Бейспецификалық жаралы колит. Балалардағы Крон ауруы
Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2014 (Қазақстан)
Анықтамасы
Анықтамасы
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрлігінің
Денсаулық сақтауды дамыту
мәселелері жөніндегі
сараптау комиссиясында
2014 жылғы «4» шілдедегі
№ 10 хаттамасымен бекітілген
Жаралы колит – тоқ ішектің созылмалы қабынып зақымдануы, тік ішектің проксимальды бағытына үздіксіз таралады.
Крон ауруы – асқазан-ішек жолының әр түрлі бөлімдерін, асқазан қабырғаларының барлық қабаттарын үздіксіз (сегментті) зақымдайтін, ерекшеліксіз бастапқы-созылмалы, гранулемалы қабынуы. Трансмуральды қабынудың салдары болып жыланкөздер мен ірің пайда болуы табылады.
Хаттама атауы: Бейспецификалық жаралы колит. Балалардағы Крон ауруы.
Хаттама коды
ХАЖ – 10 бойынша кодтары:
K50.0 Аш ішектегі Крон ауруы
K50 Крон ауруы (регионарлы энтерит)
K50.1 Тоқ ішектегі Крон ауруы
K50.8 Аурудың басқа түрлері
K50.9 Анықталмаған Крон ауруы
K51 Жаралы колит
K51.0 Жаралы(созылмалы) энтероколит
K51.1 Жаралы (созылмалы) илеоколит
K51.2 Жаралы (созылмады) проктит
K51.3 Жаралы (созылмалы) ректосигмоидит
K51.9 Анықталмаған жаралы колит
4. Хаттамада пайдаланылған қысқартулар
АлТ - аланинаминотрансфераза
АсТ - аспартатаминотрансфераза
БІТУ – белсендендірілген ішінара тромбопластиндік уақыт
КА – Крон ауруы
АИТУ – адамның иммун тапшылық вирусы
ГКС - глюкокортикостероидтар
ЛОР - оториноларинголог
ХҚҚ – халықаралық қалыптандырылған қатынас
ҚЖТ – қанды жалпы талдау
НЖТ – несепті жалпы талдау
ПТУ – протромбиндік уақыт
ПТИ – протромбиндік индекс
ПТР – полмерлі-тізбекті реакция
ЕФМК - ерітілетін фибриномономерлі кешендер
СРБ - С-реактивті ақуыз
ЭШТЖ - эритроциттердің шөгу жылдамдығы
ТУ – тромбиндік уақыт
УДЗ – ультрадыбыстық зерттеу
ІНФ – қатерлі ісік некрозының факторы
ФЭГДС - фиброэзофагогастродуоденоскопия
ЭКГ - электрокардиография
ЖК - жаралы колит
5-АСК - 5-аминосалицилді қышқыл
ANCA – антинейтрофильді цитоплазмалық антидене
IgG - G класты иммуноглобулиндер
PUCAI - Pediatric Ulcerative Colitis Activity Index
РСБА1 - Pediatrics Crohn's Disease Activity Index
Хаттаманы дайындау күні - 2014 ж.
Пациенттер санаты – балалар
Хаттаманы пайдаланушылар – стационарлар мен емханалардың педиатрлары, бала гастроэнтерологтары, жалпы тәжірибе дәрігерлері, жедел медициналық жәрдем фельдшерлері
Жіктемесі
Клиникалық жіктелуі
Жаралы колит:
Қабыну үдерісінің ұзақтығы бойынша:
• проктит,
• сол жақты колит (проктосигмоидит, көкбауырдың майысуына дейін);
• жаппай колит (таралған колит немесе ретроградты илеиті бар немесе жоқ панколит); .
