Цистит және уретрит

Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2017 (Қазақстан)

Уретрит и уретральный синдром (N34), Цистит (N30), Цистит неуточненный (N30.9)
Урология

Анықтамасы

Анықтамасы


Денсаулық сақтау министрлігінің
Медициналық қызметтер сапасы бойынша біріккен комиссиясының
2017 жылғы «29» маусымдағы
№24 хаттамасымен мақұлданған

Цистит – бұл қуық қабықшасының жіті немесе созылмалы қабынуы.
 
Уретрит — бұл зәр шығару каналының қабынуы,  оның негізгі көрінісі есеп жолынан бөлінулер және зәр шығарудағы ауырсыну болып табылады.

КІРІСПЕ БӨЛІМ

АХЖ-10 коды (тары):

АХЖ-10
Код Атауы
N30 Цистит
N34 Уретрит және уретральды синдром
 
Хаттаманы әзірлеу/қайта қарау күні: 2017 жыл.
 
Хаттамада пайдаланылатын қысқартулар:

УДЗ ультрадыбыстық зерттеу
КТ компьютерлік томография
МРТ магнитті-резонансты томография
ҚЖА қанның жалпы анализі
ЗЖТ зәрді жалпы талдау
ЭТЖ эритроциттердің тұну жылдамдығы
ЭКГ электрокардиограмма
ЗШЖИ зәр шығару жолдарының инфекциясы
 
Хаттаманы пайдаланушылар: жедел кезек күттірмейтін медициналық көмек дәрігерлері, жалпы практика дәрігерлері, терапевттер, урологтар, хирургтар.
 
Пациенттердің санаты: ересектер.
 
Дәлелділік деңгейінің шкаласы:

Рандомирленген зерттеулерді мета талдау жолымен алынған дәлелдер
1b Кем дегенде 1 рандомирленген зерттеуде алынған дәлелдер
1 жақсы жоспарланған бақыланатын рандомирленбеген зерттеулерді өткізуде алынған дәлелдер
3 Тәжірибелік емес зерттеулерді өткізуде алынған дәлелдер (салыстырмалы зерттеулер, корреляциялық талдау, жеке клиникалық жағдайларды зерттеулер)
4 Беделді мамандардың клиникалық тәжірибесі немесе пікірлері негізінде сараптамалық комиссия есептерінен алынған дәлелдер

Жіктемесі


ЗШЖИ жіктелуі:
Типі Қауіп факторларының санаты Қауіп факторларының мысалдары
O Белгісіз/ Қауіптің қосалқы факторлары
 
Пременопаузальды кезеңдегі сау әйел
R Қайталанатын ЗШЖИ қауіп факторлары,
бірақ ауыр нәтиже қаупінсіз
Жыныстық мінез-құлық және контрацептивтерді пайдалану
Менопаузалы жастан кейінгі гормондар жеткіліксіздігі
Қанның белгілі бір тобының секреторлық типі
Бақыланатын қант диабеті
E Несеп жолы жүйесінен тыс қауіп факторлары,
неғұрлым ауыр қауіппен
Жүктілік
Ерлер жынысы
Нашар бақыланатын қант диабеті
Айқын иммуносупрессия
Жалғастыру тінінің аурулары
Шала туған балалар, нәрестелер
N Неғұрлым ауыр нәтижелі қауіппен нефропатиялар Бүйрек жеткіліксіздігінің клиникалық белгілері
Поликистозды нефропатия
U Емдеу кезінде жоюға болатын неғұрлым ауыр нәтижелі қауіппен урологиялық факторлар
 
Несепнәр обструкциясы (тас, стриктура)
Аз уақытқа орнатылған катетер
Белгісіз бактериурия
Қуықтың бақыланатын нейрогенді дисфункциясы
Урологиялық операция
C Тұрақты катетер
Катетер және қауіптің шешілмеген урологиялық факторлары
 
Ұзақ  уретралды катетерлеу
ЗШЖ шешілмеген обструкциясы
Нашар бақыланатын нейрогенді қуық

Патогенез бойынша:


Диагностикасы


ДИАГНОСТИКАНЫҢ ЖӘНЕ ЕМДЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ ЕМ-ШАРАЛАРЫ [1-3]

Диагностикалық өлшемшарттар

Шағымдар және анамнез:
·          ұма үстіндегі аймақтағы ауырсынулар (цистит);
·          несеп жолынан бөлінулер;
·          зәр шығарудағы қышу және дызылдауы (уретрит);
·          қалтырау;
·          безгек;
·          әлсіздік.


