Менопауза және әйелдің климакстік ахуалы

Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2014 (Қазақстан)

Менопауза и климактерическое состояние у женщины (N95.1)
Акушерство и гинекология

Анықтамасы

Анықтамасы

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрлігі
Денсаулық сақтауды дамыту
мәселелері жөніндегі сараптау
комиссиясының
2014 жылғы «4» шілдедегі
№ 10 хаттамасымен бекітілген


Климактерий – ағзаның жас өзгерістері көрінісінде репродуктивті жүйедегі инволюциялық үрдістер басым болатын әйелдің өміріндегі физиологиялық кезең.

Климакстік синдром – әйелдің климакстік кезеңде туындайтын және жүйке-психикалық, вегативті-қантамырлық және алмасу-трофикалық бұзылулармен сипатталатын патологиялық ахуалы.
Хаттаманың аталуы: Менопауза және әйелдің климакстік ахуалы

Хаттама коды:

ХАЖ-10 коды (-тары):N95.1 - Менопауза және әйелдің климакстік  ахуалы
Хаттамада пайдаланылатын қысқартулар:
АлАТ - аланинаминотрансфераза;
АсАТ - аспартатаминотрансфераза;
ТГ-АД - тиреоглобулинге антидене;
ТПО -АД –тиреоид пероксидазаға антидене;
ЕРА – екі фотонды рентген абсорбциометрия;
АГТ- алмастыру гормоналды терапиясы;
ДМИ – дене массасы индексі;
ЛГ-лютеинделетін гормон;
ДЗ – дәрілік заттар;
ХҚҚ – халықаралық қалыптандырылған қатынас;
СЖМТ – сүйек тіндерінің  минералды тығыздығы;
Пап-тест – Папаниколау бойынша жатыр қынапынан алынған сүртіндінің цитологиялық зерттелуі;
ПУ- протромбиндік уақыт;
ПИ – протромбиндік индекс;
ЕФМК – ерітілетін фибрин моноөлшеу кешені;
Т3  - трийодтиронин;
Т4 – тироксин;
ТТГ - тиреотропты гормон;
УДЗ – ультрадыбыстық зерттеу;
ФЫГ- фолликула ынталандырушы гормон;
ЖТЛП-ХС- жоғары тығыздықтағы липопротеиндер холестерині;
ТТЛП-ХС – төменгі тығыздықтағы липопротеиндер холестерині;
ӨТТЛП -ХС – өте төмен тығыздықтағы липопротеиндер холестерині;

Хаттаманы әзірлеу күні: 2014 жыл.

Пациенттер санаты: менопауза уақытындағы/ кейінгі әйелдер.

Хаттаманы пайдаланушылар: акушер-гинекологтар, терапевтер, жалпы тәжірибеде дәрігерлері, кардиологтар, эндокринологтар, урологтар, травматологтар, фельдшерлер.

Жіктемесі

Климактерийдің клиникалық жіктелуі [1,4]
Фазасы бойынша:
-етеккір алды пременопауза – етеккір ырғағының, эстроген тапшылық  симптомдары мен ФСГ деңгейінің артуы симптомдарынан басталады да, -соңғы етеккірмен аяқталады;
-менопауза – соңғы жеке етеккір (күнін ретроспективті белгілейді, яғни нақтырақ айтса, 12 ай етеккір  болмағаннан кейін);
-перименопауза – перименопауза мен менопаузадан кейінгі 1-ші жылды біріктіретін кезең;
-постменопауза – менопаузадан кейінгі кезең, ол кенеттен (табиғи) немесе шақыру арқылы келуіне тәуелсіз болады, 65-69 жаста аяқталады; ерте (5 жылға дейінгі) және кеш (5-тен 10 жылға дейін) постменопаузаны ерекшелеу керек;
-уақытынан бұрын менопауза – етеккірдің 36-39 жаста тоқтауы;
-ерте менопауза – етеккірдің 40-44 жаста тоқтауы.
Менопаузаның түрлері:
-хирургиялық менопауза – әйелдің жасына байланыссыз овариэктомиядан кейін келеді;
-постгистерэктомия синдромы – аналық бездері сақталған гистерэктомиядан кейін әр түрлі мерзімдерде әйелдердің 30-70%-да дамитын симптомдар кешені.