Өту сипаты бойынша:
• қайталанатын (жиі, сирек);
• үздіксіз
Шабуыл ауырлығы бойынша:
• жеңіл,
• орташа,
• ауыр)
Стероидты терапия есебі бойынша:
• стероидты-резистенттілік – 7-14 күн ішінде ГКС-тің жетімді мөлшерін тамыр ішіне немесе пероральды енгізуіне қарамастан аурудың белсенділігін сақтау;
• стероидты тәуелділік – кортикостероидті терапия көрінісінде клиникалық ремиссияға қол жеткізу және мөлшерді азайтқанда немесе оларды толық тоқтатқан соң 3 ай ішінде, сондай-ақ егер стероидтер терапиясын 14-16 апта ішінде тоқтату мүмкін болмаған жағдайларда симптомдардың жаңаруы.
Жаралы колит кезінде балалардағы белсенділік деңгейі белсенділіктің
педиатриялық индекс бойынша анықталады (PUCAI) [1] (1-кесте)
Белсенділіктің сирек шектелуі | 5 |
Белсенділікті қатты шектеу | 10 |
PUCAI балл қосындысы(0-85) |
Баллдардың мағынасын ашу:
• жоғары белсенділік: 65 және жоғары
• әлсіз белсенділік: 35-64
• жеңіл белсенділік: 10-34
• Ремиссия (ауру белсенді емес): 10-нан төмен
Крон ауруы
КА клиникалық белсенділікті бағалау үшін КА белсенділігінің индексі пайдаланылады (Pediatrics Crohn's Disease Activity Index (РCDAI), Бест индексі). Есептеу кезінде тек клиникалық критерийлер ескеріледі (эндоскопиялық емес). Баллдың ең жоғарғы саны - 600 (2-кесте). РCDAI<150 баллы КА ремиссиясы ретінде бағаланады, индекс >150 балл - төменгі (150-200 балл), әлсіз (200-450) және жоғары белсенділік (450 баллдан жоғары) бөлу арқылы белсенді ауру ретінде[2].
Диагностикасы
КА және ЖК диагностикалық өлшемдері:
Шағымдар мен анамнез: Крон ауруы:
• диарея
• оң жақ мықын тұстағы аурулар
• перианалды асқынулар (парапроктит, жарылулар, аноректальды терең жаралар)
• қалтырау
• ішектен тыс көріністер (Бехтерев ауруы, артрит, терінің бұзылуы)
• ішкі терең жаралар
• дене салмағын жоғалту
• Жара тәрізді колит:
• тікішектен қан кету;
• жиі дәретке отыру;
• үлкен дәретке тұрақты шақырулар;
• дәрет көбінесе түнгі уақытта;
• іштің ауруы негізінен сол жақ мықын тұсында;
• тенезмалар.
Физикальды тексеру:
• дене салмағының жетіспеушілігі;
• улану белгілері;
• полигиподәрумен белгілері,
• ішті басып көру кезінде ауру негізінен оң жақ және сол жақ мықын тұстарында.
• жара түріндегі колиттің педиатриялық белсенділік индексі (PUCAI).
Зертханалық зерттеулер:
ҚЖТ: жеделдетілген ЭТЖ, лейкоцитоз, тромбоцитоз, анемия, ретикулоцитоз.
Қанды биохимиялық талдау: гипопротеинемия, гипоальбуминемия, СРБ, альфа-2 глобулиннің көбеюі.
ИФА: антинейтрофильді цитоплазмалық Ig G (ANCA) анықтау аутоиммундық аурулардың диагнозын білдіреді (жара түріндегі колит).
Аспаптық зерттеулер:
Колоноскопия, ректороманоскопия: көлденең жаралардың, афттардың, гиперемияның шектеулі учаскелерін, «географиялық карта» түріндегі ісікті, асқазан-ішек жолының кез-келген учаскесінде жараны оқшаулаудың болуы
Бариймен контрастілі рентгенография – ішек қабырғасының құрылысы және оның қыртыстарының көріністері, стриктуралар, қабынулар, ісік тәрізді конгломераттар, жара жолдары, «бау» симптомына дейін ішекті ретсіз тарылуы. ЖК кезінде: шырыштың грануляциясы (піскендігі), эрозиялар мен жаралар, контурлардың тістілігі, әжімденуі.
