Ересек адамдардағы семіздік
Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2017 (Қазақстан)
Другие виды избыточности питания (E67), Другие формы ожирения (E66.8), Крайняя степень ожирения, сопровождаемая альвеолярной гиповентиляцией (E66.2), Ожирение неуточненное (E66.9), Ожирение, вызванное приемом лекарственных средств (E66.1)
Эндокринология
Анықтамасы
Анықтамасы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің
Медициналық қызметтер сапасы жөніндегі біріккен комиссиясының
2017 жылғы «18» тамыздағы
№ 26 хаттамасымен мақұлданған
Семіздік – созылмалы, рецидивті ауру, ағзадағы майлы тіннің артық шоғырлануы. Генетикалық факторлар мен қоршаған орта факторларының әсерінен дамып келе жатқан бұл күрделі мультифакторлық ауру.
Клиникалық тәжірибеде семіздік дене салмағының индексі (ДСИ) арқылы бағаланады. ДСИ килограммдағы дене салмағын шаршы метрдегі бойдың ұзындығына бөлу жолымен есептеледі. ДДҰ ұсынымдарына сәйкес ересек халық үшін ДСИ индикаторларының келесі түсіндірмесі әзірленді [2]:
• салмағы 19 кг / м2 дейін - салмақ тапшылығы;
• 19-24,9 кг / м2 - қалыпты салмақ;
• 25-29.9 кг / м2 - артық салмақ;
• 30 кг / м 2 және одан жоғары - семіздік.
ДСИ> 30 болған кезде өлім қаупі айтарлықтай артады. ДСИ> 40-мен семіздік денсаулығына және өлім-жітімге қауіп төндіреді (1-5). (A) Бүкіләлемдік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) ДСИ> 40 [3] бар науқастар үшін «ауруға шалдыққан семіздік» терминін пайдаланады. АҚШ Ұлттық денсаулық институты (NIH) анықтамасына сәйкес, ауруға шалдыққандар ДСИ≥35-пен семіру деп есептеледі және асқынулардың пайда болуына қарамастан ДСИ>40 семіру және семіздікпен байланысты елеулі асқынулардың болуы саналады [4, 5].
КІРІСПЕ БӨЛІМ
АХЖ-10 коды (тары):
| АХЖ-10 | |
| Коды | Атауы |
| Е66 | Семіздік |
| Е66.1 |
Дәрілік заттарды қабылдау себебінен туындаған семіздік Дәрілік затты идентификациялау қажеттілігі болса сыртқы себептердің (ХХ сыныбы) қосымша кодын қолданады. |
| Е66.2 |
Альвеолярлы гиповентиляциямен ілесетін семіздіктің ақырғы дәрежесі Семіздік кезіндегі гиповентиляция синдромы (Obesity hypoventilation syndrome [OHS]) Пикквикский синдромы |
| Е66.8 | Семіздіктің басқа түрлері. Дертті семіздік |
| Е66.9 | Нақтыланбаған семіздік. Жай семіздік БДУ |
| Е67 | Тамақтану артықшылығының басқа түрлері |
Хаттаманы әзірлеу/ қайта қарау күні: 2013 жыл (2017 ж. қайта қаралған).
Хаттамада пайдаланылатын қысқартулар:
| АГ | – | артериялық гипертензия |
| АҚ | – | артериялық қысым |
| ГБЖГ | – | глобулинді байланыстыратын жыныстық гормондар |
| ДСИ | – | дене салмағының индексі |
| ЖТҚ | – | жүрек-қан тамырлары қауіптері |
| КТ | – | компьютерлік томография |
| ТЖЛП | – | жоғары тығыздықтағы липопротеидтер |
| ЛГ | – | лютинг гормоны |
| ТТП | – | тығыздығы төмен липопротеидтер |
| МРТ | – | магниттік-резонансты бейнелеу |
| ДС | – | дене салмағы |
| БК | – | Белдеу көлемі |
| ТМТ | – | тері астындағы майлы тін |
| ҚД | – | қант диабеті |
| ЖҚА | – | жүрек-қан тамырлары аурулары |
| УДЗ | – | ультрадыбысты зерттеу |
| ТФ | – | тәуекел факторлары |
| ФЫГ | – | фолликулды ынталандыратын гормон |
| ҚБ | – | Қалқанша безі |
| ЭГДС | – | эзофагогастродуоденоскопия |
Хаттаманы пайдаланушылар: жалпы практика дәрігерлері, терапевттер, эндокринологтар, кардиологтар, гастроэнтерологтар, гепатологтар, гинекологтар, ревматологтар, хирургтар, невропатологтар.
