Етеккір келер алдындағы қысылу синдромы

Клиникалық жіктелуі [1,2]:
ЕАС – ЕЦ лютеиндік фазасында көрініс табатын, әр түрлі психопатологиялық, вегето-қантамырлы және эндокриндік алмасуларды сипаттайтын мыналарға байланысты күрделі симптомдар кешені:
-тұрақты етеккірі бар әйелдердегі циклдың лютеинделген фазасымен;
-ЕЦ бұзылулар бар әйелдерде;
-гистерэктомиядан кейінгі әйелдерге;
-пубертатты кезеңдегі жасөспірімдерге;
-перименопаузадағы әйелдерге байланысты. 
 
Клиникалық симптомдардың ерекшеліктеріне және етеккір алдындағы бұзылудың көрінісіне байланысты ЕАС жіктеу:
-етеккір келер алдындағы симптомдар;
-етеккір келер алдындағы синдромның өзі;
-етеккір келер  алдындағы дистрофиялық бұзылулар;

 
Етеккір келер алдындағы магнификация – етеккір келер алдындағы кезеңдегі соматикалық аурулардың қосарласуы немесе асқынуы (ЕАС атипті пішіндері):
-вегето-дизовариалды миокардиодистрофия;
-гипертермикалық офтальмоплегиялық бас «сақинасы» ауруы;
-циклдық «аллергиялық» реакциялар (жаралы гингивит, стоматит, дерматит, бронхиалды астма, иридоциклит);
-гипертермикалық  (ағзада асқыну үдерістерінің белгілері болмай дене температурасының 37,2-38С-қа дейін циклдық көтерілуі );
-гиперсомникалық (циклдік күндізгі ұйқышылдық);
-тері көріністері: тұрпайы безеулер, тері майлылығының өзгеруі, көбірек терлеу, есекжем, қышу, таңылтақтардың көбейіп кетуі. Сүйектердің, бұлшықеттердің, -буындардың ауыруы, люмбалгия, бұлшықет күшінің азаюы;
-жаралы гингивит, стоматит және басқа гастро-интестинальды көріністер (тәбеттің өзгеруі (анорексия, булимия), дәмді тұтынудың өзгеруі, құсу, жүрек айну, метеоризм);
-циклдік иридоциклит (нұрқабықтықты дененің сыртқы бөлігінің және цилиарлы дененің қабынуы).
 
Ауырлық деңгейі бойынша ЕАС жіктеу:
-жеңіл формасы – маңызды көрініс табатын етеккірге қарсы 2-10 күн қалғандағы 3-4 симптомның пайда болуы;
-ауыр формасы –3-14 күн қалғандағы 5-12 симптомның пайда болуы, олардың ішінде олардың 2-5 маңызды көрініс табады.

Диагностикалық іс-шаралардың негізгі және қосымша тізімі:

Амбулаториялық деңгейде өткізілетін негізгі диагностикалық іс-шаралар:
-аурудың шағымдары мен анамнезін жинау;
-физикалды тексеру;
-қан гормондарын (пролактин, эстрадиол, прогестерон) ИФТ әдісімен анықтау:
пролактинді, эстрадиолды, прогестеронды – фолликулярлы фазада (циклдің 7-8 күндері) және лютеинді фазада (ЕЦ 21 -23 күндері. Тексерудің толық көлемін орындау мүмкін болмағанда оны ЕЦ 2-фазасында (ЕЦ 21-23 күндері) немесе ЕАС клиникалық симптомдары манифестациялау сәтінде жүргізу орынды (ДД ШС) [1];
-кіші жамбас ағзаларының УДЗ.

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық тексерулер:
-антропометриялық зерттеулер (ДСИ бағалауы);
-тәуліктік диурез (ісінуде);
-ЭКГ (ЕАС криз болса);
-ЭЭГ (бас ауруларында);
-бас миының МРТ (бас ауруларында);
-аналық бездің УДЗ (аналық сүт безінде аналық бездің патологиясын анықтау кезіндегі ЕЦ бірінші фазасында (циклдің 7-11 күндері);
-офтальмоскопия (ЕАС цефалгиялық формасында).
 
Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер (көрсетімдер бойынша):
-ҚЖТ;
-НЖТ;
-коагулограмма (ПВ, фибриноген, БІТУ, ХҚҚ);
-қанды биохимиялық талдау (жалпы ақуыз, АлАТ, АсАТ, глюкоза, билирубин,);
-АВО цоликлон жүйесі бойынша қан тобын анықтау;
-қанның резус-факторын анықтау;
-қан сарысуындағы Вассерман реакциясы;
-ИФТ әдісі бойынша қан сарысуындағы АИТВ р24 антигенін анықтау;
-ИФТ әдісі бойынша қан сарысуындағы В гепатитінің HbeAg вирусын анықтау;
-ИФТ әдісі бойынша қан сарысуындағы С гепатиті вирусына жиынтық антиденелерді анықтау;
-гинекологиялық сүртіндінің тазалық деңгейін анықтау;
-кіші жамбас ағзаларына УДЗ;
-ЭКГ.

Стационарлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер:

-ҚЖТ;
-НЖТ;
-қан сарысуындағы Вассерман реакциясы;
-қан сарысуындаңы p24 АИТВ антигенін ИФА-әдісімен анықтау;
-ЭКГ (цефалгия және криз формаларында)
-аналық бездің функциялық ахуалын бағалау үшін кіші жамбас органдарының УДЗ.
 
Стационарлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер:
-ЭЭГ (ЕАС цефалгия формасында);
-бас миының МРТ (ЕАС цефалгия формасында және пролактиннің үш есе және одан жоғары артуы).
 
Жедел шұғыл жәрдем көрсету кезеңінде жүргізілетін  диагностикалық іс-шаралар:
-ЭКГ (цефалгия және криз формаларында).
 
Диагностикалық критерийлер:

Шағымдар: эмоциональды тұрақсыздық, мазасыздық, қозу, депрессия, жылауықтық, жабырқау, жадтың нашарлауы, шаршағыштық, әлсіздік, ұйқының бөлінуі, (ұйқысыздық/летаргия), қорқыныш/сағыныш сезімі, либидоның бұзылуы, дыбысқа, иіске аса сезімталдық, бас ауруы, бас айналу, қозғалысты бұзылуы, гиперестезия, кардиалгия/аритмия, демікпе ұстауларының жиілеуі/пайда болуы; вазомоторлы ринит құбылысы, көкіректің қысылу сезімі, өлімнен қорқу, аяқ-қолдың жансыздануы мен суықтауы, жүрек соғуының жиілеуі.

Анамнез: ЕАС кезінде жоғарыда аталған барлық симптомдар ЕЦ-нің лютеинделген фазасымен байланысты (етеккірге дейін 2-14 күн қалғанда пайда болады да, етеккірден кейін жойылады).
Өзін-өзі қадағалау тәсілін қолдану қажет – 2-3 ішінде пациенттің патологиялық көріністердің барлығы және қарқыны туралы белгілері бар күнделікті жүргізу. (ДД IA)[1].

Физикалды тексеру
Су-электролитті теңгерімнің бұзылуы (ісік пішінді):
-перифериялық ісінуде;
-дене салмағының артуы;
-масталгия;
-іштің кебуі;
-диурездің бұзылуы;
-жалпы қалыптағыдай тәулігіне  500-700 мл дейін сұйықтықтың тоқтауы.
АҚ (ЕАС криз формасында).
Аналық бездерді саусақпен басып көру (екінші фазада ЕАС кезінде аналық бездің үлкеюі) (ДД -IA)[2].

Зертханалық зерттеулер:

Қандағы гормондарды анықтау:
-циклдың екінші фазасында прогестерон деңгейін азаюы;
-қандағы пролактин деңгейін артуы (цефалгия және криз формасында);
-несептің үлестік салмағының өзгерісі
 
Аспаптық зерттеулер:

Кіші жамбастың УДЗ: циклдің 21-23 күндері лютеиндік фазаның жеткіліксіздік белгісінің болуы (фолликуланың кеш жетілуі, циклдың екінші фазасында эндометрийдің сәйкессіздігі);

ЭЭГ: етеккір цикліның екінші фазасында ми бағанасының ерекшелігі жоқ құрылымының үлкен жарты шеңберінің қабығында белсендендіру әсерінің күшеюі;

Офтальмоскопия: қан тамыры суретінің күшею белгілері;

Бас миының МРТ: қан тамыры суретінің күшею белгілері.

Мамандар кеңесін алуға көрсетімдер:
-невропатологтың кеңесі – кризді және цефалгия формаларында;
-психикалық ауруларды болдырмау үшін психиатрдың кеңесі;
-терапевтің кеңесі (криз формасында);
-маммолог кеңесі (сүт бездері ауырған кезде).