Физикалық зерттеп-қарау:
·          қуық пальпациясындағы ауырсыну – цистит;
·          тексеруде несеп жолынан бөлінулер байқалады – уретрит.
 
Зертханалық зерттеулер:
Негізгі:
·          ЖҚТ;
·          ЖЗТ;
·          антибиотиктерге сезімталдықпен зәрдің бактериологиялық себіндісі.
Клиникалық-зертханалық деректерде ЭТЖ ұлғаюы байқалады, лейкоцитоз, лейкоцитурия, бактериологиялық себіндіде инфекциялар болуы мүмкін.
 
Құралдық зерттеулер:
·          қуықты УДЗ циститтегі УДЗ суреті, қабырғаның қалыңдауы анықталады, 5 мм артық. Қуықтың ішіндегі әртекті болуы мүмкін – жүзгін немесе тұнба анықталуы мүмкін.
·          несеп жолы УДЗ уретриттерде, ақпаратты емес болып табылады, зәр шығару каналы қабырғасы қалыңдауы анықталуы мүмкін
 
Маман консультациялары үшін көрсетілімдер:
·          дерматовенеролог консультациясы – күмәнді бөртулерде (қабыршықтануларда, жаралар және т.б.) денені тексеруде, сыртқы жыныс ағзалары аймағында
·          гинеколог консультациясы – гинекологиялық мүшелері тарапынан аурулар және шағымдар болғанда. Қынаптан патологиялық бөлінулерінде, етеккір циклінің бұзылуы және пальпациядағы үстеме өсінділердегі ауыру.

Диагностикалық алгоритм: ызба) жоқ.

Дифференциалды диагноз


Дифференциалды диагноз және қосымша зерттеулер негіздемесі:
Диагноз Дифференциалды диагностикаға арналған негіздеме Зерттеп-қараулар Диагнозды алып тастау белгісі
Созылмалы бел остеохондрозының асқынуы
/омыртқа аралық диск жарығы
Бел аймағындағы ауырсынулар Неврологтың тексеруі, Омыртқаның бел бөлігіне шолу рентгені, омыртқаның бел бөлігінің КТ Аурудың ұзақ анамнезі, омыртқа жарақаттарының болуы, қозғалыста күшейетін ауырулар
Туберкулездік цистит Ұма үсті аймағындағы ауырсынулар Зәрдегі, туберкулез микобактериясында талдау,
Фтизиатрдың тексеруі
Туберкулез науқастарымен байланыс,
Бұрын болған
туберкулез
Жатыр миомасы, эндометрит, сальпингооофарит, аналық бездің сарысулы ісігі Ұма үсті аймағындағы ауырсынулар Жатыр УДЗ және олардың үстеме өсінділері, гинекологтың тексеруі Етеккір циклімен ауыру синдромының байланысы
Гонореялы уретрит Уретралды бөлінулер, зәр шығарудағы қышыну және дызылдау Несеп жолы жағындысында гонококктарды анықтау
Дерматовенерологтың тексеруі
Қорғалмаған жыныстық қатынас

Емдеу тактикасы (амбулатория)


АМБУЛАТОРЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ [1-5,13,14]
Амбулаторлық деңгейде жіті және созылмалы цистит (асқынбаған әдеттегі ағыммен) және уретрит (асқынбаған әдеттегі ағыммен) емделеді.
 
Дәрі-дәрмексіз емдеу:
·          жартылай төсектік режим;
·          стол №7 немесе 15.
 