Гистологиялық зерттеу – ісік және шырышты қабаттың астындағы лимфалық және плазмалық тіндерді сүзгілеу, лимфа фолликуларының және пейерлі түйінділердің, түйіршіктің гиперплазиясы. Аурудың асқынуы кезінде лимфа фолликуларының іріңдеуі, сүзгілеудің ішектің барлық қабаттарына таралуы, гранулеманың гиалиндік қайта өзгеруі.
УДЗ: қабырғаның қалыңдауы, эхогендіктің азаюы, ішек қабырғасының анэхогендік қалыңдауы, түстің тарылуы, перистальтиктердің әлсізденуі, гаустрдың сегментті жойылуы, қабынулар.
Мамандардың кеңесіне арналған көрсетімдер:
• окулист – көздің зақымдануын жоққа шығару үшін;
• ревматолог – буындардың аутоиммундық үдерісіне қосылуында;
• хирург – тоқ ішектің қатты уыттану дилатациясына күдік туғанда; дәстүрлі терапиядан оң әсер болмағанда);
• онколог – (дисплазия, қатерлі ісік белгілері пайда болғанда).
• фтизиатр – биологиялық терапия жүргізу туралы мәселені шешу үшін
Дифференциалды диагноз
Көрсеткіштер | Жара колит | Крон ауруы |
Аурудың басталған жасы | 7-10 жасқа дейін – өте сирек | |
Аурудың басталу сипаты | Аурулардың 5-7% жіті, қалғандарында жүре келе (36 ай) | Жіті - өте сирек, бірнеше жылдың ішінде жүре келе |
Қан кету | Асқыну кезеңінде – тұрақты | Сирек, жиі – тоқ ішектің дистальді бөлімдеріне тарту кезінде |
Диарея | Дәрет жиі, сұйық, түнгі уақытта | Дәрет сирек байқалады, көбінесе 4-6 рет, көбінесе күндізгі уақытты быламық тәрізді |
Іш қатуы | Сирек | |
Іштің ауруы | Тек асқыну кезеңінде, үлкен дәрет алдында қарқынды, ішті босатқан соң басылады | Әдетте, көбінесе қарқынды емес |
Ішті басып көру | Түйілген, тік ішек ауырлығы | Ішек ілмектерінің инфильтрациясы мен конгломераттары, көбінесе оң жақ мықын аймағында |
Перфорация (тесілу) | Бос құрсақ қуысында улы кеңею кезінде симптомы аз болады | Жабылғандары жиірек тән |
Ремиссия | Сипатты, ішекте құрылымдық өзгерістердің кері дамуымен байланысты ұзақ асқынулардың жоқтығы | Жақсару байқалады, абсолюттік ремиссия жоқ, ішек құрылымы қалпына келмейді. |
Малигнизация | Ауру 10 жылдан ұзаққа созылса | Сирек |
Асқынулар | Аурудың симптомы көрініс тапқан, бірақ емделуі қиын | Аурудың симптомдары ақырын дені сау кезеңге қарағанда аса ерекшеліксіз көбейе береді |
Перианалды аймақтың зақымдануы | Аурудың 20%-да баздану, жарылу | Аурулардың 75%-да перианалды жаралар, іріңдеу, жаралар – кейде аурудың жалғыз көрінісі |
Үдерістің таралғандығы | Тек тоқ ішек: алшақ, сол жақта, жаппай | Ас қорыту трактінің кез-келген бөлімі |
Стриктуралар | Тән емес | Жиі кездеседі |
Гаустрация | Төмен, тегістелген немесе жоқ | Қалыңдаған немесе қалыпты |
Шырышты қабаттың үсті | Түйіршікті | Тегіс |
Аз іріңдену Бар Жоқ | ||
Жара ақаулары | Нақты шекараларсыз, дұрыс емес пішін | Гиперемиясы бар афтотәріздес немесе сызат тәріздес тік ақаулықтар |
Байланыстық қан кету | Бар | Жоқ |
Барийді эвакуциялау | Қалыпты немесе жеделдетілген | баяулатылған |
Тоқ ішектің қысқаруы | Жи, саңылау, түтік тәрізді | Сипатты емес |
Тік ішектің зақымдануы | Көбінесе жоқ, ретроградты илеитте – колиттің жалғасы ретінде тең бөлінген | Үзілген, әркелкі, қабырғаның ригидтілігімен, көбінесе – біршама ұзақта |
Емдеу тактикасы
Емдеудің мақсаттары:
• Ремиссияны қамтамасыз ету
• Асқыну профилактикасы
• Отаның алдын алу
Емдеу тәсілі:
Дәрі-дәрмексіз емдеу
Режим:
1-режим - төсек;
2-режим – жартылай төсек;
3-режим - жалпы.
