Жаңа туған нəресте гипотермиясы
H-P-029
Версия: Архив - Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказ №764, 2007, №165, 2012)
Гипотермия новорожденного неуточненная (P80.9)
Анықтамасы
Анықтамасы
Анықтамасы
Гипотермия - бұл жылуды жоғалту, баланың жылу шығару қабілеті жəне осы - 36,50С температурасының қалыпты деңгейден төмен түсіп кетуі.
Гипотермия - бұл жылуды жоғалту, баланың жылу шығару қабілеті жəне осы - 36,50С температурасының қалыпты деңгейден төмен түсіп кетуі.
Нəрестенің жылу шығаруының жоғарлау себептері:
- дене қызуының өз дене массасының (МГ) 1 кг мөлшеріне 3 есе көбеюі;
- массасы көлемінің 2 еседен көп болуы;
- жылу өнімінен жылу шығарудың көп жоғары болуы;
- массасы көлемінің 2 еседен көп болуы;
- жылу өнімінен жылу шығарудың көп жоғары болуы;
- дененің суынуына қарай бірден жылу өнімнің шектеулі мүмкіндігінің артуы.
Хаттама коды: H-P-029 "Жаңа туған нəресте гипотермиясы"
Педиатрия саладағы стационарлар үшін
Педиатрия саладағы стационарлар үшін
АХЖ-10 бойынша коды (кодтары):
Р 80 Жаңа туған нəресте гипотермиясы
Р80.0 Холодов жарақаты синдромы
Р80.8 Жеңіл гипотермия
Р80.9 Жаңа туған баланың анықталмаған гипотермиясы
Р81.0 Сыртқы орта əсерінен болған, жаңа туған нəресте гипотермиясы
Жіктемесі
Жіктемесі жəне нəрестенің гипотермиялық диагностикасының критериі (ДДС, 1993 ж.)
Нəрестенің қалыпты дене температурасы – 360С ден 37,50C ге дейін.
Нəрестенің дене температурасының төмендеуі:
- 36,00С-ден 36,40С - жеңіл дəрежедегі гипотермия;
- 32,00С-ден 35,90С - орташа дəрежедегі гипотермия;
- 32,00С-ден төмен - ауыр дəрежедегі гипотермия.
Диагностикасы
Тиімді гипотермияның 3-зияны: ацидоз, гипогликемия, гипоксемия.
1. Ацидоздың дамуы:
- нəрестенің мұздануы, метоболизм кезінде қоңыр майдың жылу өнімінің жоғарлауы есебінен, ол дене сергуде адреналинді шығару;
- ол бос май қышқылымен (БМҚ) глицеринді, қоңыр майдың ыдырау кезінде жүреді, ол жылу көзінің маңыздылығы туу кезінде, бірақ БМҚ-ң артық саны қан ағынында ацидоздың метоболитикалық дамуына əкеледі;
- өкпе гипертензиясына əкелу, қан тамырларының гипотермиялық спазмын тудырады, қан ағынының жойылуы сақталады (қан өкпедегі аортаның (қолқаны) , артериалды ағынын жанай өтеді;
- оттегінің деңгейінің төмендеуі метаболизмнің аэробты жəне анаэробты ауыстырылуына əкеледі;
- бұндай типті алмасу сүт қышқылы концентрациясын арттырады жəне рН төмендетеді, ацидоз үдемеленеді. Қан тамырлары арасынан адреналинның шығуы, тамыр таралуына жəне гипоксияға əкеледі;
- шеткі қан ағыны төмендейді: май қышқылы жəне БМҚ тканьда түзіледі де, баяу жоғалады. Метаболиттік ацидозды өршітеді.