Диагностикасы

Диагностикалық іс-шаралардың негізгі және қосымша тізімі:
Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер:
Зертханалық зерттеулер:
-қанды биохимиялық талдау (креатинин, АЛТ, АСТ, глюкоза, билирубин, холестерин, триглицеридтер);
-коагулограмма (ПВ-ПТИ-ХҚҚ, VII факторын, фибриномономерлер ерітілетін кешендерін (МКЕФ), қан плазмасындағы плазминоген, -фибриногеннің белсенділігін анықтау, тромбоциттердің адгезиясы мен агрегация реакциясын жүргізу).
жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу ПАП-тесті.
Аспаптық зерттеулер:
-гинекологиялық трансвагиналды УДЗ;
-маммография.
 
Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер (көрсетімдер бойынша):
-имммунохемилюминисценция әдісімен қан сарысуындағы ФЫГ, ЛГ, эстрадиол, пролактин, тестостерон жыныс гормондары деңгейін анықтау;
-имммунохемилюминисценция әдісімен қан сарысуындағы Т3, Т4, ТТГ, ТПО-АД, ТГ -АД  қалқанша без гормондарын деңгейін анықтау;
-МКПТ анықтау мақсатында омыртқа бөлігі мен жамбас бөкселі жамбассүйек буындардың ДРА-денситометриясы;
-глюкозаға төзімділікке сынама (артық салмағы бар әйелдер үшін);
-қанды биохимиялық талдау: қан сарысуындағы ЖТЛП-ХС, ХС-ЛПНП, ХС-ЛПОНП анықтау, атерогендік индексі (артық салмағы бар әйелдерде);
-бауыр УДЗ.
Жоспарлы  госпитальдауға жібергенде жүргізуге қажетті тексерулердің  минималды тізімі: жүргізілмейді

Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер: жүргізілмейді.
 
Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер: жүргізілмейді.
 
Жедел шұғыл жәрдем көрсету кезеңінде жүргізілетін  диагностикалық іс-шаралар: жүргізілмейді.
 
Диагностикалық критерийлер: ***

Шағымдар мен анамнез[1,2,3]:

Шағымдар:
-етеккір циклының қысқаруы/ етеккірдің ұзақ тоқтап қалуы (пременопауза кезінде).
Климакс синдромының ерте пайда болуы кезінде:
-вегето-қантамырлы (вазомоторлы) бұзылулар: (ыстықтау, қалшылдау, аса тершеңдік, бас ауруы, артериалды гипотензия немесе гипертензия, жүректің жиі соғуы); 
-эмоционалды-вегетативті бұзылулар: ашуланшақтық, ұйқыбастылық, әлсіздік, мазасыздық, күйзеліс, ұмытшақтық, зейінсіздік, либидоның төмен түсуі.
-урогенитальды бұзылу – қынаптағы құрғақтық  (жыныстық акті кезінде ауырлық); қышу және ашыту, уретралалық синдром, цисталгия, несепті ұстай алмау;
-тері мен бетіндегі қосалқылардың оның үстіндегі өсінділердің  зақымдануы (құрғақтық, тырнақтың сынғыштығы, әжімдер, шаштың құрғауы мен түсуі);
Климакс синдромының кешеуілдеп айқындалуы:
-постменопаузалы метаболиялық синдром (атеросклероз, артериалды гипертензия, гиперлипимедия, инсулин резистенттілік);
-невралгиялық: когнитивті қызметтің, мидың, көздің, есту қабілеттерінің төмендеуі;
-сүйек-бұлшықеттік: остеопороз, остеоартрит (5.А).
Климакс синдромының ауырлығы [4.С] 1-қосымша бойынша Куперман интергральды индексінің негізінде бағалануы мүмкін.
Анамнез:
-сүт бездерінің қатерлі ісігі мен тромбоздың дамуы тәуекелі бойынша тұқым қуалаушылық қауіпі;
-гинекологиялық аурулар мен басқа оталар;
-соматикалық аурулар, оның ішінде эндокринопатия.
Физикальды зерттеу:

