Паратонзиллярлық абсцесс

H-S-043

Версия: Архив - Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказ №764, 2007, №165, 2012)

Перитонзиллярный абсцесс (J36)

Анықтамасы

Анықтамасы

 
Анықтамасы:

Паратонзиллит – бұл инфекция көзі болып табылатын микроб антигендеріне бадамшалардың сезімталдығы фонында пайда болатын бадамша жанындағы шелмайдың жіті қабынуы.
 
Хаттама коды: H-S-043 "Паратонзиллярлық абсцесс"
Хирургиялық саладағы стационарлар үшін
АХЖ-10 коды: J 36 Перитонзиллярлық абсцесс
 

Жіктемесі

 
Жіктемесі

Бадамша жанындағы шелмайда патологиялық процестің орналасуына байланысты абсцестің мына түрлері ажыратылады: [1, 3, 5 ]
- алдыңғы жоғарғы (67,3%-75%);
- артқы жоғарғы (12,1%);
- артқы (8,6%);
- сыртқы немесе бүйірлік (4,8%);
- алдыңғы (1,1%);
- төменгі (0,6%);
- екі жақтық (3,6%).

Клиникалық ағымы бойынша:
- жіті (97,1 %);
- жітілеу (2,1%);
- жиі қайталанатын (0,6%);
- созылмалы (0,2 %).

Аурудың даму кезеңі бойынша:
- экссудативтік-инфильтративтік;
- абсцесс кезеңі;
- кері даму кезеңі.

Диагностикасы

 
Диагностика критерилері

Шағымдары жəне анамнезі: жұтқыншақтың ауыруы, көбіне бір жағы, жəне ангинамен ауырғаннан кейін байқалады. Ауырсыну сезімінің күштілігі сонша, науқас тамақ пен сұйықтық ішуден ғана емес, дəрі ішуден де бас тартады. Басы ауырады, дел-салдық сезіледі. Дене температурасы 38-40°С-қа жетеді. [4] А

Қарап тексергенде: паратонзиллярлық абсцестің классикалық үштігі (триада) пайда болады - көп мөлшерде сілекей ағу, шайнау бұлшықеттерінің қарысуы (тризм) жəне ашық маңқалық.

Лабораторлық зерттеулер: клиникалық анализдерде жіті инфекциялық-іріңді процеске тəн көрініс байқалады - қанда лейкоциттер деңгейінің жоғарылауы, ЭТЖ жоғарылауы. Жалпы несеп анализінде айқын қалыптан ауытқу байқалмайды.

Инструменталдық зерттеу: фарингоскопияда бадамша жанындағы тіннің жіті ісінуінен жəне қызаруынан аңқа ассиметриясы көрінеді (тілшік, жұмсақ таңдай, доғалары), таңдай бадамшасының орнынан шығып ортаңғы сызыққа қарай жылжуы.

Мамандар консультациясын алуға көрсеткіштер: инфекционист, онколог, гематолог, дерматолог-венеролог.
 
Негізгі диагностикалық шаралар:
1. Жалпы қан анализі (6 параметрі) - операция алдында.
2. Жалпы несеп анализі - операция алдында.
3. Глюкозаны анықтау - операция алдында.
4. ЭКГ - операция алдында.
5. Флюорография - операция алдында.
6. Микрореакция - операция алдында.
7. Ауыз-жұтқыншақтан алынған сілекейді бактериологиялық зерттеу - операция алдында.

Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
1. Құрт жұмыртқаларын тексеруге қырынды алу - СЭС талабы.

Дифференциалды диагноз


Салыстырмалы диагноз
Күл (дифтерия) кезінде паратонзиллитке ұқсас ісіну болады. Бірақ, дифтерияда өңездер (налеты) болады жəне тризм болмайды, жағындыны тексергенде Леффлер бациллалары табылады.

Инфекциялық мононуклеозда жұтқыншақта ангинаға ұқсас өзгерістер болады, сонымен қатар аденоспленомегалия жəне гематологиялық өзгерістер - лейкоцитоз жəне көп мөлшерде атипті моноциттер болады.
 