Сараланған диагноз:

1-кесте. Етеккір алдындағы бұзылулардың әр түрлі формаларынын саралап  диагностикалау критерийлері

2-кесте. ЕАС дәрі-дәрмектермен емдеу (ДД I,A) [3,7]

 

 
Амбулаториялық деңгейде дәрі-дәрмекпен емдеу;
Негізгі дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіндігі 100%):
-магний цитраты инъекцияға арналған сусыз  ерітінді 25%, 5 мл, ампула;
-пиридоксиногидрохлорид, инъекцияға арналған ерітінді 5% 1 мл, таблетка 100 мг;
-пирацетам инъекцияға арналған ерітінді 20% 5мл;
-пентоксифиллин таблетка 100 мг, таблетка 600 мг, таблетка 5 мг;
-ницерголин, лиофилизат инъекция ерітіндісін дайындауға арналған, 4 мг флакон.
Қосымша дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіндігі 100% аз):
-каберголин таблеткада 0,5 мг;
-бромокриптин, таблеткада 2,5 мг;
-дидрогестерон; таблеткада 10 мг;
-микронделген прогестерон таблеткада 100 мг, 200 мг;
-этинилэстрадиол 30 мкг - дроспиренон 3 мг, таблеткада;
-этинилэстрадиол 30 мкг - диеногест 2 мг, түйіршік;
-этинилэстрадиол 20 мкг - гестоден 75 мг; түйіршік;
-этинилэстрадиол 20 мкг - дезогестрел 150 мкг, таблеткалар;
-трипторелин лиофилизат  инъ екция суспензиясын әзірлеуге арналған 3,75 мг флакон.
 
Стационарлық деңгейде дәрімен емдеу
Негізгі дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіндігі 100%):
-магний цитраты инъекцияға арналған сусыз ерітінді 25%, 5 мл, ампула;
-пиридоксиногидрохлорид, инъекцияға арналған ерітінді 5% 1 мл, таблетка 100 мг;
-пирацетам, инъекцияға арналған ерітінді 20% 5мл;
-пентоксифиллин, таблетка 100 мг, таблетка 600 мг, таблеткада 5 мг
-ницерголин, лиофилизат инъекция ерітіндісін дайындауға арналған, 4 мг флаконда.
Қосымша дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіндігі 100% аз):
-каберголин таблеткалар 0,5 мг;
-бромокриптин 25 мг таблеткалар;
-дидрогестерон таблеткалар 10 мг;
-микронделген прогестерон 100 мг, 200 мг таблеткалар;
-этинилэстрадиол 30 мкг дроспиренон 3 мг, таблеткалар;
-этинилэстрадиол 30 мкг - диеногест 2 мг; түйіршік;
-этинилэстрадиол 20 мкг - гестоден 75 мг; түйіршік;
-этинилэстрадиол 20 мкг - дезогестрел 150 мкг, таблеткалар;
-трипторелин лиофилизат инъекция дайындауға арналған суспензия 3,75 мг.

Жедел шұғыл жәрдем кезеңінде дәрі-дәрмекпен емдеу: жүргізілмейді.

Емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді.

Хирургиялық араласу: жүргізілмейді.

Әрі қарай жүргізу:
-тоқсанына 1 рет гинекологқа қаралу;
-кіші жамбас ағзаларына УДЗ  6 айда 1 рет (гормонды терапия тағайындау кезінде).
-терапияның тиімділігін қадағалау: пациенттің 3 етеккір циклі кезінде симптомдардың саны және олардың пайда болу уақыты туралы күнделік жүргізуі (етеккірге дейін  қанша күн).

Емдеу тиімділігі мен диагностикалау және емдеу әдістерінің қауіпсіздік индикаторлары:
-жүргізілген терапиядан кейін бір жыл ішінде ЕАС қайталанбауы.

Госпитальдау үшін  госпитальдау түрімен нұсқалған  көрсетімдер.

Жедел госпитальдау үшін көрсетімдер: жүргізілмейді.

Жоспарлы госпитальдау үшін көрсетімдер: етеккір алдындағы синдромның ауыр түрі.

Профилактикалық іс-шаралар (асқынулар профилактикасы, тәуекел факторларын көрсете отырып, ЕАСП деңгейіне арналған бастапқы профилактика).  

ЕАС даму тәуекелі факторлары:
-стрестік жағдайлар;
-нейроинфекциялар;
-асқынған босанулар мен түсіктер;
-әр түрлі жарақаттар мен оперативтік араласу.

Ерекшеліксіз профилактика:
-оральды контрацептивтерді тұрақты қабылдау (қарсы көрсетімдер болмаса);
-салауатты өмір салты (темекіден бас тарту, дене жаттығулары, тұрақты жыныстық өмір, стрестік жағдайларды болдырмау).

1. ( 7_Етеккір_келер_алдындағы_қысылу_синдромы.pdf )

читать/скачать файл

Отправить

Если вы не являетесь медицинским специалистом:

• Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.  
• Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.  
• Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.  
• Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.  
• Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.