Антропометриялық көрсеткіштер [2]:
-дене салмағының индексін бағалау (семіздіктің абдоминальды және/немесе висцералды түрінің қалыптасуымен бірге салмақтың артуы мен майдың қайта бөлнуі, бел шеңберінің ұлғаюымен расталады (>80cм), бел шеңбері БеШ қатынасы/бөксе шеңберіне қатынасы (БөШ) (>0,8);
-АҚ артуы;
-тырнақтың құрғақтығы, сынғыштығы, әжімдер, шаштың құрғақтығы мен түсуі;
-кіші жамбас ағзаларының эстрогентәуелді ауруларының жоқтығы;
-қатерлі ісік және сүт бездері қатерлі ісік алды аурулардың болмауы.
Зертханалық зерттеулер:
-қанды биохимиялық талдау: гиперинсулининемия, глюкозаға төзімділіктің бұзылуы, гиперхолестеринемия, дислипимедия (ЖТЛП-ХС төмендеуі, ХС-ТТЛП, ӨТТЛП -ХС артуы, атерогендік индексі – 4-тен артық);
-коагулограмма: VII факторының артуы, плазминоген ұлпасының деңгейін азайту және плазминоген-1 белсендірушісінің ингибиторын арттыру (ИАП-1);
-(ПАП-тест) жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу : жатыр мойнағы патологиясының жоқтығы;
-қандағы ФЫГ, ЛГ, эстрадиол, пролактин, тестостерон деңгейін анықтау:
қан сарысуындағы эстрадиолдың төменгі деңгейі  (<80 пмоль/л);
қан сарысуындағы ФЫГ-тің жоғарғы деңгейі;
ЛГ индексі/ФЫГ <1; эстрадиол индексі/эстрон <1;
қатысты гиперандрогения немесе андрогендердің жетіспеушілігі;
-қалқанша без қызметін бағалау: гипотиреоз немесе тиреотоксикоздың белгілері.
 
Аспаптық зерттеулер:
-маммография: сүт бездерінде түзілімдердің жоқтығы;
-гинекологиялық трансвагинальды УДЗ: постменопаузадағы эндометрияда патологияның жоқтығы (М-эходо қалыңдығы 5 мм);
-бауыр УДЗ: гепатобилиарлы жүйенің патологиясын бағалау.
-трансіншектік УДЗ: менопаузадан кейін эндометриядағы патологияның жоқтығы (Мэхо қалыңдығы 5 мм-ге дейін).
 
Мамандар кеңесі үшін көрсетімдер:
-психотерапевтің кеңесі – психологиялық және психосоматикалық бұзылулардың деңгейін бағалау үшін;
-осының алдындағы аурулар көрінісінде жүрек-қантамыр асқынуларының тәуекел мүмкіншілігін бағалау мақсатында терапевтің кеңесін алу.

Емдеу тактикасы

Емдеу мақсаттары:

-дәрінің аз мөлшерімен әйелдердің аналық без гормондық функциясының орнын толтыру;
-жалпы ахуалын жақсарту;
-кеш алмасу бұзылуларын емдеу.
Емдеу тәсілі:
Дәрі-дәрмексіз емдеу
 
Дәрі-дәрмекпен емдеу
АГТ – пери/постменопаузадағы климакстік синдромның жоғары тиімді және жалғыз патогенетикалық негізделген терапиясы болып табылады.
АГТ-ны тағайындау 2-қосымшаға сәйкес жүргізіледі.
Эстрогендер монотерапиясы жатырды ампутациясы/экстрипациясы жасалған әйелдерге жүргізіледі [3,10,14,21 А].
 
