Менопаузаның бұзылуы мен менопаузаға жақын кезеңдегі басқа бұзылыстар

Клиникалық жіктеу
 
УГБ клиникалық жіктеу [3,4]:
-гипербелсенді қуық қалбыршағы – аяқ астынан, сондай-ақ шақыру арқылы болуы мүмкін детрузордың оның толуы кезіндегі еріксіз сығылуымен сипатталатын ахуал (әйелдердің 70%-ы УГБ-ны климактерий келуімен байланастырады);
-несеп жіберу үшін императивті шақыру – несеп шығаруға шақыру кенеттен, тез арада пайда болуы, оны іске асыру мүмкіндігі болмағанда, несепті ұстай алмауға алып келеді (императивті немесе ургентті ЗҰА);
-шынайы ЗҰА – қатты күшенгенде (әлеуметтік және/немесе гигиеналық проблемалар тудыратын және объективті дәлелденетін күш қолдану арқылы несептің еріксіз шығуы;
-аралас ЗҰА – бірінің басым болуы арқылы стрестік және императивті ЗҰА үйлесуі. 
УГБ-ні ауырлық деңгейі бойынша жіктеу:
-УГБ-нің жеңіл деңгейі: АВ белгілері поллакиуриямен, никтуриямен, цисталгиямен үйлеседі;
-УГБ-ы ауырлығының орта деңгейі: күшенгендегі АВ, цистоуретрит және шынайы ЗҰА белгілері үйлесетін ахуалы;
-УГБ ауырлық деңгейі: АВ, цистоуретрит және аралас ЗҰА белгілерінің үйлесуі [3,4]. 
 
Постменопаузадан кейінгі остеопорозды клиникалық жіктеу
-Бастапқы (сүйек массасының шығынының байланысты жасы): менопаузадан кейінгі остеопороз (1-түрі); сенильді остеопороз (2-түр);
-Қайталама – әр түрлі патологиялық жай-күйлердің асқынулары мен оларды емдеу.

Диагностикалық іс-шаралардың негізгі және қосымша тізімі:

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер:

Зертханалық зерттеулер:
-несепті жалпы талдауды зерттеу;
-жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу ПАП-тест;
-гинекологиялық сүртіндіні тазалық деңгейін анықтау;
-вагиналды бөлінетін бактериологиялық зерттеу;
-қанды биохимиялық талдау (креатинин, АЛТ, АСТ, билирубин, холестерин, триглицеридтер, глюкоза, глюкозаға толеранттыққа сынақ);
-коагулограмма (ПВ-ПТИ-ХҚҚ, VII  факторын, фибриномономерлер ерітілетін кешендерін (МКЕФ), қан плазмасындағы плазминоген, фибриногеннің белсенділігін анықтау, тромбоциттердің адгезиясын және агрегация реакциясын жүргізу).

Аспаптық зерттеулер:
-гинекологиялық трансвагиналды УДЗ;
-маммография;
-вагиноскопия;
-ЕРА (бел омыртқа аумағын және жамб ас бөксе буындарына рентген денситометриясы).

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер (көрсетімдер бойынша):
-қанды биохимиялық талдау: қан сарысуындағы ЖТЛП-ХС, ХС-ЛПНП, ХС-ЛПОНП анықтау, атероген индексін (артық салмақты әйелдерде);
-ИФТ бойынша қан сарысуындағы жыныс гормондарының, ФЫГ, ЛГ, эстрадиол, пролактин, тестостерон деңгейін анықтау;
-ИФТ  әдісімен қан сарысуындағы Т3, Т4, ТТГ, АД-ТПО, АД-ТГ қалқанша без гормондарын анықтау;
-бауырдың УДЗ (артық салмақты әйелдерде);
-ЭКГ (артық салмақты әйелдерде);
-КУДЗ (кешенді уродинамикалық зерттеу) ЗҰА бар әйелдерде.