Дәрі-дәрмектік емдеу [2,4,5]:
Жіті асқынбаған жеңіл және орта деңгейлі циститте ауыз арқылы терапияны 10–14 күн ішінде тағайындау жеткілікті (1b, ДД – B). Фторхинолондар 7–10 күн ішінде бірінші желілі терапия ретінде ұсынылуы мүмкін, егер резистенттілік  E. coli< 10 % [2,13] (1b, ДД – А). Фторхинолондар мөлшері артқанда емдеу курсын 5 күнге дейін қысқартуға болады [2,4,5] (b, ДД – B). Осыған қарамастан дүниежүзінің кейбір аймақтарында фторхинолондарға  E. Coli резистенттілігі жиілігінің артуы анықталған, ол эмпирикалық қолдануды шектейді.
Цефподоксима проксетил немесе цефтибутен сияқты ІІІ ұрпақты ауыз арқылы  цефалоспориндер балама препараттар болуы мүмкін [14, 15] (1b, ДД – B). Осыған қарамастан қол жетімді зерттеулерде тиімділігі жағынан олар ципрофлоксацинге клиникалық қана емес, микробиологиялық эквивалентті екені көрсетілген. E. coli > 10 %  резистенттілігі жиілігінің тримоксазолға артуымен ол аймақтардың басым бөлігінде эмпирикалық терапия үшін сай келмейді, алайда препарат микроағзалар сезімталдығын растағаннан кейін қолданылуы мүмкін [16] (1b, ДД – B). Ко-амоксиклавты жіті циститтің эмпирикалық пероральды терапиясы үшін бірінші желі препараты ретінде ұсынылмайды (4, ДД – B). Бірақ ол грам оң микрофлора сезімталдығын растау үшін қолданылуы мүмкін (4, ДД – С).

Жіті асқынбаған жеңіл және орта ауырлықты цистит

Антибиотик Мөлшері Терапия ұзақтығы
Левофлоксацин 0,5 ішке 1 рет 7-10 күн
Левофлоксацин 0,75 ішке 1 рет 5 күн
Ципрофлоксацин 0,5-075 ішке 2 рет 7-10 күн
Ципрофлоксацин 1,0*1 ішке 1 рет 5 күн
 
Қоздырғыштың  белгілі сезімталдығында ғана 

Антибиотик Мөлшері Терапия ұзақтығы
Амоксицилин квалуанат 0,5-0,125 ішке 3 рет 14 күн
Цефиксим 0,4 ішке 1 рет 7-10 күн
         
 
Жіті асқынбаған бактериалды цистит

Таңдау құралдары Балама препараттар
Фосфамицина трометомол ішке 3,0 гр Офлоксацин 0,2 ішке 2 рет 3 күн
Фурозидин 0,1  ішке 3 рет 5 күн Ципрофлоксацин 0,5 ішке 2 рет 3 күн
Нитрофурантоин 0,1 ішке 3,4 рет 5 күн Левофлоксацин 0,5 ішке 1 рет 3 күн
  Цефиксим 0,4 ішке 1 рет 5 күн
 
Негізгі дәрілік заттардың тізбесі:

Антибиотик Мөлшері Терапия ұзақтығы
Левофлоксацин 0,5 ішке 1 рет 7-10 күн
Левофлоксацин 0,75 ішке 1 рет 5 күн
Ципрофлоксацин 0,5-075 ішке 2 рет 7-10 күн
Ципрофлоксацин 1,0*1 ішке 1 рет 5 күн
Амоксицилин квалуанат 0,5-0,125 ішке 3 рет 14 күн
Цефтибутен 0,4 ішке 1 рет 10 күн
Цефиксим 0,4 ішке 1 рет 7-10 күн
Фосфамицина трометомол ішке 3,0 гр 1 раз Бір рет
Фурозидин 0,1  ішке 3 рет 5 күн
Нитрофурантоин 0,1 ішке 3,4 рет 5 күн
 
Қосымша дәрілік заттардың тізбесі:
Анальгезирлеуші препараттар (кетопрофен 2,0 б/і ауыруларда).
Саңырауқұлаққа қарсы: флуконазол 150 мг 1 раз рer os, интраконазол 100мг күніне 1 рет пер ос 7-14 күн, фентиконазол 600 мг немесе 1000 мг 1 капсула интравагиналды күніне 1 рет, тербинафин  250 мг күніне 1 рет 7-14  күн (кандидозды инфекция болғанда).
 
Хирургиялық араласу: жоқ.
 
Әрі қарай емдеу: консервативті терапияны өткізгеннен кейін жалпы зәр талдауы және бактериалды себіндіні тексеруді өткізу.
 
Емдеу тиімділігінің индикаторлары [13,14]:
·          қабыну процесін жою;
·          ауыру синдромының болмауы;
·          құралдық зерттеу әдісмтері және клиникалық-зертханалық көрсеткіштерді қалпына келтіру.