1-кесте. Эстрогендермен емдеу кестесі

ДЗ атауы ДЗ мөлшері және еселігі Қолдану ұзақтығы
Эстрадиолавалерат
2 мг ішке
күніне 1 таблетка: үзілісі бар тәртіп – айына 21 таблетка, үздіксіз тәртіп - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай көрсетімге сәйкес
Эстрадиол, гель гельді теріге сіңдіріп жағу - күніне 1 қалташа, үзіліспен - 21 қалташа, үзіліссіз - 28 қалташа 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
Эстриол – 1 немесе 2 мг тәулігіне 1 таблетка үзіліспен немесе үзіліссіз режимде (21 немесе 28 таблетка) 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
Эстриол біліктері – 0,5 мг
Жақпа май: эстриол – 1 мг/г
күніне 1 білік немесе қынапқа жақпа майды жағу; үзілісі бар режимде 21 шам, үзіліссіз режимде 21 білік.
Симптомдар азайғанда аптасына 2 рет.
1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес

 
Функциясы бұзылған жатырдан қан кету және климакс синдромы бар, жедел ота жасау ұсынылмаған, жатыр миомасы мен аденомасы бар  пременопаузадағы әйелдерге гестагендермен монотерапия [1,4].  жүргізіледі.
 
2-кесте. Гестагендермен емдеу кестесі

ДЗ атауы ДЗ мөлшері және еселігі Қолдану ұзақтығы
Дидрогестерон Етеккір циклының 5 мен 25-күндері аралығында тәулігіне 1 рет ішке 10-20 мг; циклдың 11-күнінен бастап тәулігіне 1 рет 10-20 мг 2 апта 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
Левоноргестрел
жатырішілік і жүйе
(52 мг левоноргестрден тұратын контейнері бар Т-тәріздес өзекше; жатыр қуысында левоногестрельдің тәулігіне 20 мкг деңгейде бөлінуін қамтамасыз етеді); жатыр қуысына бір рет енгізіледі. 5 жылда 1 рет
Прогестерон Пероральды (ауыз қуысына):етеккір циклінің 5-ші күнінен 25 күні аралығында тәулігіне 3 реттен ішке 100 мг; етеккір циклының 16-ші күнінен 25 күні аралығында тәулігіне 3 рет ішке 100 мг; қынапқа етеккір циклының 5-ші күнінен 25 күні аралығында тәулігіне 3 реттен ішке 100 мг; етеккір циклының 16-ші күнінен 25 күні аралығында тәулігіне 3 рет ішке 100 мг. 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес

 
Циклдық тәртіптегі құрама терапия жатыр алып тастаусыз/ экстрипациясыз перименопаузадағы әйелдерге жүргізіледі [8,11, 16, 19, 20 А].
 
3-кесте. Циклдық тәртіптегі құрама терапияның кестелері

ДЗ атауы ДЗ мөлшері және еселігі Қолдану ұзақтығы
Үзіліссіз тәртіптегі екі фазалы дәрілермен құрама терапия
17β эстрадиол тәулігіне 1 рет 1 мг ішке 14тәулік, одан кейін тәулігіне 17β эстрадиол 2 мг және дидрогестерон 10 мг ішке 14 тәулік
 
Күніне 1 таблетка: үздіксіз режим - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
17β эстрадиол тәулігіне 1 рет 2 мг ішке 14тәулік, одан кейін тәулігіне 17β эстрадиол 2 мг және дидрогестерон 10 мг ішке 14 тәулік
 
Күніне 1 таблетка: үздіксіз режим - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
Циклдік режимде екі фазалы дәрілермен құрама терапия
эстрадиолавалерат тәулігіне 2 мг, ішке, 9 тәулік, одан кейін эстрадиолвалерат 2 мг және левоноргестрел 0,15 мг ішке, тәулігіне 1 рет 12 тәулік, одан кейін үзіліс 7 тәулік. Айына 21 таблетка, күніне 1 таблеткадан, циклдың 5 мен 25 күндері аралығында
 
1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
Эстриол – 1 немесе 2 мг Тәулігіне 1 таблетка үзіліспен немесе үзіліссіз режимде (21 немесе 28 таблетка) 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
       

 
Үздіксіз режимде монофазалы құрама терапия
 
4-кесте. Үздіксіз режимде құрама монофазалы режимнің сұлбалары

ДҚ атауы ДҚ мөлшері мен реттілігі Қолдану ұзақтығы
Үзіліссіз режимдегі екі фазалы дәрілермен құрама терапия
17β эстрадиол тәулігіне 1 рет 1 мг ішке, дидрогестерон 5 мг тәулігіне 1 рет ішке тұрақты
 