- ол бос май қышқылымен (БМҚ) глицеринді, қоңыр майдың ыдырау кезінде жүреді, ол жылу көзінің маңыздылығы туу кезінде, бірақ БМҚ-ң артық саны қан ағынында ацидоздың метоболитикалық дамуына əкеледі;
- өкпе гипертензиясына əкелу, қан тамырларының гипотермиялық спазмын тудырады, қан ағынының жойылуы сақталады (қан өкпедегі аортаның (қолқаны) , артериалды ағынын жанай өтеді;
- оттегінің деңгейінің төмендеуі метаболизмнің аэробты жəне анаэробты ауыстырылуына əкеледі;
- бұндай типті алмасу сүт қышқылы концентрациясын арттырады жəне рН төмендетеді, ацидоз үдемеленеді. Қан тамырлары арасынан адреналинның шығуы, тамыр таралуына жəне гипоксияға əкеледі;
- шеткі қан ағыны төмендейді: май қышқылы жəне БМҚ тканьда түзіледі де, баяу жоғалады. Метаболиттік ацидозды өршітеді.
2. Гипогликемияның дамуы: қандағы глюкозаның метаболизмнің жай күйінің жоғарлауы көп энергияны қажет етеді, сондықтан глюкоза мен глюкогеннің артық қор көзінің азаюына əкеледі.
3. Гипоксиемияның (қан оттегінің азаюы) дамуы: қалыпты жағдайымен салыстырғанда, оттегінің қажеттіліктің артуы температураның бірнеше градус төмендеуі - қантамарының тарылуы, қан ағынының жойылуының сақталуы, гипоксимияның дамуына келуі, тыныс алуының бұзылуы, цианозға əкеледі.
Гипотермияның клиникалық зардабы:
- гомеостаз жұмысының бұзылуына;
- тыныс алу күйзеліс синдромы қауіп-қатердің дамуын жоғарлатады;
- инфекцияның дамуы қауіп-қатерді жоғарлатады;
- терінің ісініп қатаюы, ісінуі, сарғаюы;
- жүрек қызметінің бұзылуы.
Жоғарғы қауіп-қатерлі топ:
- нəресте туғанда салмағының аз болуы (2500 г.);
- ұзақ уақыт қажет ететін реанимация;
- туа біткен ақауы бар балалар (іш қуыстық жəне жұлындық кемістігі);
- ОНЖ зақымданып туған балалар;
- «жылу тізбегінің» бұзылуы.
- «жылу тізбегінің» бұзылуы.
Гипотермияның ерте кездегі клиникалық белглері:
- аяқ қолының суықтығы (өкшесі);
- ықылассыз ему;
- қозғалыс белсенділігінің төмен болуы;
- жылауы əлсіз.
Гипотермияның өршуі мен сақталуы неонатальды суық жарақаттанудың қауіп-қатермен қалыпта дамуы, оның негізгі белгілері:
- нəрестенің бірден қозғалыс белсенділігінің төмен түсуі, тіпті ұзақ терең ұйқыға кетуге дейін;
- тыныс алуының үстіртін, біркелкі емес болуы;
- гипертермия дəрежесіне байланысты көрінуі, жүрек соғуының сиреуінің дамуына сəйкес болуы мүмкін;
- бала беті алқызылдануы, басқа бөліктерінің бозарып, типті көгілденуінің де артуы;
- гипертермия дəрежесіне байланысты көрінуі, жүрек соғуының сиреуінің дамуына сəйкес болуы мүмкін;
- бала беті алқызылдануы, басқа бөліктерінің бозарып, типті көгілденуінің де артуы;
- аяқ-қол, арқасындағы терісінің қатаюы, бүкіл денесіне жайылуы.
Таралуы мен жиілігі: нəресте гипотермиясына қарамастан сыртқы орта температурасының жоғары, төмендеуі кез келген климаттық жағдайда кездеседі.
Емдеу тактикасы
Ауруға араласу (гипертермия емдеу технологиясы):
- жылу тізбегі;
- жылу тізбегі;
- гипотермияны ерте уақытында диагностикалау;
- гипотермиялы баланы жылыту;
- əр гипотермиялы баланың инфекциясын зерттеу керек.
Жеңіл түрдегі гипотермияның қамтылуы:
- жылы бөлме (ауа температурасы 25-280С);
- «терінің теріге» жанасуы;
- күндіз де, түнде де баланы ему, қажет етсе.