Емдеу тактикасы (стационар)


СТАЦИОНАРЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ [19] 
Асқынған ЗШЖИ емдеу тактикасы аурудың ауырлық деңгейіне байланысты. Емдеу 3 негізгі бағыттан тұрады:
·          урологиялық бұзылуларды жою;
·          антимикробты терапия және қажеттілігі болғанда қолдаушы терапия. Асқынған ЗШЖИ бар пациенттер әдетте жатқызуды қажет етеді. Резистентті штаммдардың пайда болуын болдырмау үшін терапия мүмкіндігінше зәрді өсірінділік зерттеу нәтижелері негізінде өткізілуі тиіс. Эмпирикалық терапияны өткізу қажеттілігінде таңдалған антибиотиктің белсенділік спектрі неғұрлым ықтимал қоздырғышты қамтуы тиіс (ДД – А).
Ұсынылатын препараттар болып табылады: парентералды терапия, аминогликозидтер өткізу қажеттілігінде 2 немесе 3 а  цефалоспориндер,  ингибитор-қорғалған аминопенициллиндер, бүйректің басым шығаруымен  фторхинолондар (ДД –  1b, ДД – B).  
Стартты терапия тиімсіздігінде немесе клиникалық ауыр инфекция жағдайында неғұрлым кең спектроі антибиотикті таңдаған жөн, ол Pseudomonas spp қатысты белсенді болады.(ДД – 1b, ДД – B), мысалы: фторхинолон (егер стартты терапия үшін пайдаланылмаса), ингибитор-қорғалған ациламинопенициллин (пиперациллин), цефалоспорин 3b топ немесе карбапенем с/ аминогликозидсіз (ДД – 1b, ДД – B). Әдетте емдеу ұзақтығы 7–14 күнді  құрайды (ДД – 1b, ДД – A), бірақ кейде 21 күнге дейін ұлғайтылуы мүмкін (ДД – 1b, ДД – A). Инфекцияның қайталануынсыз толық емделуге итермелеуші факторлар толық жойылғанға дейін әдетте мүмкін емес. Зәрді өсірінділік зерттеуді терапия аяқталғаннан кейін 5–9 күннен кейін өткізген жөн және одан кейін 4–6 аптадан кейін (ДД – В).
 
Дәрі-дәрмексіз емдеу: 
·          жартылай төсектік режим;
·          стол №7 немесе 15.

Дәрі-дәрмектік емдеу [2,10]:
Құсу және жүрек айну сияқты жүйелік белгілерден ауыз арқылы препараттар ала алмайтын ауыр деңгейлі жіті циститі бар пациенттерге келтірілген антибиотиктердің бірімен бастапқы парентералды терапия тағайындау қажет.
 

Ұсыныстар ДД
Парентералды  фторхинолондар аймақтарда, онда резистенттілік E. Coli < 10 % құрайды
 
1b
Сол аймақтағы ІІІ ұрпақ цефалоспориндері, онда кездесушілік БЛРС-өндірілетін E. coli  штаммдары < 10 % құрайды
 
1b
Аминопенициллиндер + ингибиторлар β-лактамазалар, грамоң микроағзаларға олардың белгілі сезімталдығында
 
4
Аминогликозидтер немесе карбапенемдер аймақтарда, онда штаммдардың кездесуі E. coli, фторхинолондарға сезімталдық және/немесе өндіретін БЛРС, > 10 % құрайды
 
1b
 
Стационарға жатқызу сепсис симптомдары және клиникалық белгілер пациентте анықталғанда және/немесе қол жетімді құралдық әдістермен асқынатын факторларды алып тастау мүмкін болмағанда қажет (ДД – 4, ДД – B).
Пациент жағдайы жақсарғаннан кейін пациент 1-2 апталық емдеу курсын аяқтағаннан кейін бөлінген микроағзалар оларға сезімтал болса, жоғарыда көрсетілген препараттардың бірін ауыз арқылы қабылдауға ауыстырылуы мүмкін (ДД – 1b, ДД –B).
 