Жоспарлы ауруханаға жатқызуға бағыттауға қажетті зерттеулердің ең аз тізімі: жоспарлы ауруханаға жатқызу

-жалпы қан талдауы (6 параметр);
-жалпы несеп талдауы;
-коагулограмма (қан сарысуындағы ПВ, фибриногенді, БІТУ, ХҚҚ анықтау);
-қанды биохимиялық талдау (жалпы ақуыз, АлАТ, АсАТ, глюкоза, жалпы билирубин);
-қан тобын анықтау;
-қанның резус-факторын анықтау;
-қан сарысуындағы Вассерман реакциясы;
-қан сарысуындағы p24 АИТВ антигенін ИФТ-әдісімен анықтау;
-қан сарысуындағы В гепатитінің HbeAg вирусын ИФТ-әдісімен анықтау;
-қан сарысуындағы С гепатитінің жиынтық антиденесін ИФТ-тәсілімен анықтау;
-гинеколгиялық сүртіндінің тазалық деңгейін анықтау;
-кіші жамбас органдарының УДЗ;
-ЭКГ.
Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер: жүргізілмейді.

Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер: КУДЗ.
 
Жедел шұғыл жәрдем көрсетуде жүргізілетін  диагностикалық іс-шаралар: жүргізілмейді.
 
Диагностикалық критерийлар

Шағымдар мен анамнез
Климакс кезеңінде УГБ-да АВ-мен және несеп жіберудің бұзылуына байланысты шағымдарды ерекшеленеді.
 
АВ-мен байланысты шағымдар:
 -қынаптағы құрғақтық, қышу,ашыту;
 -диспареуния (жыныстық акті кезінде ауыру);
 -қынаптан қайталанатын бөлінділердің болуы;
 -түйісуге байланысты қан шығуы;
 -қынаптың алдыңғы және артқы жағының төмендеуі.

 
Несеп жіберудің бұзылуымен байланысты шағымдар:

-поллакиурия (тәулігіне 6-8 реттен артық несеп жіберу);
-никтурия (түнде 2 реттен артық несеп жіберу);
-цисталгия (қуық қалбыршағы бұзылмаған кездегі жиі, ауыр несеп жіберу);
-күшенгендегі ЗҰА;
-несеп жіберуді императивті шақыру;
-императивті ЗҰА.

Менопаузадан кейінгі остеопороздағы шағымдар:
-денеге жүк түскенде және жүру кезінде көбейетін сегізкөздегі және белдегі ауырлық (омыртқадағы, жамбас, үлкен асық жілік сүйектеріндегі тоқтамайтын қарқынды ауру, ауру күшейгенде ауырлық синдромы күшейе береді);
-омыртқаның майысуы, мүсіннің бұзылуы (омыртқаның кеуде бөлімінің кифозының қалыптасуы);
-жылына бойдың 2 см-ден артық немесе өмір бойы 4 см-ге пәсеюі;
-жалпы әлсіздік;
-шаршағыштықтың жоғары деңгейі;
-бұлшықеттің әлсіздігі;
-жауырын арасындағы ауырлықты сезіну;
-өзін-өзіне қызмет көрсету мүмкіншілігінің және еңбекке қабілетінің төмендеуі.

Физикалды зерттеу [4.А]:
-дене салмағының индексін бағалау (семіздіктің абдоминальды және/немесе висцералды түрінің қалыптасуымен бірге салмақтың артуы және майдың қайта бөліуі);
-АҚ артуы;
-тырнақтың құрғақтығы, сынғыштығы, әжімдер, шаштың құрғақтығы мен түсуі;
-гинекологиялық зерттеу: қынаптың созылуының азаюы, қынаптың шырышты қабық атрофиясы, расталған жөтелге сынама, Вальсальва сынамалары, бір сағаттық төсемдік тест.

