Балаларда алдыңғы құрсақ қабырғасының жарықтары

I. Қарынның ақ сызығының жарығы (эпигастральды)
II. Кіндік жарығы
III. Кіндік айналасындағы жарық
IV. Спигелиева жарықтары
V. Вентральды жарық (операциядан кейін)
1) кішігірім – апоневроз ақауы 8-10 см-ден аспайды;
2) үлкен – апоневроз ақауымен 10-12 см-ден жоғары;
3) гиганттық – 15 см-ден артық.
Вентральды жарық түзелетінге (кең негіздемемен) және түзелмейтінге бөлінеді. Түзелмейтін жарықта өсу процесінде бала тұра және жүре бастайды, құрсақ ішілік қысым құрсақ қуысына қарағанда теріні көбірек тартады және жарық өлшемдерде ұлғаяды.
VI. Жүре пайда болған жарық
VII. Қайталама
VIII. Қысылған жарықтар 

ДИАГНОСТИКАНЫҢ ЖӘНЕ ЕМДЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ ЕМ-ШАРАЛАРЫ [2-6]

Диагностикалық өлшемшарттар

Шағымдар: ісік тәрізді керілу: кіндік аймағында – кіндік жарығында, кіндік астында – параумбликальды, кіндік және қылыш тәрізді өсінді арасында – қарынның ақ сызық жарықтарында, вентральды – операциядан кейінгі жара аймағында, жарық спигелиевалары – қарынның төменгі бөлігінде немесе бүйірлік флангта.

Ауру анамнезі: тексеру себебі балаларды диспансерлік тексеру немесе алдыңғы құрсақ қабатындағы ісікті түзілудің мерзмді пайда болуына ата-аналардың шағымдары. Вентральды жарықтарда – гастрошизис немесе эмбрионалды жарықты консервативті немесе жедел емдеу.

Физикалық қарап-зерттеу:
·                   Іштің ақ сызығының жарығы (эпигастральды) – әдетте белгісіз өтеді және ата-аналар кездейсоқ немесе профилактикалық тексерулерде көбіне балаларда өмірлерінің 2-3 жасында анықтайды. Жарықтық созылу әр түрлі өлшемді болады. Қарынның орташа сызығы бойынша кіндік және семсер тәрізді өсік дөңгелек, тегіс, ауырмайтын, жеңіл түзелетін түзілу анықталады. Әдетте апоневроз ақауына тек құрсақ алды жасұнық қана кереді. Көптеген жағдайларда ауру туындауы мүмкін, ол жарық қабын түзетін, қабырғалық ішастар апоневрозының ақауын тартумен байланысты.
·          Кіндік жарығы – кіндік аймағын тексеруде дөңгелек немесе сопақ нысанды керу көрінеді. Қалыпты жағдайда және жатқанда жарықтық керілу жеңіл құрсақ қуысына түзеледі; онда жабылмаған кіндік сақинасы жақсы пальпацияланады. Кең кіндік сақинасында, жарықтық керу баланың аз мазасыздандуында пайда болады, бірақ дәл солай тез және жеңіл түзеледі, жарық ішіндегісі жарақаттандады және ауырсыну тудырады деп ойлауға ешбір негіз жоқ. Кіндік жарықтары өте сирек қысылады.
·          Кіндік маңындағы жарық – баланы сыртқы тексеруде параумбликальды жарықты кіндіктіден ажырату қиын, бірақ кіндік сақинасы пальпациясының кіндік астында жатқанын анықтауға мүмкіндік береді. Кіндік жанындағы жарықтардағы кіндік сақинасы толығымен жабық болады.
·          Спигелиева жарықтары – ісік тәрізді түзілімдер түрінде көрінеді, олар қарынның бүйірлік қапталында немесе төменгі бөлігіндегі айқай кезінде немесе ширығуда ерзімді ісінетін, ісік тәрізді түзілімдер түрінде көрінеді. Жарық қабы ішіндегі іш май немесе тікішек ілмегі болуы мүмкін.
·          Вентралды жарық – алдыңғы құрсақ қабырға аймағында, атап айтқанда операциядан кейінгі тігіс аймағында  терімен жабылған жарықтық керілу анықталады, әдетте жартылай шар түріндегі нысаны бар. Жарық қабы пальпациясында тікішек ілмектері анықталады, ал жарық қақпалары ретінде қарынның тікелей бұлшықеттерінің шеттері қызмет етеді.
Балалардағы зақымданған жарықтар, сондай-ақ қайталанулар  төтенше сирек құбылыс.