Негізгі дәрілік заттар тізбесі:

Антибиотик
 
Күндізгі мөлшер Әдебиет
Ципрофлоксацин 400 мг күніне 2  рет 2
Левофлоксацин 750 мг күніне 1 рет 16
Левофлоксацин 250–500 мг күніне 1 рет 2
Балама препараттар
Цефотаксим
 
2 г күніне 4 рет 15
Цефтриаксон 1–2 г күніне 1 рет 2
Цефтазидим
 
1–2 г күніне 4 рет 13
Цефепим
 
Ко-амоксиклав
1–2 г күніне 2  рет
1,5 г күніне 4 рет
7
Пиперациллин/тазобактам 2,5–4,5 г күніне 4 рет 2
Гентамицин 5 мг/кг күніне 1 рет 3
Амикацин 15 мг/кг күніне 1 рет 2
Эртапенем 1 г күніне 1 рет 9
Имипенем/циластатин 0,5 + 0,5 г күніне 4 рет 2
Меропенем
 
1г күніне 4 рет 8
Дорипенем 0,5 г күніне 4 рет 2
 
Жақсарғаннан кейін пациент жоғарыда айтылған антибиотиктерді ауыздан қабылдауға ауыстырылуы мүмкін (егер ол микроағзаға қатысты белсенді болса) 1-2 апталық емдеу курсын аяқтағаннан кейін. Сол себепті тек күндізгі доза ғана немесе қабылдау ұзақтығы ғана көрсетілген [2,10].
 
Қосымша дәрілік заттар тізбесі:
Анальгетик препараттар (кетопрофен 2,0 б/і ауыруларда)
Саңырауқұлаққа қарсы: флуконазол 150 мг 1 рет рer os, интраконазол 100мг күніне 1 рет ауызбен 7-14 күн, фентиконазол 600 мг немесе 1000 мг күніне 1 рет 1 капсуладан интравагинальды, тербинафин  250 мг күніне 1 рет 7-14  күн (кандидозды инфекция болғанда).

Хирургиялық араласу: жоқ.
 
Әрі қарай емдеу:
·          жылына 1 рет урологта бақылау;
·          дене жүктемелеріне 2 айға шектеу;
·          креатинин, несепнәрді бақылау,  ЖҚТ, ЖЗТ, зәрдің  бактериалды екпесі, 1 айдан кейін УДЗ.
 
Емдеу тиімділігінің индикаторлары:
·          қабыну процесін жою;
·          ауыру синдромының болмауы;
·          клиникалық-зертханалық көрсеткіштер және құралдық әдістерді қалпына келтіру.

Ауруханаға жатқызу


ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУ ТИПІН КӨРСЕТУМЕН ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУҒА АРНАЛҒАН КӨРСЕТІЛІМДЕР [15,16]

Жоспарлы емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
·          консервативті терапия сәтсіз болғанда және деструкцияның «суық» іріңді ошақтары болғанда.

Шұғыл емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
·          гипертермиялық реакция;
·          құсу, жүрек айну, улану;
·          пальпацияланатын ауыратын және ұлғайтылған мөлшердегі қуық, консервативті терапия сәтсіз болғанда және деструкцияның іріңді ошақтары болғанда.