Зертханалық зерттеулер
-ПАП-тест жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу: жатыр моййнағы патологиясының жоқтығы.
-Қынаптан бөлінділерді бактериологиялық зерттеу: қынаптық микрофлораның түрлік және сандық құрамы анықталады.
-Гинекологиялық сүртіндінің тазалық деңгейін анықтау: лейкоцитарлы реакцияның жоқтығы.
-Қанды биохимиялық талдау: тіндердің инсулинге сезімталдығының төмендеуі, компенсаторлы гиперинсулининемияның пайда болуы, аш қарынға плазмадағы глюкозаның деңгейін өсуі, глюкозаға толеранттылықтың бұзылуы, атерогендік индексі 4-тен артық.
-Коагулограмма: VII факторының артуы, плазминоген ұлпасының деңгейін азайту және плазминоген-1 белсендірушісінің ингибиторын арттыру (ИАП-1), яғни, фибринолизді басу, тамырдың созылмалығы және артериалды қан айналымының азаюы.
-Жалпы қан талдауы 6 параметр бойынша: қабыну реакциясының жоқтығы.
-Несепті бактериологиялық зерттеу: микрофлораның жоқтығы немесе шартты-патогенді микрофлораның саны 105  дейін болуы.
-Жыныс гормондары мен қалқанша без гормондарының деңгейін анықтау:
қан сарысуындағы эстрадиолдың төменгі деңгейі  (<80 пмоль/л);
қан сарысуындағы ФЫГ-тің жоғарғы деңгейі, ЛГ индексі/ФЫГ <1; эстрадиол индексі/эстрон <1;
қатысты гиперандрогения немесе андрогендердің жетіспеушілігі; гипотиреоз немесе тиреотоксикоздың белгілері.

Аспаптық зерттеулер
-трансвагиналды УДЗ: менопаузадан кейін эндометриядағы патологияның жоқтығы (Мэхо қалыңдығы 5 мм-ге дейін);
-вагиноскопия: Люголь әртүрлі түсімен қынаптың шырышты қабығының жұқаруы, шырышты негіздің астындағы капилляр желісі;
-КУДЗ: несеп ағынының ең жоғарғы жылдамдығын, ең жоғарғы уретралды индексті азайту, уретралды және/немесе детрузорлық қысымның кенеттен көтерулерінің болуы немесе жоқтығы.
-ЕРА: остеопения белгілері (сүйек массасының азаюы) - Т-меже 2,5 SD төмен.

Мамандар кеңесі үшін көрсетімдер:
-урологтың кеңесі – созылмалы цистит, несеп жіберудің тоқтауы эпизодтары;
-невропатологтың кеңесі – орталық және/немесе перифериялық жүйке жүйесінің аурулары болған кезде;
-психотерапевтің кеңесі – психологиялық және психосоматикалық бұзылулардың деңгейін бағалау үшін;
-соматикалық патологиялар бар болғанда терапевттің кеңесін алу.

Сараланған диагноз

1-кесте. УГБ сараланған диагностикасы

 

Емдеу

Емдеу мақсаттары:

-АГТ тағайындау арқылы әйелдердегі аналық бездің гормонды функциясын алмастыр (орнын толтыру);
-АГТ ең төменгі өлшем режиміндегі жалпы ахуалды жақсарту;
-кеш алмасатын бұзуларды оңалту.
 
Емдеу тәсілі ***:
Дәрісіз емдеу: жүргізілмейді
Дәрімен емдеу
 
Гормонды терапия:
-жүйелі және /немесе жергілікті гормонды терапия;
-құрама (жүйелі және жергілікті терапия) (жүйелі терапиядан әсер жеткіліксіз болғанда).
Эстриол (май немесе суппозиторий)  0,25-1,0 мг тәулігіне 1 рет (түнге) қынап ішіне 2 апта, әрі қарай 0,25-1,0 мг тәулігіне, аптасына  2 рет. Емдеу өмір бойы жүргізіледі.

Қуық қалбыршағына және несеп жіберетін каналдың қызметтік ахуалына әсер ететін дәрілік құралдар терапиясы [1].
Емдеу ұзақтығы жеке тағайындалады, бірақ 3 айдан кем емес.

М-холинолитиктер:
-тәулігіне тамаққа дейін 1-3 реттен 5 мг оксибутинин;
-тәулігіне 2 реттен 2 мг толтеродин;
-5-15 мг 2-3 қабылданатын троспия хлорид . 

Альфа-адреномиметиктер:
-1-2 айдың ішінде 2,5 мг 2 рет мидодрин.