Ісікке ұқсас аурулар - қатерлі ісік, саркома, т.б. жоқ екенін дəлелдеу керек, ол ауруларда температура жоғарылауы, жұтқыншақтағы қатты ауыру сезімі, пальпация кезінде ауыру сезімінің, жұтқыншақтың, аймақтық лимфа түйіндерінің ісінуі болмайды.

Мерезде бадамшалардың біреуінде сифилома пайда болады (қатты шанкр), бадамшалардың біреуі үлкеюі, қызаруы мүмкін, жақсүйек бұрышында лимфаденит байқалады, бірақ жұтқыншақта ауыру сезімі болмайды. Диагноз қою үшін негізгі көрсеткіш Вассерман реакциясы жəне тіннің бір бөлшегін гистологиялық тексеру болып табылады.

Лейкозда лейкемиялық инфильтрат болғанда негізгі диагноз гемограмма көрсеткіштері - гиперлейкоцитоз, қанда жас бласт жасушаларының - гемоцитобластардың, миелобластардың болуы, жас түрінен жетілген түріне ауыспалы түрлері кездеспейді.

Скарлатинаға бөртпе жəне белгілі бір эпидемиологиялық мəліметтер тəн болады. Жұтқыншақ тілмесімен салыстырғанда тілмеге тəн диффузды қызару жəне шырышты қабықта жылтыр ісінуге назар аударады, ал тілменің буллезді түрінде жиі жұмсақ таңдайда көпіршіктер байқалады, бұл ауру тризмсіз өтеді. [ 1,2,3]

Емдеу тактикасы

 
Емдеу тактикасы
Аурудың І-кезеңінде емдеу консервативті, ал абсцесс кезеңінде хирургиялық ем - іріңдікті ашу жасалады.
Паратонзиллярлық абсцесті немесе инфильтратты ашқан кезде көбінесе жергілікті аппликациялық жəне қосымша инфильтрациялық анестезия қолданылады.

Таңдай бадамшаларының нервтенуі: қанат-таңдай түйіні, тіл-жұтқыншақ жəне кезбе нервтер, симпатикалық өрімнің мойындық бөлігі. Инфильтрациялық анестезияны (міндетті) бүйірлік, төменгі жəне артқы паратонзиллиттерді ашқанда қолданады.

Іріңдіктің орналасқан жеріне байланысты əрқайсысына қатал жеке қолданады. Анестетиктер саны да жеке тағайындалады, бірақ көлемі 5 мл-ден аспауы тиіс.

Жұтқыншақ маңы парафарингеалдық (бұл екі жасушалық кеңістіктердің арасында тікелей анатомиялық байланыс жоқ) кеңістіктің топографиялық анатомиясын жақсы білу клиницистерге паратонзиллиттің клиникасын дұрыс бағалап жансыздандырудың оптималді əдісін таңдап алуына мүмкіндік береді.

Инфильтраттың ең қатты ісінген жеріне скальпельмен терең емес (0,5 см) тілік жасалады, сосын Гартман қысқыштары арқылы тереңдеп кіріп шамамен 4 см-ге ашып, абсцесті ашады.

Емдеу мақсаты: 1-кезеңде антибактериялық, қабынуға қарсы, дезинтоксикациялық. Іріңдеу кезеңінде - абсцесті ашу.

Дəрісіз емдеу: төсектік режим, аялаушы диета, жылы сұйықтық ішу.

Дəрі-дəрмекпен емдеу 
Антибиотиктер - амоксициллин + клавулан қышқылы таблеткалар, қапталған 250 мг/125 мг, 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг, вена ішіне енгізу үшін сұйықтық дайындауға арналған ұнтақ флаконда 500 мг/100 мг, ровамицин 6 млн ЕД 2рет/күніне, гемодез 400,0 №3, метронидазол 100 мл №3, метамизол натрий 50% 2,0 №5, дифенгидрамин 1% 1,0 №.5. Абсцесті ашқанда жансыздандыру мақсатында - новокаин 1%-10,0 мл, фурациллин 1:5000 400,0 - жараны өңдеу үшін. Ұзақ уақыт массивті антибиотикотерапиядан кейін микоз пайда болуының алдын алу жəне емдеу үшін: итраконазол 200 мг 2 рет күніне, 7 күн бойы.