Күніне 1 таблетка: үздіксіз режим - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
17β эстрадиол тәулігіне 1 рет 0,5 мг ішке, дидрогестерон 2,5 мг тәулігіне 1 рет ішке тұрақты
 
Күніне 1 таблетка: үздіксіз режим - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес
17β эстрадиол тәулігіне 1 рет 1 мг ішке, дроспиренон 2 мг тәулігіне 1 рет ішке тұрақты
 
Күніне 1 таблетка: үздіксіз режим - 28 таблетка 1 жыл ішінде, әрі қарай - көрсетімге сәйкес

 
Гормонды терапияның басқа түрлері:
 
Тиболон – постменопаузада тәулігіне 1 рет 2,5 мг тұрақты тағайындалады [3,А].
 
Амбулаториялық деңгейдегі дәрілік емдеу:
Негізгі дәрілік заттардың тізімі (100% қолдану мүмкіндігі бар):
-Эстриласукцинат
таблеткалар: белсенді зат: эстриол 1 немесе 2мг.
суппозитарийлер: белсенді зат: эстриол 0,5 мг.
жақпа май: белсенді зат: эстриол 1 мг/г.
-эстрадиолвалерата
драже 2 мг;
гель 0,5-1,0 мг; таблеткалар, 10-20 мг;
-дидрогестерон, 10-20 мг таблеткалар;
-левоноргестрел, жатыр ішіндегі жүйе;
-п рогестерон (микронделген), қынаптық драже, 100 мг.
Құрама ДҚ:
-эстрадиолавалерат, таблеткалар, 2 мг, левоноргестрел, таблеткалар 0,15 мг;
-17β эстрадиол, таблеткалар, 2 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 10 мг;
-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 10 мг;
-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 5 мг;
-17β эстрадиол, таблеткалар, 0,5 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 2,5 мг;
-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дроспиренон, таблеткалар, 2 мг;
Қосымша дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%-дан аз):
-тиболон, таблеткалар, 2,5 мг.
Стационарлық деңгейде дәрімен емдеу:
Жедел шұғыл жәрдем көрсету кезеңінде дәрі-дәрмекпен емдеу:
Емдеудің басқа түрлері (мысалы: сәуле тәрізді және т.б.): жүргізілмейді;
Амбулаториялық деңгейде көрсетілетін емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді;
Стационарлық деңгейде көрсетілетін басқа түрлері: стационарлық емдеу;
Жедел шұғыл жәрдем көрсету кезеңінде емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді;
Хирургиялық араласу: жүргізілмейді.
Амбулаториялық жағдайларда көрсетілетін хирургиялық араласу: жүргізілмейді;
Стационарлық жағдайларда көрсетілетін хирургиялық араласу: жүргізілмейді.
 
Әрі қарай жүргізу.
5-кесте. Диспансерлік байқау жөніндегі ұсыныстар.
 

Негізгі диагностикалық зерттеулер Қолдану реттілігі
УГР
1. Емдеу тиімділігін бақылау мақсатында Куперман индексінің климакс синдромының симптомдарын баллмен бағалау Емдеу басталғанға дейін және әрі қарай 3 айда 1 рет
2. Жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу ( Папаниколау бойынша жұғынды); Емдеу басталғанға дейін жылына
1 рет
3. Коагулограмма Емдеу басталғанға дейін, кейіннен алты айда бір рет
4. Маммография Емдеу басталғанға дейін кейіннен жылына бір рет және көрсеткіштер бар болғанда және көрсеткіштер бар болғанда
 
5. Гинекологиялық трансвагиналды УДЗ Емдеу басталғанға дейін,
және жылына 1 рет және көрсеткіштер бар болғанда

Емдеу тиімділігінің индикаторлары:

-климакс синдромының клиникалық симптомдарын тоқтату;
-гормональды фонды қалыптандыру;
-климакс синдромы көрінісінің асқынулары/ кеш көрініс табуының болмауы. 