Диета терапиясы – талшықты, майды және ағзаның жеке көтере алмайтын өнімдерін (әдетте сүт) шектеу арқылы, қайнатылған және буға піскен, езілген тағам ұсынылады. № 4 (б, в) диета. Тағамнан сүт және сүт өнімдері, майлар (орта және қысқа тізбекті), қуырылған, ащы және тұздалған тағамдар, құнарсыз өсімдік талшығынан тұратын өнімдер (саңырауқұлақтар, көк өрік, кептірілген өрік, киви, ақбас қырыққабаты, шалғам және т.б.) алынады, глютеннен құралған өнімдерге (бидай, қарабидай, сұлы және басқалар) шектеу салынады. Ағзасы суды қажет ететін пациенттерге қосымша сұйықтық енгізу көрсетілген. Ішектің қызметі жаппай бұзылғанда қызметтік тыныштықты қамтамасыз ету мақсатында полимерлі және элементті диеталарды пайдалану арқылы сүңгімен немесе энтеральды тағамдануға өту арқылы толық парентальды тағамға өтуге ауысу мүмкін.
Дәрі-дәрмекпен емдеу
5-АСК
5-АСК пероральды дәрілерін жаралы колиттің жеңіл және орташа-ауыр белсенділігі бар балаларда ремиссияны қолдау және индукцияның бірінші желісінің терапиясы ретінде ұсынады. 5-АСК пероральды дәрілермен және жергілікті 5-АСК дәрілерімен бірге құрама терапия аса тиімді.
• месалазин: ауызға тәулігіне 30-50 мг\кг (ең жоғары тәулігіне 4 г) 2 рет қабылдау; ректальды 25 мг\кг (1 г. дейін бір рет); (балаларға 6 жастан бастап) 8-12 апта ішінде мөлшерді азайта отырып;
• сульфасалазин: ауызға тәулігіне 40-60 мг\кг\ 2 рет қабылдау (ең жоғары тәулігіне 4 г) ( 6 жасқа дейінгі балаларға) [6].
ГКС
ЖК кезінде пероральды ГКС ремиссия индукциясында тиімді, бірақ ремиссияны қолдауға арналмаған. Пероральды ГКС-ні жүйелік көріністі орташа-ауыр шабуылды және жүйелік көріністерсіз ауыр шабуылды жекелеген пациенттерде немесе 5-АСК-ның тиімді мөлшерлі терапиясы кезінде ремиссияға қол жеткізілмеген пациенттерге ұсынылады. Ауыр шабуыл кезінде тамыр ішіне стероидты терапия жүргізіледі.
• преднизолон тәулігіне дене салмағының әр килограмына 1-2 мг есеппен (4-8 апта), ірі қарай мөлшерді төмендету және 3-4 ай ішінде алып тастау. [6].
Гормонды терапияны тағайындау кезінде мыналарды ескеру қажет:
• Кальций препараттарын, D дәруменін қабылдау міндетті саналады.
• Емдеу кезінде қандағы глюкозаның деңгейін тұрақты бақылау қажет.
Тиопуриндер
5-АСК көтере алмайтын балаларда немесе көп ауыратын пациенттерде (жылына 2-3 рет асқыну) немесе 5-АСК терапиясын жүргізу кезінде аурудың гормонды тәуекел формасының дамыған пациенттердегі оңалуын қолдау үшін ең жоғары мөлшерде ұсынылады, тиопуриндер қалпына келуді индукциялау үшін тиімсіз.