Алдын алу шаралары: инфекциялық ангиналарды, созылмалы тонзиллитті жəне оның асқынуларын бөлшектеп емдеу.

Емнің жалғасы: жоспарлы түрде 1-1,5 айдан кейін созылмалы тонзиллитті операциялық емдеу - екі жақтық тонзиллэктомия жасау ұсынылады.
 
Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі
Аурудың қоздырушысын микробиологиялық зерттеу, соңғы жылдары отандық жəне шетел авторлары А тобындағы бета-гемолитикалық срептококктың маңызды этиологиялық ролін растады.

Антибиотиктер микрофлораның сезімталдығына байланысты тағайындалады.
1. *Амоксициллин + клавулан қышқылы, сырты қапталған таблеткалар 250 мг/125 мг, 500 мг/125 мг, 875 мг/125 мг, вена ішіне енгізу үшін ерітінді дайындауға арналған ұнтақ флаконда 500 мг/100 мг
2. *Цефуроксим инъекциялық ерітінді дайындауға арналған ұнтақ флаконда 750 мг, 1.5 гр
3. *Цефтазидим инъекциялық ерітінді дайындауға арналған ұнтақ флаконда 500 мг, 1 гр, 2 г
4. *Цефазолин 1-2 мг 2 рет /тəул. в/і
5. *Метронидазол 100,0 в/і
6. *Гемодез 400,0 в/і
Ауру қоздырғыштарының əсерінен организм сезімталдығының жоғарылайтынын ескере отырып десенсибилиздеуші заттар тағайындалады:
7. * Дифенгидрамин 1%-1,0 б/і немесе цетиризин 0,1 ішуге 1 рет/тəул.
8. Ауыру сезімінде анальгетиктер - барынша қауіпсіз *парацетамол, сонымен қатар метамизол натрий 50%-2,0 б/і. Аңқаның шырышты қабығын шаю үшін антисептиктер ерітінділері:* фурациллин 1:5000
9. *Итраконазол оралді ерітінді 150 мл - 10 мг\мл
10. *Итраконазол 100 мг, капс.

Ем тиімділігінің индикаторлары: жұтқыншақта қабыну белгілерінің болмауы, операциядан кейінгі асқынулардың болмауы.


* – Негізгі (өмірге маңызды) дəрілік заттар тізіміне кіретін препараттар.

Ауруханаға жатқызу


Госпитализациялау үшін көрсетімдер: жедел.

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

  1. Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 - 2012)
    1. 1.Пальчун В.Т., Преображенский Н.А. Болезни уха, горла и носа. С.154-161, 1983. 2. Таукелева С.А. Паратонзиллит. Алматы. С. 38-43, 66 (Глава: обезболивание) 1997. 3. Извин А.И. Клинические лекции по оториноларингологии,Тюмень,2004 С. 4. Клинические рекомендации, основанные на доказательной медицине: Пер. с англ. / Под ред. И.Н.Денисова, В.И.Кулакова, Р.М. Хаитова.- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2001.- С. 21-23. 5. Пальчун В.Т., Лучихин Л.А. Паратонзиллит – особенности тактики ./ Научная сеть.-С 1-7. / http:// www. osdm.org

Ақпарат


Əзірлеушілер тізімі:
Жайсақова Д.Е. м.ғ.д., профессор Қаз ҰМУ оториноларингология кафедрасының меңгерушісі.
Кұдайбергенова С.Ф. м.ғ.к. доцент Қаз ҰМУ оториноларингология кафедрасы.

Қазықтаулы файлдар

Назар аударыңыз!

  • Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
  • Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
  • Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
  • Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
  • Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.
На главную
Наверх