Ауруханаға жатқызу

Госпитальдау түрін көрсетумен госпитальдауға көрсетімдер*** (жоспарлы, жедел):
 
Жедел госпитальдауға көрсетімдер: жүргізілмейді.
 
Жоспарлы госпитальдауға көрсетімдер: жүргізілмейді.

Алдын алуы


Профилактикалық іс-шаралар (асқынулардың профилактикасы, тәуекел факторларын көрсете отырып, МСАК деңгейіне арналған бастапқы профилактика).
Салауатты өмір салтына арналған ұсыныстар [3. А].
-Дене белсенділігі: тәни жаттығуларының тиімді саны – аптасына  ортшаша белсенділікпен кем дегенде 150 минут жаттығу [3.А].
-Дұрыс тамақтану: күніне бірнеше рет жеміс-жидектер мен көкөніс жеу, тұтас дәнді дақыл және аптасына екі рет балық тұтыну, сондай-ақ май (зәйтүн майын санамағанда) мен тұзды тұтынуды жалпы азайту
Зиянды әдеттерден арылу: темекі шегуден және алкоголь тұтынудан.

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

  1. Протоколы заседаний Экспертной комиссии по вопросам развития здравоохранения МЗ РК, 2014
    1. 1. Национальное руководство. Гинекология под ред. В.И. Кулакова, Г.М. Савельевой, И.Б. Манухина. Москва. 2009.С.462-463. 2. Практические рекомендации под редакцией Сухих Г.Т. //Ведение женщин в пери-и постменопаузе. Москва.2010.С.221 3. Старди Д.У. Пайнс А. от имени авторской группы Международного общества Менопаузы //Обновленные рекомендации Международного общества менопаузы касательно гормональной терапии в постменопаузальный период и стратегий сохранения здоровья в среднем возрасте. Опубликовано Международным обществом менопаузы Интернет-страница: www.imsociety.org. Первая публикация в: Climacteric 2011;14:302-20. (А) 4. Тарасова М.А. Ярмолинская М.И./ Принципы индивидуального выбора гормональной заместительной терапии в пери-и постменопаузе.//Практическое пособие для врачей.Санкт-Петербург.2011.С. 11-12 5. Чазова И.Е. Сметник В.П., Балан И.Е. Ведение женщин с сердечно-сосудистым риском у женщин в пери- и постменопаузе: Консенсус российских кардиологов и гинекологов. ConsiliumMedicum 2008;10:5-18 (С) 6. Birkh U. H., Panay N., Archer D. F., Barlow D, Burger H, Gambacciani M., Goldstein S., Pinkerton J. A., Sturdee D. W. /Updated practical recommendations for hormone replacement therapy in the peri - and postmenopause. //Climacteric. -2008-Vol 11.P. 108 - 123(А). 7. Barnabei VM, Cochrane BB, Aragaki AK, et al, for the Women's Health Initiative Investigators. Menopausal symptoms and treatmentrelated effects of estrogen and progestin in the Women's Health Initiative.ObstetGynecol 2005;105: 1063-1073 (A) 8. Bergeron C, Nogales FF, Rechberger T, Tatarchjuk T, Zipfel L /Ultra low dose continuous combined hormone replacement therapy with 0.5 mg 17p-oestradiol and 2.5 mg dydrogesterone: Protection of the endometrium and menorrhoea rate.//Maturitas.2010;66:201-5(А). 9. De Villiers T.J., Gass M. L. S, Haines C. J. et al./Global Consensus Statement on Menopausal Hormone Therapy.//CLIMACTERIC 2013;16:203-204 (A) 10. Diem S, Grady D, QuanJ,et al. Effects of ultralow-dose transdermal estradiol on postmenopausal symptoms in women aged 60. Menopause 2006;13:130-138 (A) 11. Ferenczy A, Gelfand MM, van de WeijerPHM, Rioux JE./Endometrial safety and bleeding patterns during a 2-year study of 1 or 2 mg 17- p estradiol combined with sequential 5-20 mg dydrogesterone.//Climacteric. 2002;5:26-35(A) 12. Huang A. J. Sawaya G. F. Vittinghoff E., Lin F., Grady D./Hot flushes, coronary heart disease, and hormone therapy in postmenopausal women. //Menopause 2009.Vol. 16.P 639-43. 13. Hampton NR, Rees MC, Lowe DG, Rauramo I, Barlow D, Guillebaud J./Levonorgestrel intrauterine system (LNG-IUS) with conjugated oral equine estrogen: a successful regimen for HRT in perimenopausal women.//Human reproduction (Oxford England).2005 Sep;20(9):2653- 60(А). 14. ohnson SR, Ettinger B, Maser JL, et al. Uterine and vaginal effects of unopposed ultralow-dose transdermal estradiol. ObstetGynecol 2005;105: 779-787 (A) 15. 15.Lin SQ1, Sun LZ, Lin JF, Yang X/Estradiol 1 mg and drospirenone 2 mg as hormone replacement therapy in postmenopausal Chinese women.CLIMACTERIC 2011 Aug;14(4):472-81 (А). 16. Matsui S , . Уа8шТ.,ТашА. ет. al/ Effect of ultra-low-dose estradiol and dydrogesterone on arterial stiffness in postmenopausal women//CLIMACTERIC 2013;00:1-6(А). 17. Norman R.J. Oestrogen and progestogen hormone replacement therapy for perimenopausal and postmenopausal women: weight and body distribution (Cochrane review). In The Cochrane Library, 3, 2001. Oxford: Update software (А). 18. PolitiMC, chleinitzMD./RevisitingtheDurationofVasomotorSymptomsofMenopause: AMeta-Analysis //Journal of General Internal Medicine, 23, 2008, 1507-13 19. Quereux C, Pornel B, Bergeron C, Ferenczy A Continuous combined hormone replacement therapy with 1 mg 17 p -oestradiol and 5 mg dydrogesterone (Femoston-conti): Endometrial safety and bleeding profile //Maturitas.2006;53:299-305 (A) 20. Shao H, Breitner J C S, Whitmer R A, Wang J,et al./Hormone therapy and Alzheimer disease dementia: New findings from the Cache County Study//Neurology2012, 79, 1846- 1852(A) 21. Yaffe K, Vittinghoff E, Ensrud KE, et al. Effects of ultralow-dose transdermal estradiol on cognition and healthrelated quality of life. ArchNeurol 2006; 63: 945-950. (A)