Пациенттердің санаты: метаболиттік синдромы және метаболиттік синдромынсыз пайда болатын семіздігі бар ересек пациенттер.
Дәлелділік деңгейінің шкаласы:
| А | Жоғары сапалы мета-талдау, РБЗ жүйелік шолу немесе жүйелік қатенің өте төмен ықтималдығы (++) бар ірі РБЗ, олардың нәтижелері тиісті популяцияға қолданылуы мүмкін. |
| В | Когортты немесе жағдай-бақылау зерттеулеріне жоғары сапалы (++) жүйелік шолу немесе жүйелік қатенің өте төмен тәуекелі бар жоғары сапалы (++) когортты немесе жағдай-бақылау зерттеулері немесе жүйелік қатенің жоғары емес (+) тәуекелі бар РБЗ, олардың нәтижелері тиісті популяцияға қолданылуы мүмкін. |
| С | Когортты немесе жағдай-бақылау зерттеуі немесе жүйелік қатенің жоғары емес тәуекелі бар рандомизациясыз бақыланатын зерттеу (+), олардың нәтижелері тиісті популяцияға немесе нәтижелері тиісті популяцияға тікелей қолданылмайтын жүйелік қатенің өте төмен немесе жоғары емес тәуекелі бар РБЗ-ға (++ немесе +) қолданылуы мүмкін. |
| D | Жағдайлар сериясының сипаттамасы немесе бақыланбайтын зерттеу немесе сарапшылардың пікірі. |
| GPP | Үздік клиникалық практика |
Жіктемесі
1. Этиологиясы және патогенезі бойынша:
Бастапқы семіздік (алиментарлы-конституциялық немесе экзогендік-конституциялық) (95% жағдайларда):
· Гиноидтық (төменгі түрі, бөксе-сандық);
· андроидтық (жоғарғы типті, абдоминальды, висцеральды);
· метаболиттік синдромның жекелеген компоненттерімен;
· метаболиттік синдромның белгілері дамыған;
· тамақтану сипатының айқын бұзылушылықтарымен;
· түнгі тамақтану синдромымен;
· маусымдық аффективті ауытқулармен;
· стресске гиперфагиттік реакциямен;
· Пиквик синдромымен;
· қайталама поликистоздық аналық безбен;
· ұйқыда апноэ синдромымен;
· кәмелетке толмаған жасөспірімдердің диспитуитаризмі кезінде.
2. Симптоматикалық (қайталама) семіздік (жағдайлардың 5% -ында):
Орнатылған гендік ақаумен:
· көптеген органдардың дисфункциясы бар белгілі генетикалық синдромдардың бөлігі ретінде;
· майдың зат алмасуын реттеуге қатысатын құрылымдардың генетикалық ақаулары.
Церебральды:
· (адипозогендік дистрофия, Бабинский-Пехкранц-Фреллих синдромы);
· мидың ісіктері, басқа церебральды құрылымдар;
· жүйелі зақымдануды, жұқпалы аурулардың таралуы;
· Гормондардың белсенді емес гипофизі ісіктері, «бос» түрік седловы синдромы, жалғанісік синдромы;
· психикалық аурулар аясында.
Эндокриндік:
· гипотиреозды;
· гипо-овариальды;
· гипоталамус-гипофиздің аурулары бар;
· бүйрек үсті бездерінің аурулары бар.
3. Аурудың ағымы бойынша семірудің жіктелуі:
· тұрақты;
· прогрессивті;
· қалдық (дене салмағын жоғалтудан кейін қалған әсерлер)).
4. Семіздіктің дене салмағының индексі бойынша жіктелуі.
ДСИ бойынша семіздік деңгейі:
Еуропалықтар:
· І дәрежелі семіздік: ДСИ 30-дан 34,9-ға дейін;
· ІІ дәрежелі семіздік: ДСИ 35 дан 39,9 дейін;
· ІІІ дәрежедегі семіздік: 40 жоғары ДСИ.
Азиялықтар:
• І дәрежелі семіздік: ДСИ 25 дан 28,94 дейін;
• ІІ дәрежелі семіздік: ДСИ 29-дан 32,9-ға дейін;
• ІІІ дәрежелі семіздік: 33-тен жоғары ДСИ.
ІІІ дәрежедегі семіздік патологиялық немесе төтенше дәрежелі семіздік деп те аталады. Бұл атау клиникалық түрде расталды, өйткені ауыр сырқаттанушылықпен ауыратын науқастарда ерте өлім қаупі бірінші кезекте семіздік дәрежесіне сәйкес келетіндермен (Еуропалық зерттеулерге сәйкес) ДСИ тең болатын адамдармен салыстырғанда 2 есеге көбейеді.