Ақпарат

Пайдаланған әдебиеттің тізбесі

  1. Протоколы заседаний Объединенной комиссии по качеству медицинских услуг МЗ РК, 2017
    1. 1. Н.А. Нечипоренко, А.Н. Нечипоренко/Неотложные состояния в урологии: учебное пособие.- Минск: Высшая школа 2012.-с 107-237. 2. M. Grabe (Chair), R. Bartoletti, T.E. et al. Guidelines on Urological Infections. European Association of Urology 2015. 3. И.В. Глыбочко, Ю.Г. Аляев/Практическая урология. Руководство для врачей. –М.: Медфорум. 2012.-352с. 4. Лопаткин Н. А., Перепанова Т. С. Рациональная фармакотерапия в урологии: Compendium. М.: Литтера, 2015. 448 с. 5.Перепанова Т. С., Козлов Р. С., Руднов В. А. Синяква Л. А. Антимикробная терапия и профилактика инфекций почек, мочевыводящих путей и мужских половых органов. Федеральные клинические рекомендации. М., 2015. 72 с. 6.К.Б. Колонтарев. Применение препаратов клюквы у больных с рецидивирующей мочевой инфекцией. Эффективная фармакотерапия. 26/2013, с.43 7.Cai T., Verze P., Brugnolli A., Tiscione D., Luciani L.G., Eccher C., Lanzafame P., Malossini G., Wagenlehner F.M., Mirone V., et al. Adherence to European Association of Urology Guidelines on Prophylactic Antibiotics: An Important Step in Antimicrobial Stewardship. Eur Urol. 2015 doi: 10.1016/S1569-9056(15)60138-5 8.Wagenlehner F.M., Bartoletti R., Cek M., Grabe M., Kahlmeter G., Pickard R., Bjerklund-Johansen T.E. Antibiotic stewardship: A call for action by the urologic community. Eur Urol. 2013;64:358–360. doi: 10.1016/j.eururo.2013.05.044 9.Sousa R., Muñoz-Mahamud E., Quayle J., da Costa D.L., Casals C., Scott P., Leite P., Vilanova P., Garcia S., Ramos M.H., et al. Is asymptomatic bacteriuria a risk factor for prosthetic joint infection? Clin. Infect. Dis. 2014;59:41–47. doi: 10.1093/cid/ciu235. 10.Lee M.J., Kim M., Kim N.H., Kim C.J., Song K.H., Choe P.G., Park W.B., Bang J.H., Kim E.S., Park S.W., et al. Why is asymptomatic bacteriuria overtreated?: A tertiary care institutional survey of resident physicians. BMC Infect. Dis. 2015 doi: 10.1186/s12879-015-1044-3 11.Blok, B., et al. EAU Guidelines on Neuro-urology. In: EAU Guidelines, edition presented at the annual EAU Congress London 2017. ISBN 978-90-79754-91-5 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25477258 12.Koves, B., et al. Systematic review on the management of asymptomatic bacteriuria. PROSPERO, 2015. CRD42015016457. http://www.crd.york.ac.uk/PROSPERO/display_record.asp?ID=CRD42015016457 13.U.S. Department of Health and Human Services, F.D.A., Center for Drug Evaluation and Research (CDER). Complicated Urinary Tract Infections: Developing Drugs for Treatment Guidance for Industry, 2015. http://www.fda.gov/downloads/Drugs/.../Guidances/ucm070981.pdf 14.Cefai, C., et al. NICE Guideline: Antimicrobial stewardship: systems and processes for effective antimicrobial medicine use. 2015. https://www.nice.org.uk/guidance/ng15 15.Davey, P., et al. Interventions to improve antibiotic prescribing practices for hospital inpatients. Cochrane Database Syst Rev, 2013. 4: CD003543. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23633313 16.Cai, T., et al. Adherence to European Association of Urology Guidelines on Prophylactic Antibiotics: An Important Step in Antimicrobial Stewardship. Eur Urol, 2015. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26001610

Ақпарат


ХАТТАМАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ АСПЕКТІЛЕРІ

Біліктілік деректерін көрсетумен хаттаманы әзірлеушілер тізімі:
1)      Мақажанов Марат Абзалұлы – медицина ғылымдарының докторы, «Академик Б. У. Жарбосынов атындағы урология ғылыми орталығы» АҚ андрология бөлімшесінің меңгерушісі, профессор.
2)      Мақсұтов Қуаныш Жолымбетович – «Академик Б. У. Жарбосынов атындағы урология ғылыми орталығы» АҚ, уролог, аға ғылыми қызметкер.
3)      Айтқазин Бейбіт Мұхтарұлы– медицина ғылымдарының кандидаты, уролог, «Академик Б. У. Джарбусынов атындағы урология ғылыми орталығы» АҚ.
4)      Нисанбаев Абдолла Дүйсенбекұлы – «С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медициналық университеті» ШЖҚ РМК урология курсымен № 1 хирургиялық аурулар кафедрасының ассистенті.
5)      Макалкина Лариса Геннадьевна – медицина ғылымдарының кандидаты, «Астана медицина университеті» АҚ клиникалық фармакология кафедрасының доценті, клиникалық фармаколог.

Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету: жоқ.
 
Рецензенттер:
1)      Жантелеева Ләззат Асанқызы – медицина ғылымдарының докторы, Қазақстан-Ресей Медицина университеті урология кафедрасының меңгерушісі.
 
Хаттаманы қайта қарау шарттарын көрсету: жарияланғаннан кейін және қолданысқа енгізілген күнінен бастап 5 жыл өткен соң немесе дәлелділік деңгейі бар жаңа әдістер болған кезде хаттама қайта қаралады.

Қазықтаулы файлдар

Назар аударыңыз!

  • Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
  • Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
  • Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
  • Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
  • Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.
На главную
Наверх