Ақпарат

Біліктілік деректері көрсетілген хаттаманы әзірлеушілер тізімі:
  1. Н.Н. Мезинова - м.ғ,д., «Қазақстан-Ресей медициналық университеті» Мемлекеттік емес білім беру мекемесінің «Акушерия және гинекология» кафедрасының  профессоры.
  2. Н.Н Кобзарь - м.ғ.к., доцент, «Қазақстан-Ресей медициналық университеті» Мемлекеттік емес білім беру мекемесінің «Акушерия және гинекология» кафедрасының меңгерушісі.
  3. М.С. Құдайбергенова – «Ұлттық ғылыми медициналық орталығы» АҚ клиникалық фармоколог дәрігері.
Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету

: жоқ

Пікір иесі: Л.К.Қалиева– м.ғ.д., «С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медициналық университеті»  ШЖҚ РМК-нің «№2 акушерия және  гинекология» кафедрасының меңгерушісі.

1-қосымша

 

Куперманның менопаузалық индексін есептеу

 

Симптомдар Баллдар (Б) 0-ден 3-ке дейін Әр симптомға арналған коэффициент  (К) Туынды (Б*К)
Көтерілулер
 
Тершеңдік
 
Ұйқысыздық
 
  4
 
2
 
2
 
 
Ашушаңдық,
мазасыздық
  2
 
 
 
Жабырқаулық,
қорқыныш
  1  
Бас айналу   1  
Бір жерге назарды ұстай алмау   1  
Буындардағы ауру
 
Бас ауруы
 
Жүрек соғысы
 
Куперман индексі
 
жиынтығы).
 
 
  1
 
1
 
1
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Барлығы +-
         

 
Куперманның жалпы индексі:
-ауырлықтың жеңіл деңгейінде 12-34 баллды құрайды,
-орташа деңгейде - 35-58 балл
-ауыр деңгейде - 58 баллдан артады.
 