Ілеспе аурулардың қауіптілік дәрежесін бағалаумен жіктемесі
| Бірлескен аурулар қаупі | ||||
| Семіздік дәрежесі | ДСИ кг/м2 |
БК (әйел) 80-88 см БК (ер) 94-102 см |
БК (әйел) ³88 см БК (ер) ³102 см |
|
| Дене салмағы артық | 25,0-29,9 | Жоғарылаған | жоғары | |
| Орта | 30,0-34,9 | 1 дәрежелі семіздік | Жоғары | Өте жоғары |
| Орташа | 35,0-39,9 | 2 дәрежелі семіздік | Өте жоғары | Өте жоғары |
| Төтенше (моральдық) | ³ 40 | ІІІ дәрежедегі семіздік | Қатты жоғары | Қатты жоғары |
Диагностикасы
ДИАГНОСТИКАНЫҢ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ ЕМ-ШАРАЛАРЫ [1,2]
Диагностикалық өлшемшарттар:
ДСИ қалыпты, артық салмақты және семіздік бағалау үшін қарапайым, сенімді скринингтік өлшемшарт болып табылады. Екі компонентті қамтитын семіздікті диагностикалау алгоритмі:
1) майлы тіннің ұлғаюы бар адамдарды анықтау үшін этникалық сипаттамалар үшін түзетілген ДСИ-ды бағалау;
2) семіздікпен байланысты асқынулардың және ауырлығы болуы.
Шағымдар:
• артық салмақ;
• қан қысымының жоғарылауы;
• физикалық белсенділік кезінде тыныс алудың қысқа болуы;
• арманда түсіру;
• терлеудің жоғарылауы;
• семіздікке байланысты ауруларға байланысты әйелдерде – менструальдық бұзылыстар, ерлерде – потенцианың төмендеуі.
Анамнез:
• соңғы 2 жылда дене массасында өзгерістер;
• тамақтану әдебі, физикалық белсенділік;
• дәрілік заттарды қабылдау (бұл ақпарат артық салмақты ерте диагностикалау үшін, адекватты емдеу терапиясын таңдау үшін қажет): глюкокортикостероидтар, антипсихотиктер, антидепрессанттар, ауыз арқылы қабылданатын контрацептивтер, гипогликемиялық препараттар);
• жүрек-қан тамырлары жүйесінің ерте ауыруы (≤ 65 жыл ≤ 55 жасқа миокард инфарктісі немесе әкесіне немесе ер бірінші желісі басқа туыстарының кенеттен қайтыс болуы, немесе ана немесе әйел бірінші желісі басқа туыстары);
семіздік байланысты аурулардың әсерін (қант диабеті, гипертония, Дислипидемия, жүрек-қан тамырлары, тыныс алу және буын патологиясы, т.б. алкогольсыз май бауыр ауруы, ұйқының бұзылуы,) анықтау және бағалау.
Физикалық қарап-зерттеу:
Пациентті бастапқы емдеу сатысында келесі шараларды қабылдау қажет:
• ДСИ(дене массасының индексі) есептеу;
• OT өлшеу (өлшенетін көлемі);
• инсулинге төзімділік белгісі ретінде папиллярлы-пигментті тері дистрофиясының (акантиоз нигрикандардың) болуын тексеріңіз;
• біріншілік аурулардың ауырлық дәрежесін және ЖҚА және 2 типті ҚД даму қаупін бағалау:
а) ДСИбағалауы;
б) ОТ-ны бағалау;
в) каридоваскулярлық қауіп-қатерді есептеу:
- темекі шегу;
- AГ (дәрежесі, ұзақтығы, этиологиясы);
− ЛПНП;
− ЛПВП;
- қан глюкозасы (веноздық плазма);
- мочевина қышқылы, креатинин;
- ЖҚА бойынша отбасылық тарихы;
- қосымша қауіп факторы - ер адамның 45 жас және одан үлкен жастағы, 55 жастан асқан әйел (менопауза).
БК бағалау: әйелдерде³80-88 см, ерлерде ³94-102 см (Ұлттық стандарттармен салыстырғанда). БК өлшемі 18,5-25 кг / м² болатын ДСИ арқылы жүзеге асырылуы керек. Іштегі артық майды тұндыру жүрек-қан тамырларының (КВР) және дене салмағының қалыпты мөлшерін арттырады. ДСИ³35 кг/м² кезінде – БК өлшеу тиімді емес.