Зертханалық зерттеулер: әдетте алдыңғы құрсақ қабырғасының зақымданбаған (асқынбаған) жарығы қан және зәрдің жалпы талдауындағы көрсеткіштерге әсер етпейді.

Аспаптық зерттеулер:
·          саралау үшін күмәнды жағдайларда патологиялық керілудің ультрадыбыстық зерттеуін жүргізуге болады.
 
Жоспарлы емдеуге жатқызу үшін қажетті зерттеулердің тізбесі:
·               қанның жалпы анализі;
·               зәрдің жалпы анализі;
·               қанның биохимиялық анализі (жалпы ақуыз және оның фракциялары, несепнәр, креатинин, АЛТ, АСТ, глюкоза, жадпы билирубин және оның фракциялары, амилаз, калий, натрий, хлор, кальций);
·               коагулограмма (протромбинді уақыт, фибриноген, тромбинді уақыт, ХНҚ, БІТУ);
·               қанды В, С гепатитіне анализ
·               қанның АИТВ анализі
·               нәжісті ішек құрты жұмыртқаларына нәжіс
·               ЭКГ – алдағы операция алдындағы жүрек патологиясын болдырмау үшін;
·               ЭХОКГ – ЖТА күмән болғанда
тар мамандар консультациясы – көрсетілімдер бойынша (анемия-гематолог, жүрек патологиясы –кардиолог  және т.б.).

Маман консультациялары үшін көрсетілімдер:
·               бейінді мамандар консультациясы – көрсетілімдер бойынша.
 
Диагностикалық  алгоритм: 

АМБУЛАТОРЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ [2,6]: пациент деректері амбулаторлық жағдайда емделмейді. Бірақ операцияға дейін дайындық кезеңінде операциялық емдеуге – арнайы бандажды кию ұсынылады, үлкен жастағы балалар үшін дене жүктемелерін болдырмау, құрсақ ішілік қысымды арттыратын факторларды болдырмау ұсынылады (жөтел, іш қатулар профилактикасы).
 
Дәрі-дәрмексіз емдеу:
Шамамен 60% жағдайларда кіндік жарығы бар балаларда өзіндік емдеу болады, ол әдетте 2-3 жаста болады. Алдыңғы құрсақ қуысы бұлшықеттерін нығайту және кеңейтілген сақинаны жабуға 1 айдан бастап ата-аналары өткізген күнделікті уқалау және гимнастика жағдай жасайды. Ішімен емізерден 15-20 минут бұрын жатқызу бұлшықетті дамытуға және жалпы тонусты арттыруға, соның ішінде құрсақ пресін арттыруға жағдай жасайды. Бір жылдан кейін ЕДШ жаттығулары кешенін, сондай-ақ құрсақ пресі бұлшықеттерін нығайтуға бағытталған жаттығуларды жалғастырады. Жүзу ұсынылады.
Вентральды жарықта емдеу диагнозды анықтаған сәттен басталады, әдетте нәрестелік кезеңнен. Құрсақ қуысының және құрсақ қабырғасының бұлшықеттерін дамтыуға күнделікті уқалау және терінің созылуына кедергі жасайтын бандаж кию жағдай жасайды.
 
Дәрі-дәрмекпен емдеу: асқынулар болмағанда дәрі-дәрмекпен емдеу көрсетілмеген.
 
Хирургиялық араласу: жоқ.
 
Әрі қарай емдеу: жоспарлы операция үшін хирургиялық стационарға балаларды жіберу.
 
Емдеу тиімділігінің индикаторлары: кіндіктік жарықтарда – өзіндік емдеу 4-5 жасқа дейінгі жаста.

ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУ ТИПІН КӨРСЕТУМЕН ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУҒА АРНАЛҒАН КӨРСЕТІЛІМДЕР [2-4]

Жоспарлы емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
·          операцияға абсолютті қарсы көрсетілімдері болмағанда құрсақ қабырғасының диагностикаланған жарығы бар балалар;
·          баланың жасы – жансыздандыру әдістерін нәрестелік кезеңнен бастап кез келген жаста операцияны орындауға мүмкіндік береді. Салыстырмалы қарсы көрсетілімдер бойынша (болған аурулар, гипотрофия, рахит және т.б.) асқынбаған жағдайларда операцияны неғұрлым үлкен жасқа ауыстырады (6-12 ай). Кіндіктік жарықтарда – 4-5 жастан кейін. Вентральды жарықта – 2-5 жаста.

Шұғыл емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
·          алдыңғы құрсақ қуысының қысылған жарық клиникасы ургентті жатқызу үшін көрсетілім болып табылады.
 

• Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
• Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
• Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
• Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
• Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.