2-қосымша

 

АГТ қолданудың негізгі қағидалары

 
ЗГТ негізгі қағидалары [3.А].
-көрсетімдерді, қарсы көрсетімдерді, тәуекел факторларын анықтау және пайда/тәуекел қатынасын жеке бағалау;
-ең төменгі тиімді мөлшерлерді пайдалану, постменопаузада мөлшерді азайту;
-құралды жеке таңдау;
-эндометрий мен сүт бездерінің жыл сайын бақылау, қадағалау;
-терапия алдында тексерудің негізгі тізімін жүргізу, терапия кезінде – жыл сайынғы бақылау;
-табиғи эстрогендер мен олардың баламаларын пайдалану; жас әйелдердегі пролиферацияның ерте кезеңіне сәйкес келетін эстрогендердің аз мөлшерін қолдану;
-эстрогендер мен прогестагендердің міндетті үйлестіру (сақталған жатырда),ол эндометрия гиперплазиясының дамуының алдын алады;
-емдеу ұзақтығы АГТ мақсатына байланысты.
 
АГТ тағайындауға арналған жалпы көрсетімдер:
-ерте және уақытынан бұрынғы менопауза;
-ұрықты болу жаста қайталама аменореяның ұзақ кезеңдері;
-бастапқы аменорея (Рокитанск-Кюстнер синдромынан басқа);
-жасанды менопауза (хирургиялық, рентген және радиотерапия);
-пременопаузадағы климакстік синдромның ерте вазомоторлық симптомдары;
-урогениталды бұзылу;
-остеопороз  дамуының тәуекел факторының барлығы;
-пременопаузадағы жүрек-қантамыр ауруларының тәуекел факторларының болуы.
 
Постменопаузадағы АГТ қолдануға көрсетімдер:
-постменопаузада АГТ-ге арналған қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді көрсетімдерді анықтау қажет.
-қысқа мерзімді көрсетімдер – вазомоторлы, нейровегетативті, косметикалық, психологиялық көріністерге арналған терапевттік әсер ету;
-ұзақ мерзімді көрсетімдер – остеопороз, жүректің ишемиялық ауруларын, депрессияны, Альцгеймер ауруларының профилактикасы; УГБ және -сексуалды бұзылуларды емдеу, әйелдер өмірінің сапасын арттыру.
 
АГТ тағайындауға мүлдем қарсы көрсетімдер:
-алдында бастан өткерген немесе күдік тудырған сүт бездері қатерлі ісігінің болуы;
-жыныс ағзаларының эстрогентәуелді қатерлі ісігінің болуы немесе күдік тудыруы (эндометрия қатерлі ісігі);
-анық емес генезді қан кету;
-емделмеген эндометрий гиперплазиясы;
-идиопатиялық немесе қатерлі тамырлы тромбоэмболия (терең тамырларда қан ұю, өкпе эмболиясы);
-артериалды қан ұю ауруларын жақында бастан өткерген немесе бар болуы (стенокардия, миокард инфаркты);
-емделмеген гипертензия;
-бауырдың қатты ауруы;
-дәрінің құрамын көтере алмау;
-тері порфириясы (ферментопатия). 
 
АГТ тағайындауға қарсы көрсетілімдер:
-жатыр миомасы;
-эндометриоз;
-бас «сақинасы» ауруы;
-тамырда қан ұю және анамнездегі тромбоэмболия;
-отбасылық гипертриглицеридемия;
-өт қабына тас байлану;
-қояншық;
-аналық сүт безі қатерлі ісігі дамуының жоғары тәуекелділігі.
 
Пери/ерте постменопаузада АГТ-ның тәуекелдері мен басымдықтары:
-алғашқы 5 жылда тәуекел деңгейі өте төмен;
-60 жасқа дейін біршама төмен тәуекел;
-менораузалы симптомдарды тиімді тоқтату және өмір сапасын сақтау;
-сүйек массасын сақтау және сынуларды болдырмау.

  
 
 
 
 

Қазықтаулы файлдар

Назар аударыңыз!

  • Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
  • Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
  • Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
  • Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
  • Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.
На главную
Наверх