ИМТ³30 кг/м² немесе ИМТ³25 кг/м², дегенмен ОТ³80 см әйелдерде, ОТ³94 см ерлерде ³ 2 ТФ болуы. Пациенттердің осы санаты үшін салмақ жоғалту денсаулықты сақтаудың кілті болып табылады. Бұл кезеңде емделушінің басымдығы болып табылатын осы науқастың басымдықтарын анықтау қажет, мысалы, кейбір науқастар үшін темекі шегуден бас тарту артық салмақты жоғалтуға қарағанда маңызды. Пациенттің психологиялық жағдайын, оның мотивациясы және салмағын төмендетуге деген ұмтылысын бағалау.
Зертханалық зерттеулер:
· биохимиялық қан талдауы: жалпы холестерин, ЛВП, ЛНП, триглицеридтер, глюкоза, АЛТ, АСТ, зәр қышқылы.
· глюкоза төзімділігінің сынағы: 5.6 ммоль / л астам аштық глюкозасының жоғарылауымен, қант диабетінің ауырған отбасының тарихы, инсулинге төзімділікке жанама белгілері.
Аспаптық зерттеулер:
• ЭКГ (жүректің ишемиялық өзгеруі, ырғақ бұзылуы, ауыстырылған миокард инфарктісінің ЭКГ белгілері);
• Доплер-эхокардиография, трансмиссиялық қанның сипаттамаларын және миокардтың жергілікті кинетикасын бағалауды зерттеу;
• ЭКГ-ның холтерлік мониторингі (клиникалық маңызы бар ырғақ бұзылуларын анықтау және өткізу, диагностикалық маңызды үзілістерді қоса алғанда);
• Пациент ЖИА бар деп күдіктенсе, физикалық мүмкін емес болса, стресс-тест;
• Стресс-тесттің науқастары фармакологиялық стрес-эхокардиографияны көрсетеді;
• бас мидың МРТ (түрік тоқымы) - гипоталамус-гипофиз жүйесінің күдікті патологиясымен;
• ЭГДС: көрсетілім бойынша;
• ішперде қуысының УДЗ: көрсетілім бойынша;
• Қалқанша безінің УДЗ: көрсетілім бойынша.
Маман консультациялары үшін көрсетілімдер:
| Маман | мақсаты |
| терапевт/кардиолог | жалпы жағдайды түсіндіру, жүрек-қан тамырлары оқиғаларының болуы |
| эндокринолог | Эндокриндік аурулармен байланысты семіруді жою; |
| невропатолог/нейрохирург | бас миының зақымдануы, нейроэндокриндік аурулары бар науқастар үшін |
| офтальмолог | артериялық гипертониямен ауыратын науқастар, ми ісіктерінің болуы, ми жарақатының салдары |
| хирург | майлы тамырдың хирургиялық емін жүргізу туралы мәселені шешу үшін (республикалық денсаулық сақтау мекемелерінде науқастық нысанда) |
| гинеколог | құнарлылығы төмен, аналық бездің поликистозды синдромының белгілері бар |
| психотерапевт | тамақтану бұзылулары бар науқастар (жекелеген кезеңдерде тамақ ішудің шамадан тыс болуы, қанықтылықтың болмауы, аштықсыз үлкен мөлшердегі тағамдарды қолдану, эмоционалдық ыңғайсыздық жағдайында, таңғы асқазанмен үйлесімде түнгі тамақтану, ұйқының бұзылуы); |
| генетик | генетикалық синдром белгілері болса |
| ревматолог | буындардың бірлескен патологиясы, әсіресе, осторроз болған кезде |
Диагностикалық алгоритм: (сызба)
Дифференциалды диагноз
Дифференциалды диагноз және қосымша зерттеулер негіздемесі:
Бастапқы және қайталама семіздіктің дифференциалды диагностикасы үшін гормондық зерттеулер әртүрлі эндокринопатиялардың шағымдары мен клиникалық көріністері болған жағдайда жүргізіледі.
