер
Лабораторлық зерттеу
Нəжіс рН 6.0 жəне созылып кететін диарея бар, естік, диагностикалық титрде шартты – патогенді флорасы шықса, лактозотолерантты тестте – қандағы глюкоза деңгейі төмен, нəжіс пен зəрде қант (6- С ) анықталса.
Дифференциалды диагноз
Дифференциалды диагноз
Бірінші ретте инвазиялық диареяны жəне сусыздықтың кез келген симптомын жоққа шығару керек:
- сусыздану бар болса - ауыр созылып кететін диарея, онда науқасты жатып емделуге, стационарға жолдау;
- сусыздану жоқ болса - 5 күн ішінде амбулаториялық емдеу (1- А).
Емдеу тактикасы
Емдеу тактикасы
Ем мақсаты – консистенциясы жəне бала жасына сəйкес сұйық нəжісі қалыпты болуы керек.
Дəрі–дəрмексіз ем: Тамақпен емдеу анықтамалық роль атқарады. Диета-физиологиялы толық бағалы, онда белок, май, көмір сулары құрамы қалыпты 110 ккаль /кг/ күні үшін күніне 6 рет энергиялық бағасы бар рацион жеткілікті. Аспаздық өңдеу: барлық тағам қайнатылған немесе буланған. Ішекте шіритін, ашытқыны күшейтетін процестер болмауы керек. Өт бөлінетін жеделдеткіштер, қарын ұйқы безі секрециясы, бауырды тітіркендіретін өнімдер ( майлы ет, кофе, шоколад, ішімдіктер, соус) қаныққан сорпа, ысталғандар, сауылған сүт, сахароза, өнімде болмауы керек. Базистік диета толық немесе жартылай бөліп шығаратын шамалы жақпайтын нутриенттер ( лактоза, сиыр сүт белогы, крахмал ) балалар үшін жасанды тамақтандыруда – тамақтануға бейімдеу лактозды емес лактоза қоспа, құрамында сиыр сүт белогы немесе ферментті сүт қышқылымен айырбастауға болады ( үш күндік Биолакт, Нарине т.б ) (2 –А; 3 –А; 5 –С;6 –С).
Дəрі- дəрмектік ем:
1. ОРЗ ерітіндісі ауыз арқылы регидрациялау.
Ауруханаға жатқызуда усыздықтың болуы жəне жоспар бойынша А,Б немесе В (хаттамаға сəйкес көру).
Регидратациялық терапия - алдын алуда регидратациялық терапияда ОРЗ ерітіндісінде ( жоспар А) жоқ болса: 2 жасқа дейін – 50-100 мл ОРЗ əр сұйық нəжістен кейін, 2 ден жоғары жастағыларға – 100-200 мл глюкоза сіңуінің бұзылуы мен бала күйі төмендесе (сұйық нəжістің, шөлдің жəне сусыздану белгілерінің болуы) ауруханада жату кезінде вена ішіне регидратациялау қажет.
Регидратациялық терапия - алдын алуда регидратациялық терапияда ОРЗ ерітіндісінде ( жоспар А) жоқ болса: 2 жасқа дейін – 50-100 мл ОРЗ əр сұйық нəжістен кейін, 2 ден жоғары жастағыларға – 100-200 мл глюкоза сіңуінің бұзылуы мен бала күйі төмендесе (сұйық нəжістің, шөлдің жəне сусыздану белгілерінің болуы) ауруханада жату кезінде вена ішіне регидратациялау қажет.
2. 2 апта ішінде минералдар жəне поливитаминдер. Міндетті түрде кіретін қосарланып ұсынылатын күндізгі фоли қышқылы, А витамин, магний жəне мыс спектрлері кең болуы керек.
3. 10-14 күн ішінде цинк дозасы: 6 айға дейін 10 мг күніне 1 рет; 6 айдан соң – күніне 20 мг 1 рет (4- А).
3. 10-14 күн ішінде цинк дозасы: 6 айға дейін 10 мг күніне 1 рет; 6 айдан соң – күніне 20 мг 1 рет (4- А).
4. Ішектің қалыпты микрофлоралары зат алмасу өнімі ретінде жасына қарай тəулігіне 10 нан 15 мгс , курсы 5 күн.
5. Лиофилизді суспензия бифидо – жəне лактобактерий – тəулігіне 10/15 доза, 5 күн.
6. Панкреатин тəулігіне 1000-2000 кг 5 күн.
Негізгі жəне қосымша дəрі-дəрмектер тізімі
Негізгі дəрі-дəрмектер:
- ОРЗ;
- ЦИНК (4 –А);
- Фоли қышқылы;
- Витамин А;
- Ішектің қалыпты микрофлорасы, зат алмасу өнімінде органикалық қышқыл, лифилизинді суспензия, бифидо жəне лактробактерий құрамында;
- Панкреатин (креон).
Қосымша дəрі-дəрмектер:
- Интестибактериофаг;
- Құрамдық пробиотиктер.
Ем тиімділігінің индикаторлары:
- Іш өтуді тию;
- Салмағын қосуы.
Ауруханаға жатқызу
Шұғыл госпитализациялауға көрсетімдер: сусыз симптомының кез келген айқын дəрежесі немесе басқада ауыр науқастығы.
Алдын алуы
Біріншілік профилактика:
- 6 айға дейн міндетті емшекпен тамақтандыру;
- негізді емес антибиотиктерді қолданбау керек, əсіресе 2 жасқа деиін (2-А).
Профилактикалық шаралар: 6 айға дейін есепке алмастан емізу немесе жасына қарай 6 айдан кейін баланы сынама ретінде 7-10 күндік курспен емізу.
Ақпарат
Пайдаланған әдебиеттің тізбесі
-
Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 - 2012)
- Хаттаманы дайындау барысында пайдаланылған əдебиеттер: 1. Программа ВОЗ Интегрированное Ведение Болезней Детского Возраста, модуль диарея (А); 2. Ведение ребенка с серьезной инфекцией или тяжелым нарушением питания. Руководство по уходу в стационарах первого уровня в Казахстане. ВОЗ, МЗ РК, 2003 3. Кормление и питание грудных детей и детей раннего возраста. Методические рекомендации для Европейского региона с особым акцентом на республики бывшего Советского Союза. Региональные публикации ВОЗ, Европейская серия, № 87 (А); 4. National Guideline Clearinghouse www.guideline.gov. Brief Summary/ Dyspepsia: managing dyspepsia in adults in primary care. (A) 5. Материалы Межстрановой технической консультативной встречи по стационарному ведению диареи, Алматы, Казахстан, 16-18 мая 2006г. Презентация эксперта ВОЗ, профессора O. Fontaine (А). 6. Дисбактериоз кишечника у детей. Пособие для врачей. Приложение к журналу «Педиатрия и детская хирургия Казахстана», Алматы, 2004г. (С) 7.Синдром мальабсорбции у детей. Приложение к журналу «Педиатрия и детская хирургия Казахстана», Алматы, 2004г. (С)
Ақпарат
Əзірлеушілер тізімі:
Головенко М.В., м.ғ.к. балалар инфекциясы кафедрасының доценті, АМДБЖИ.
Кұттыкұжанова Г.Г., м.ғ.д., профессор, балалар инфекциясы кафедрасының доценті, ҚазММУ.
Наурызбаева М.С., м.ғ.к., Педиатрия жəне балалар хирургиясы ҒО.
Қазықтаулы файлдар
Назар аударыңыз!
- Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.
- Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.
- Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.
- Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.
- Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.