Тиопуриндерді стероидтардың көмегімен ремиссияны индукциялаудан кейін жіті ауыр колит кезінде қолдау үшін ұсынылады, себебі осындай пациенттерде аурудың шабуыл сипатында өту мүмкіншілігі жоғары. Алдында 5-АСК алмаған ауыр колитті балаларда, стероидттерге тез жауап алу мақсатында қолдау көрсететін 5-АСК монотерапиясы қаралуы мүмкін. Тиопуриндердің терапевттік әсері емдеу басталғаннан бастап 10-14 аптаға дейінгі кезеңде қол жеткізіледі.
• азатиоприн 1-2,5 мг\кг;
• меркаптопурин — 1-1,5 мг/кг 2 рет қабылдау.
Тиопурин терапиясын клиникалық миелосупрессия немесе панкреатит кезінде тоқтату керек .
Метотрексат ЖК шектеулі пациенттер тобында, тиопуринді қабылдамайтын немесе көтере алмайтын пациенттерде қолданылуы мүмкін. [6].
Биологиялық терапия.
Созылмалы үздіксіз немесе гормонға тәуелді ЖК емдеуі бар, 5-АСК немесе тиопуриндері бақыланбайтын пациенттерде, сондай-ақ 6-17 жастағы жасөспірімдер мен балалар терапиясында инфликсимаба тағайындау мүмкіндігін қарау керек [3, 4, 5, 6, 9]. Инфликсимабты аурудың гормонды резистенттілік пішінінде тағайындау керек (пероральды, сондай-ақ тамыр ішіне арналған дәрілерде). Егер инфликсимабты алдында тиопуриндерді алмаған пациенттерге қатты шабуыл кезінде тағайындалса, биологиялық терапияны тиопуриндер терапиясына өту үшін қосымша ретінде пайдаланылуы мүмкін. Бұл жағдайда инфликсимаб терапиясын шамамен 4-8 ай өткенде тоқтатуға болады. Инфликсимаб ЖК бар балаларда биологиялық терапияның бірінші желісінің дәрісі болып табылады және 5 мг\кг мөлшерде тағайындалады (6 ай ішінде 3 индукциялық мөлшер, әрі қарай әр 8 аптада қолдау терапиясы ретінде 5 мг\кг енгізу). Мөлшерді жеке тағайындау қажет болуы мүмкін [6]. Адалимумабты инфликсимабқа жауап алмағанда немесе инфликсимабты көтере алмаған пациенттерде ғана қолданылуы мүмкін. [6]. Бастапқы тиімді мөлшер 160 мг құрайды, әрі қарай 2 аптадан кейін 80 мг енгізу. Бірінші дәрі тиімді енгізілген пациенттерде тері астына қолдау инфузиясын жасау (әр 2 аптада 40 мг) қалпына келу ұзақтығын арттырады. [5, 6]
• инфликсимаб 5 мг\кг (6 аптада 3 индукциялық мөлшер, әрі қарай қолдау терапиясы ретінде әр 8 аптада 5 мг\кг енгізу;
• адалимумаб 160 мг ары қарай 2 аптадан кейін 80 мг енгізу, содан кейін қолдаушы инфузиялар тері астына (әр 2 аптасайын 40 мг) жасалады.
Биологиялық терапияны бастау алдында фтизиатр кеңесі – туберкулезге скрининг (кеуде қуысының рентгенографиясы, квантиферонді тест, оны жүргізу мүмкін болмағанда - Манту сынағы, Диаскин-тест) [8]
Амбулаториялық деңгейде дәрімен емдеу:
Негізгі дәрілік құралдардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%);
• месалазин 250 мг, 500 мг, табл.
• сульфасалазин 500мг, табл.
• преднизолон 0,05 табл.
Қосымша дәрілік құралдардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%-дан аз).
• метронидазол 250 мг, табл.