| Шағымдар | Тексеріп-қараулар | Эндокринопатия | Диагностикалау әдістері |
| Жалпы әлсіздік, летаргия, ұйқышылдық, суықтылық, ісіну, тәбетті төмендету, іш қату, жыныстық функцияның бұзылуы, брадикардия | Гиперстендік физика, тұлғаның ісінуі, тістің баспасы бар қанатты тіл, күйзеліске толы жүрек ырғағы | Біріншілік гипотиреоз | ТТГ, свТ4, УДЗ ҚБ |
| ТДС (үлкен іш, жіңішке аяқтар), қызыл беті, қызыл күрделі, артериалды қысым, бас ауруы, көңіл-күйдің түсуі | Модельдің, матронизмнің, табиғи тері бүктемелерінің гиперпигментациясының, мародерлы стриидің, пустулярлы терінің зақымдануының, қан қысымының тұрақты өсуінің, көмірсулардың зат алмасуының бұзылуының андроидтың таратуы | Гиперкортиза синдромы | АКТГ, қандағы кортизол, күнделікті зәрдегі кортизолды шығару, дексаметазонды шағын / үлкен үлгі, бүйрек үсті безінің УДЗ (КТ / МРТ), Гипофиздің МРТ немесе КТ |
| Менструальдық циклдің, аменореяның бұзылуы, әйелдердің емшектен сұйықтық бөлінуі, күшті, либидо, бедеулік, гинекомастия | Галакторея | Гиперпролактинемия синдромы | Пролактин, Контрафактивті гипофиз, КТ / МРТ, әйелдердегі жатыр мойны УДЗ, ерлердегі простата |
| Потенцианы төмендету, либидо, бедеулік, сүт бездерінің кеңеюі, ерлердегі бұлшықет массасының төмендеуі | Егнос түрінің құрылысы, тері түргірінің азаюы, бұлшықет толқыны, гинекомастия, сыртқы жыныс мүшелерінің дамымауы | Гипогонадты синдромы (бастапқы / қайталама) | Тестостерон, ЛГ, ФСГ, эстрадиол, ГСПП, Сүт бездерінің УДЗ, бас сүйегінің рентгенографиясы (бүйірлік проекция), андрологиялық кеңес беру |
| Менструальдық циклды, аменорея, әйелдердің артық шаш өсуінің бұзылушылығы | Андроидты құрылысы, хирсутизм, вирилизация | Гиперандрогенизмнің синдромы | ЛГ, ФСГ, ГСПГ, тестостерон, 17-ОП, Кіші жамбастың, бүйрек үсті безінің ультрадыбысымен, гинекологтың кеңес беруі |
Семіздікпен және оның теріс салдарымен байланысты асқынулар / аурулар:
· 2 типті ҚД;
· ИБС;
· қан айналымының жетіспеушілігі;
· артериялық гипертензия;
· обструктивтік ұйқы апноэ синдромы;
· остеоартроз;
· Жеке локализациялардың қатерлі ісіктері;
· кейбір репродуктивті бұзылушылықтар;
· Өт қабы тасы;
· алкогольсіз стеатогепатит;
· психологиялық бұзылу;
· әлеуметтік нашарлау.
Емдеу тактикасы (амбулатория)
АМБУЛАТОРИЯЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ [1,2]: амбулаториялық деңгейде семіздікке байланысты асқынулар мен аурулары болмаған пациенттер емделеді.
Семіздікке шалдыққан пациенттер үшін терапияның мақсаттары дене салмағын азайту ғана емес, сонымен қатар денсаулыққа байланысты қауіп-қатерлерді азайту және оны жақсарту болып табылады.
Дәрі-дәрмексіз емдеу:
барлық емдеу мерзімі екі кезеңге бөлінеді: дене салмағын (3-6 ай) азайту және тұрақтандыру (6-12 ай). Дәрігер мен пациенттың бірлескен жұмысы табысқа жетеді. Осы кезеңде ол емдеу стратегиясын әзірлеу қажет: кейбір пациенттер одан әрі салмақ пайда жол бермеу мақсатында, артық дене салмағын азайтудан бас тартады. емдеу негізгі компоненттері: диета, жаттығу және мінез-терапия болып табылады.
1) Сұрақтың шешімі: пациентке қандай ем керек?
а) диеталық кеңес, физикалық белсенділік, мінез-терапия [3] [B]
б) диета + дәрілік емдеу
в) диета + хирургиялық емдеу
2) Пациенттің қаншалықты ынталандырылғанын біліңіз? Оның нәтижесі қандай? Сіз қандай әрекетке дайынсыз?