М/Н-холиномиметиктер:
-тамаққа дейін 30 минутқа дейін ішке тәулігіне бір рет 5-10 мг-нен дистигмин бромиді.
-Остеопорозды емдеу Қазақстан Республикасы  Денсаулық сақтау министрлігінің Денсаулық сақтауды дамыту мәселелері  жөніндегі Сараптау комиссиясының 2013 жылғы 12 желтоқсандағы №23 «Остеопороз» клиникалық хаттамасына сәйкес жүргізіледі.
 
Амбулаториялық деңгейде көрсетілетін дәрімен емдеу:

Негізгі емдеу құралдарының тізімі (қолдану мүмкіншілігінің 100%-ы):
-эстриол (жақпамай немесе суппозитарий) 0,25-1,0 мг бойынша.

 Қосымша емдеу құралдарының тізімі (қолдану мүмкіншілігінің 100% аз).
-оксибутинин, таблеткалар, 5 мг;
-толтеродин таблеткалар 2 мг;
-троспия хлорид таблеткалар 5-15 мг;
-мидодрин таблеткалар 2,5 мг;
-дистигминабромид таблеткалар 5-10 мг.

Стационарлық деңгейде дәрімен емдеу: жүргізілмейді
Жедел шұғыл жәрдем көмек көрсетуде дәрі-дәрмекпен емдеу: жүргізілмейді
Емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді;
Амбулаториялық деңгейде емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді;
Стационарлық деңгейде көрсетілетін басқа түрлері: жүргізілмейді;

Жедел шұғыл жәрдем көмек көрсетудегі емдеудің басқа түрлері: шұғыл ауруханаға жатқызу жүргізілмейді;

Х ирургиялық араласу:

Амбулаториялық жағдайларда хирургиялық араласу: жүргізілмейді;

Стационарлық жағдайларда хирургиялық араласу:
Ректоцеле және уретероцеленің үйлесіміндегі ЗҰА стрестік түрдегі хирургиялық емдеу Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Денсаулық сақтауды дамыту мәселелері жөніндегі Сараптау комиссиясының   2014 жылғы 05 мамырдағы №6 «Стреспен несепті ұстай алмау» клиникалық хаттамасы бойынша жүргізіледі.

Әрі қарай жүргізу  (отадан кейінгі жүргізу, МСАК дәрігерлердің және тар көлемді дәрігерлердің келу жиілігі көрсетілген диспансерлік іс-шаралар, стационарлық деңгейде жүргізілген бастапқы оңалу):
-УГБ клиникалық симптомдарын купирлеу;
-сүйек ұлпасының минералдық тығыздығы н жақсарту;
-гормонды фонды қалыптандыру.
 

Госпитальдау түрін көрсетуімен госпитальдауға көрсетімдер:

Жедел госпитальдау үшін көрсетімдер: жүргізілмейді.

Жоспарлы госпитальдау үшін көрсетімдер: несепті стрестік ұстай алмау және жедел емдеу мақсатында ректоцеле мен уретероцеленің УГБ-мен үйлесуі.

Профилактикалық іс-шаралар (асқынулар профилактикасы, тәуекел факторларын көрсете отырып, МСАК деңгейіне арналған бастапқы профилактика).
 
Салауатты өмір салтына арналған ұсыныстар [3. А].
-Тәни белсенділік: дене жаттығуларының тиімді саны – аптасына орташа белсенділікті  кем дегенде 150 минут жаттығу [3.А].
-Дұрыс тамақтану: күніне бірнеше рет жеміс-жидектер мен көкөністі, тұтас дәнді дақылды тұтыну, аптасына екі рет балық жеу және майды, тұзды тұтынуды жалпы қысқарту (зәйтүн майын санамағанда).
-Зиянды әдеттерден арылу: темекі шекпеу, алкогольды тұтынбау.
 

1. ( 4_Менопаузаның_бұзылуы_мен_менопаузаға_жақын_кезеңдегі_басқа_бұзылыстар.pdf )

читать/скачать файл

Отправить

Если вы не являетесь медицинским специалистом:

• Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
• Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
• Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
• Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
• Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.