• бромид тиамині 5% 1,0
• гидрохлорид пиридоксині 5% 1,0
• ретинол пальмитаты капсулалар 100 000 МЕ
• альфа-токоферол ацетат капсулалар 100 мг
• лактулоза 250 мл, ішке қабылдауға арналған 500 мл
Стационарлық деңгейде көрсетілетін дәрілік емдеу:
Негізгі дәрілік құралдардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%);
• месалазин 250 мг, 500 мг, табл.
• сульфасалазин 500мг, табл.
• преднизолон 0,05 табл.
• инфликсимаб 100 мг белсенді зат шыны флакондарда
Қосымша дәрілік құралдардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%-дан аз).
• азатиоприн 50 мг табл.
• метотрексат инъекцияны дайындауға арналған лиофилизирленген ұнтақ:
• 1 флакон - 20 мл метотрексат құрамы 500 мг; 1флакон - 50 мл метотрексат құрамы 1000 мг; 1 флаконмен картон қорапта.
• адалимумаб тері астына арналған ерітінді, шприц 40 мг.
• парентеральды қорекке арналған амин қышқылдары
• метронидазол 250 мг, табл.
• бромид тиамині 5% 1,0
• гидрохлорид пиридоксині 5% 1,0
• пальмитат ретинолы капсулалар 100 000 МЕ
• альфа-токоферол ацетат капсулалар 100 мг
• темір дәрілері, шәрбат, тамшылар, таблеткалар
• лактулоза 250 мл, 500 мл ішке қабылдауға арналған ерітінді
• этамзилат, р-р 12,5% 2,0 мл, табл. 250мг
• эпсилон-амин капронды қышқыл,5% ерітінді, 100 мл
Балалардағы ЖК кезінде бактерияға қарсы терапия индукция немесе ремиссияны қолдау үшін көрсетілмеген және асқынулар дамып кеткенде қолданылады (қалтырау, ішек инфекциясына күдік туғанда). КА кезінде метронидазол тәулігіне 7,5-10 мг/кг [EL3] [7] сульфасалазин тиімсіз болғанда қолданылуы мүмкін (C дәлелділік деңгейі).
Жедел шұғыл кезіндегі дәрі-дәрмектпен емдеу:
этамзилат, ерітінді 12,5% 2,0 мл, табл. 250мг эпсилон-амин капронды қышқыл, ерітінді 5%, 100 мл
Емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді
Амбулаториялық деңгейдегі емдеудің басқа түрлері:
Стационарлық деңгейде көрсетілетін басқа түрлер:
Жедел шұғыл кезеңден емдеудің басқа түрлері:
Хирургиялық араласу:
Амбулаториялық деңгейдегі хирургиялық араласу: жоқ
Стационарлық жағдайларда хирургиялық араласу:
ЖК жедел емдеудегі шұғыл көрсеткіштер (колэктомиялар):
• Улы дилатация;
• Перфорация (тесілу);
• жаппай қан кету;
• 7 тәулік ішінде адекватты терапия көрінісінде ауру ауыр өтіп, жағдайдың жақсармауы (тамыр ішіне енгізілетін стероидтар).
Жоспарлы оперативті емдеуге көрсетімдер:
• 5-АСК, тиопуриндер және биологиялық дәрілердің ең жоғары мөлшерлі терапиясына қарамастан, сондай-ақ тоқ ішек эпителиінің дисплазиясы анықталғанда, белсенді немесе гормон тәуелді ЖК.
Колэктомия туралы шешімді қабылдау алдында пациенттің жай-күйі туралы қайта бағалауды жүргізу керек, оның ішінде қайта илеоколоноскопияны жүргізіп,симптомдардың басқа түрлерін жоққа шығару керек.
Колэктомия жүргізу туралы шешім хирургтер мен бала гастроэнтерологтарымен шешіледі [1,5,6].
Алдын алуы
Профилактикалық іс-шаралар (асқыну профилактикасы, тәуекел факторын көрсете отырып, ПМСП деңгейіне арналған бастапқы профилактика).