3) оңтайлы диетаны таңдау. ДДҰ жалпы калория артық тамақтану жүйесін қысқарту көздейді және жалпы калория 25-30% -ға дейін май шектеу. (: - әйелдер үшін 1200kkal, ерлер үшін 1000-1500 калория 1000 600 ккал тапшылығы / күн) диеталық өзгерістер (ұлттық мән-жайлар) ескере науқастың диеталық әдеттерін бірте-бірте енгізеді күнделікті энергетикалық талапты есептеледі. Егер сіз өзіңізді аш сезінсеңіз + 100 ккал мүмкін. [A]
4) бірлескен (дәрігер + науқас) режимін таңдау аэробты физикалық іс-шаралар (түрі, жиілігі, қарқындылығы - 45-60 минут 5 P / аптасына сәйкес келеді 225-300 минут / аптаның таңдалған жеке ұсынылады деңгейі). [B]
| Тамақтанудағы өзгерістер (A) | Физикалық белсенділік (А / В) | Психологиялық қолдау (В) |
|
энергияның күнделікті қажеттілігін есептеу (600 ккал күнделікті калориялық мәннің төмендеуі салмағын 0,5 кг / аптаға жоғалтуға әкеледі) Мысалы: әйелдер үшін 1000 - 1200 калория, ерлерге 1000-1500 калория). Егер сіз өзіңізді аш сезінсеңіз, сіз + 100 ккал алады Төмен калориялы диеталар (ACE) энергиясының құны күніне 800-1200 калория. Күніне 1200 ккал немесе одан көп мөлшерде қамтамасыз ететін диеталар гипокалориялық теңдестірілген диеталар немесе теңдестірілген тамақтану диеталары ретінде жіктеледі Күніне 1200 ккал-нан (5000 кДж) аз мөлшерде диетаны пайдалану микроэлементтердің тапшылығына әкелуі мүмкін, бұл тамақтану жағдайына және емдеудің нәтижесіне теріс әсер етуі мүмкін. |
күнделікті белсенділікті жоғарылату (автокөлікті пайдаланудың орнына жаяу және велосипедпен жүру, лифті пайдаланудың орнына баспалдақпен көтерілу және т.б.).Пациенттерді күнделікті физикалық белсенділікті көтеруге ынталандыру керек.Заманауи ұсыныстарды ескере отырып, барлық жастағы адамдар аптаның көп күнінде немесе 30-60 минуттан кем емес барлық күндерде қалыпты қарқынды жаттығуларды (мысалы, белсенді жүру) немесе аптасына 150 минут (5 күн 30 минут) жасауы қажет | Когнитивтік-мінез-құлық терапиясы (КПТ) пациенттің дене салмағын, семіздік пен оның салдарын реттеуге байланысты ой мен сенімдерін терең түсінуіне көмектесетін әдістерді қамтиды; бұл әдістер салмақты жоғалтуға және қол жеткізілген нәтиженің сақталуына ықпал ететін мінез-құлыққа бағытталған. KПT өзіне өзін-өзі бақылау (тұтынылатын өнімдерді есепке алу), азық-түлік тұтыну процесін басқару әдістері, ынталандыру, когнитивті және релаксациялық әдістер сияқты бақылаудың бірнеше компоненттерін қамтиды. |
Дәрі-дәрмекпен емдеу: ДСИ ≥ 30 кг / м2 және бірлескен аурулардың болмауы, сондай-ақ ДСИ ≥ 28 кг / м2 және семіздікке байланысты аурулардың болуы, диета, жаттығу және мінез-құлық терапиясының тиімсіздігі жағдайында қосымша дәрі-дәрмектер ұсынылады.
| Дәрілік заттар / ATX коды | Әрекет / дозалау механизмі | Пікірлер | Дәлелділік деңгейі |
|
Орлистат A08AB01 |
Асқазан-ішек жолдарында липазаның ингибирлеуі 120 мг 3 p × күніне |
Уақытпен бірге жанама әсерлер азаяды; ол диетада майларды сақтаумен жақсы жұмыс істейді, бірақ бұл жанама әсерлердің артуына әкеледі; ТТЛП төмендетеді; Жүктілік - B санаты | В |
|
Лираглутид АТХ A10BX07 |
Рецепторлар агонисті ГПП1 , 3,0 мг ** |
Лираглутид адам денесіндегі салмақты, негізінен майлы тіндердің массасын азайтады. Дене салмағының төмендеуі азық-түліктің азаюына байланысты. Лираглутид тәулік бойы қуат шығынын арттырмайды. | В |
|
*Фентермин A08AA01 |
Симпатомиметикалық |
РКИ бойынша жеткіліксіз деректер; өкпе гипертензиясының жоғарлауы мүмкін емес; жүктілік - C санаты; жалпы ретінде қол жетімді; талап етеді қан қысымын бақылау |
С |
** Қазақстан Республикасының аумағында тіркелгеннен кейін қолданылады
Терапия тиімділігін бағалау 6 ай - 1 жыл. Осы кезеңде тамақтану күнтізбесін бақылау, түзету және пациенттің психологиялық жағдайын үнемі бақылау. Егер осы кезеңде мақсатты дене салмағы (бастапқы МТ-дан 7% төмендеу) болмаса, 1 ұпайға оралып, емдеу тактикасын қайта қарап шығыңыз, 3-6 ай сайын мониторинг жүргізіңіз. Дәрігерлік терапияны қолдану кезінде - тиімділікті бағалау, жанама әсерлердің бар болуы, сондай-ақ терапияның жойылу мәселесін қарау. Дене салмағының мақсатты деңгейіне жету кезінде - ілеспе ауруларды дамытудың тәуекел факторларын қайта бағалау. Науқасты ұзақ уақыт бойы бақылау.