Ауырлықтың орташа гипертермиясында:
- бөлменің жылылығы (ауа температурасы 25-280С);
- салқын киімдерін жылыға ауыстыру;
- киінген баланы жылытатын шам астында ұстау керек немесе температурасы 35-360С инкубаторға орналастыру;
- сулы матрац-жылытқыш көмегімен жылыту;
- немесе электр жылытқышты пайдалану, бала жамылынған екі көрпенің арасына орналастыру, үстін жауып қою;
- немесе электр жылытқышты пайдалану, бала жамылынған екі көрпенің арасына орналастыру, үстін жауып қою;
- егер жоғарыда көрсетілген əдістер арқылы бала жағдайы тұрақтанбаса, «тері теріге» атты жанасуға жылы бөлмені пайдалану;
- ал инкубацияға, сулы матрац-жылытқышта орналасады, ауа температурасы сағат сайын өлшеп тұру қажет.
- ал инкубацияға, сулы матрац-жылытқышта орналасады, ауа температурасы сағат сайын өлшеп тұру қажет.
Егер ешқандай құрал жабдықтар болмаған жағдайда, «тері теріге» атты жанасуды пайдалану, бөлме ішіндегі температура 25-280C жəне электр жылытқышты пайдалану.
Гипертермияның барлық сатыларында:
1. Бала температурасын əр сағат сайын өлшеу. Температурасы 360С жеткенде жылыту процесін біртіндеп азайту.
2. Емізуді жалғастыру (егер ембесе, пастеризацияланбаған, сауылған сүтті зонд, қасық табақша көмегімен, өйткені калориялы сұйықтықпен қамту, ол гипогликемиядан сақтайды).
3. Қандағы қант мөлшеріне мониторинг жасау, оның бəрі глюкозаны вена ішінде ендіруге дайындық, егер қант мөлшері қанда 1,4 ммоль/л төмендесе жəне ана сүті қалпына келмесе: 5 минут ішінде вена ішіне 2 мг/кг дене массасына сай 10% глюкоза ертіндісін ендіру; көлеміне қарай 10% глюкозаны ендіре беруді жалғастыру, ол бала жасының қажет ету сəйкестігіне сай жəне глюкозаны мониторинг деңгейі əр 30 минутта сорғалатып ендіру (оны әрі қарай əрбір 3 сағатта қайталау).
Ақпарат
Пайдаланған әдебиеттің тізбесі
-
Аурулардың диагностикасы және емдеу хаттамалары (Приказы №764 - 2007, №165 - 2012)
- 1.Tafari N. Hypothermia in the tropics: epidemiological aspects. In: Stei (eds). Breathing and warmth at birth. Sarec Report: 53-58, 1985. 2. Fardig JA. A comparison of skin-to-skin contact to radiant heaters in p thermoregulation. J. Nurse Midwifery, 25(1): 19-28, 1980 3. Acolet D et al. Oxygenation, heart rate and temperature in very low birthwtight infants during to-skin contact with their mothers. Acta Ped. Scan, 78:189-93, 1989. 4. Cristensson K et al. Temperature, metabolic adaptation and crying in htalthy fullterm newborns cared for skin-to-skin or in a cot. Acta Ped. Scan, 81:488-93, 1992. 5.Yurdakok K et al. Swaddling and acute respiratory infections. AJPH, 80:873-874,1990. 6. Ellis M et al. Postnatal hypothermia and cold stress among newborn infants in Nepal monitored be continuous ambulatory recording. Arch Dis. Child, 75:F 42-F45, 1996. 7. Ji X et al. Epidemiological study on hypothermia in newborns. Chinese Medical Jornal. 106(6):428-432, 1993. 8. Johanson RB et al. Effect of postdelivery care on neonatal body temperature. ActaPedScan, 81:859-63,1992. 9. Bhat GJ et al. Skin-to-skin care for rewarming low-risk hypothermic neonates: a randomized study n a developing country, 1995 (unpublished). 10. Hadeed A.J, Ludington S, Siegal S. Skin-to-skin between mother and infants reduces idiopatic apnea of prematurity. Pediatric Research, 37(4), Part 2, 208A, 1233, 1995.
Ақпарат
Əзірлеушілер тізімі: Чувакова Т.К.
Қазықтаулы файлдар
Назар аударыңыз!
- Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.
- Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.
- Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.
- Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.
- Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.