Бастапқы алдын алу:
• тағам қабылдау режимі мен сапасы;
• зиянды әдеттерден бас тарту;
• ауыз қуысын тазарту;
• зиянды әсерлерді азайту;
• гигиена қағидаларын сақтау.
•
• Қайталама алдын алу:
• қан кетулер профилактикасы
• жаралар профилактикасы
• тарылулардың болуына профилактика
• іріңді-инфекциялық асқынулар профилактикасы
• тапшылық жай-күйінің дамуына профилактика (анемия, полигиподәрумен)
Ақпарат
Пайдаланған әдебиеттің тізбесі
-
Протоколы заседаний Экспертной комиссии по вопросам развития здравоохранения МЗ РК, 2014
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Turner D, Otley AR, Mack D, et al. Development, validation, and evaluation of a pediatric ulcerative colitis activity index: a prospective multicenter study. Gastroenterology. 2007;133:423-432. 2. Ford A., Moayyedi P., Hanauer S.B. Ulcerative colitis // BMJ 2013;346:f432 doi: 10.1136/bmj.f432. 3. Dignass A., Eliakim R., Maaser C., et al. Second European evidencebased Consensus on the diagnosis and management of UC: Definitions and diagnosis //Journal of Crohn's and Colitis (2012), http://dx.doi.org/10.1016/i.crohns.2012.09.003 4. Gert Van Assche, Dignass A, Panes J. The second European evidencebased consensus on the diagnosis and management of Crohn's disease: Definitions and diagnosis, Current management/Journal of Crohn's and Colitis. - 2010. - №4. - Р.28-62 5. Fumiaki Ueno, Toshiyuki Matsui, Takayuki Matsumoto. Evidencebased clinical practice guidelines for Crohn's disease, integrated with formal consensus of experts in Japan // J Gastroenterol (2013) 48:31-72 DOI 10.1007/s00535-012-0673-1. 6. XVII съезд педиатров России 17 февраля 2013 г. «Актуальные проблемы педиатрии». Школа по детской гастроэнтерологии и гепатологии. Рекомендации по диагностике и лечению язвенного колита у детей. Потапов А.С. НЦЗД. 7. B K Sandhu, J M E Fell, R M Beattie, S G Mitton et al. Guidelines for the Management of Inflammatory Bowel Disease (IBD) in Children in the United Kingdom //UK IBD Working Group on behalf of the British Society of Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition (BSPGHAN) October 2008; 10-18. 8. American Thoracic Society/Centers for Disease Control and Prevention/Infectious Diseases Society of America: controlling tuberculosis in the United States. Am J Respir Crit Care Med, 2005. 172(9): p. 1169-227. 9.Abreu M.T., Achkar, JP. An evidence-based systematic review on medical therapies for inflammatory bowel disease//Am J Gastroenterol 2011; 106:S2 - S25; doi:10.1038/ajg.2011.58.
Ақпарат
Әзірлеушілер:
1. Мырзабекова Г.Т. - м.ғ.д., «АДЖМИ» ШЖҚ РМК «Педиатрия» кафедрасының меңгерушісі,
2. Орынбасарова К.К. - м.ғ.д., «С.Д.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ» ШЖҚ РМК «Балалар аурулары» кафедрасының меңгерушісі,
3. Мамбетова И.З. – м.ғ.к., «С.Д.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ» ШЖҚ РМК «Амбулаторлық-емханалық педиатрия» кафедрасының доценті, м.ғ.к.
4. Құдайбергенова М.С. – «Ұлттық ғылыми медициналық орталық» АҚ клиникалық фармакологы.
Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету: жоқ
Пікір иесі: Оразова С.Н. м.ғ.д, «Астана медицина университеті» АҚ «№2 жалпы дәрігерлік тәжірибе» кафедрасының меңгерушісі.
Хаттаманы қайта қарау шарттары:
Хаттаманы 3жылдан кейін және/немесе аса жоғары дәлелділігі бар диагностикалаудың және/немесе емдеудің жаңа әдістері пайда болғанда қайта қарау.
Қазықтаулы файлдар
Назар аударыңыз!
- Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.
- Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.
- Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.
- Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.
- Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.