Қосымша дәрілік заттардың тізбесі
| Дәрілік заттар / ATX коды | Әрекет / дозалау механизмі | Пікірлер | Дәлелділік деңгейі |
|
Венлафаксин N06AX16 |
Антидепрессант. Кері ингибиторы серотонин мен норадреналин алынады .75/150 мг | түнде тамақтанған кезде | В |
|
Флуоксетин N06AB03 |
антидепрессант, селективті серотонинді қалпына келтіру ингибиторларының негізгі өкілдерінің бірі. Антидепрессант әсері оның көмегімен ынталандырушы әсерге ие. Көңіл-күйді жақсартады, кернеуді, алаңдаушылықты және қорқынышты азайтады, дисфорияны жояды. Ортостатикалық гипотензия, седация емес, кардиотоксикалы емес 20 мг капсула | семіздік, ұйқы апноэсы, түнгі тамақтану және булимия аурулары үшін | В |
| Метформин A10BA02 | Бигуанит класындағы қантты азайтатын дәрілік препарат. 500/100 мг | семіздік пен қант диабеті, семіздік пен поликисталық аналық бездердің аурулары бар науқастар үшін, сондай-ақ инсулинге төзімділікке әкелетін антипсихотикалық препараттарды алатын семіздікке шалдыққандар үшін | В |
Хирургиялық араласу:
Майлы аурулардың хирургиялық емінің мақсаттары:
• дене салмағының айтарлықтай төмендеуі арқылы семіздікпен байланысты туындаған ауруларға әсер ету;
• науқастардың өмір сүру сапасын жақсарту.
18-60 жас аралығындағы науқастарға консервативті шаралардың тиімсіздігі кезінде хирургиялық емдеу жүргізілуі мүмкін [10,11]:
• ДСИ> 40 кг / м2 (қарамастан ілеспе аурулар); (D)
• ДСИ> 35 кг / м2, және ауыр ауру болуы, әрине, дене салмағының төмендеуі әсер етуі мүмкін. (D)
семіздік хирургиялық емдеу қарсы [10,11] (D) болып табылады:
• асқазан және ұлтабар он екi ішектің ойық жара ауруы нашарлауы;
• жүктілік;
• қатерлі ісік аурулары;
• психиатриялық бұзылушылықтар: ауыр депрессия, (созылмалы қоса алғанда) психоз, психобелсенді заттарды шектен тыс қолданғанда (наркологиялық, ішімдік, есірткі және басқа да психотроптық), тұлғалық бұзылушылықтың (психопатия) жекелеген түрлері, жүйке булимиясы;
• өмірлік маңызды органдарында қайтымсыз өзгерістер (III-IV ХСН функционалдық сыныптар, бауыр, бүйрек жеткіліксіздігі және басқалары.).
Хирургия клиникалық диагноз қою және емдеу «ауыр семіздік ҚР ДМ метаболикалық синдромы" хаттамасына сәйкес жүзеге асырылады.
Отамен емдеуден кейін науқас темір препараттарды, кальций, көркемделген мультивитаминов бар толықтырушы терапияны қажет етеді. Түзеткіш оталар - абдоминопластика, липосакция - дене салмағының тұрақтандырғаннан кейін ғана мүмкін.
Әрі қарай емдеу:
· 6 айда жалпы холестерин, ЛВП, ЛНП, триглицеридтерді, глюкозаны, АЛТ, АСТ, зәр қышқылын бақылау.
Емдеудің тиімділік индикаторлары:
· дене салмағын азайту және тұрақтандыру;
Ауруханаға жатқызу
ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУ ТИПІН КӨРСЕТУМЕН ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУҒА АРНАЛҒАН КӨРСЕТІЛІМДЕР [15-18]
Жоспарлы емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
· Гастро-шантты (ДД 2b) өтетін 2-ші типті қант диабеті бар ДСИ 30-35 кг / м2 пациенттері [15,16];
· Біріккен патологиясы бар науқастарда 35-39 кг / м2 ДСИ бар: 2 типті қант диабеті, гипертония, гипертифидемия, обструктивтік ұйқы апноэсы, гиповентиляция синдромы (Пиквик синдромы), алкогольсыз май бауыры ауруы немесе алкогольсіз сталогепатит, ГЕРБ, астма, қан тамырлары аурулары, ауыр зәр шығару, артроз, артрит (ДД 1а) [17,18];
· ДСИ ≥ 40 кг / м2 пациенттер.
Шұғыл емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер: жоқ.
Ақпарат
Пайдаланған әдебиеттің тізбесі
-
Протоколы заседаний Объединенной комиссии по качеству медицинских услуг МЗ РК, 2017
- 1) European Guidelines for Obesity Management in Adults Obes Facts 2015;8:402–424; 2) WGO Global Guideline Obesity; 3) Shaper A., Wannamethee S., Walker M. Body weight: implications for the prevention of coronary heart disease, stroke, and diabetes mellitus in a cohort study of middle aged men // British Medical Journal. – 2005. – № 314. – Р. 1311-17. 4) Gastrointestinal surgery for severe obesity // NIH Consensus Statement Online. – 1991. – № 9(1). – Р. 1-20. 5) Clinical Guidelines on the identification, evaluation and treatment of overweight and obesity in adults. National Heart, Lung and Blood Institute. NIH. 6) Leslie W.S., Hankey C.R., Lean M.E. Weight gain as an adverse effect of some commonly prescribed drugs: a systematic review // Q. J. Med. — 2007; 100: 395-404. 7) Malone M. Medications associated with weight gain // Ann. Pharmacoth. — 2005; 39: 2046-55. 8) Slentz C.A., Duscha B.D., Johnson J.L., Ketchum K., Aiken L.B., Samsa G.P., Houmard J.A., Bales C.W., Kraus W.E. Effects of the amount of exercise on body weight, body composition, and measures of central obesity: STRRIDE — a randomized controlled study // Arch. Intern. Med. — 2004; 164: 31-9. 9) American Diabetes Association, American Psychiatric Association, American Association of Clinical Endocrinologist and North American Association for the Study of Obesity: Consensus Development Conference on Antipsychotic Drugs and Obesity and Diabetes Consensus Statement // Diabetes Care. — 2004; 27: 596-601. 10) Interdisciplinary European guidelines for surgery for severe (morbid) obesity // Obes Surg. – 2007. – № 17. – Р. 260–70. 11) American association of Clinical Endocrinologists, The Obesity Society, and American Society for Metabolic and Bariatric Surgery Medical Guidelines for Clinical Practice for the perioperative nutritional, metabolic and non-surgical support of the bariatric surgery patient // Surg Obes Relat Dis. – 2008. – № 4(5 Suppl). – Р. S109–84.
Ақпарат
ХАТТАМАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ АСПЕКТІЛЕРІ
Біліктілік деректерін көрсете отырып, хаттама әзірлеушілерінің тізімі:
1) Даньярова Лаура Бақытжанқызы - медицина ғылымдарының кандидаты, эндокринолог, «Кардиология және ішкі аурулар ғылыми-зерттеу институты» ШЖҚ РМК эндокринология бөлімінің жетекшісі.
2) Раисова Айгүл Мұратқызы - медицина ғылымдарының кандидаты, «Кардиология және ішкі аурулар ғылыми-зерттеу институты» ШЖҚ РМК терапия бөлімінің меңгерушісі.
3) Смағұлова Ғазиза Әжмағықызы - медицина ғылымдарының кандидаты, «М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті» ШЖҚ РМК ішкі аурулар пропедевтикасы және клиникалық фармакологиякафедрасының меңгерушісі.
Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету: жоқ.
Рецензенттер:
Нұрбекова Ақмарал Асылқызы – медицина ғылымдарының докторы, «С.Д.Асфендияров ат. Қазақ медицина университеті» ШЖҚ РМК №2 ішкі аурулар кафедрасының профессоры.
Хаттаманы қайта қарау шарттары: жарияланғаннан кейін және қолданысқа енгізілген күннен бастап 5 жыл өткен соң немесе дәлелділік деңгейі бар жаңа әдістер болған кезде хаттама қайта қаралады.
Қазықтаулы файлдар
Назар аударыңыз!
- Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.
- Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.
- Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.
- Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.
- Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.