Балалардағы н-фистулалар
Версия: ҚР ДСМ клиникалық хаттамалар - 2017 (Қазақстан)
Анықтамасы
Анықтамасы
Денсаулық сақтау министрлігінің
Медициналық қызметтер сапасы жөніндегі біріккен комиссиясының
2017 жылғы «29» маусымдағы
№ 24 хаттамасымен мақұлданған
Н-фистула (ректовестибулярлық, ректо қынаптық) қалыпты қалыптасқан айналшықтағы жыланкөз) – аноректальды аймақтың дамуының туа біткен ақауы, онда қынап алдындағы патологиялық хабарлама бар (кейбір жағдайларда қынап қуыстарында) және тікелей ішек бұнда айналышық қалыптасқан, хирургиялық түзетуді талап етеді.
КІРІСПЕ БӨЛІМ
АХЖ-10 коды (тары):
| АХЖ-10 | |
| Код | Атауы |
| Q43.6 | Тік ішек немесе айналшықтың туа біткен жыланкөзі |
Хаттаманы әзірлеу/қайта қарау күні: 2017 жыл.
Хаттамада пайдаланылатын қысқартулар:
АРМ - аноректальды мальформация
АЛТ - аланинаминотрансфераза
АСТ - аспартатаминотрансфераза
БІТУ - белсенділендірілген ішінара тромбопластиналы уақыт
ЭТЖ - эритроциттердің тұну жылдамдығы
КТ - компьютерлік томография
МРТ - магнитті –резонанстық томография
МҰ - медициналық ұйым
УДЗ - ультрадыбыстық зерттеу
Хаттаманы пайдаланушылар: жалпы практика дәрігерлері, педиатрлар, неонатологтар, балалар хирургтары.
Пациенттер санаты: балалар (қыздар).
Дәлелділік деңгейінің шкаласы:
| А | Жоғары сапалы мета-талдау, РБЗ жүйелік шолу немесе жүйелік қатенің өте төмен ықтималдығы (++) бар ірі РБЗ, олардың нәтижелері тиісті популяцияға қолданылуы мүмкін. |
| В | Когортты немесе жағдай-бақылау зерттеулеріне жоғары сапалы (++) жүйелік шолу немесе жүйелік қатенің өте төмен тәуекелі бар жоғары сапалы (++) когортты немесе жағдай-бақылау зерттеулері немесе жүйелік қатенің жоғары емес (+) тәуекелі бар РБЗ, олардың нәтижелері тиісті популяцияға қолданылуы мүмкін. |
| С | Когортты немесе жағдай-бақылау зерттеуі немесе жүйелік қатенің жоғары емес тәуекелі бар рандомизациясыз бақыланатын зерттеу (+), олардың нәтижелері тиісті популяцияға немесе нәтижелері тиісті популяцияға тікелей қолданылмайтын жүйелік қатенің өте төмен немесе жоғары емес тәуекелі бар РБЗ-ға (++ немесе +) қолданылуы мүмкін. |
| D | Жағдайлар сериясының сипаттамасы немесе бақыланбайтын зерттеу немесе сарапшылардың пікірі. |
| GPP | Үздік клиникалық практика |
Жіктемесі
Жіктеме [3,4,6]:
| Үлкен клиникалық топтар | Сирек жергілікті нұсқалар |
| Артқы тесік жыланкөзі | Тікішек дивертикуласы |
|
Ректоуретралды жыланкөз (бульбарлық және простаталық) |
Тікішек атрезиясы (стеноз) |
| Ректовезикалды жыланкөз | Ректо қынаптық жыланкөз |
| Вестибулярлы жыланкөз | Н-фистула |
| Клоака | Басқалары |
| Жыланкөзсіз атрезия | - |
| Артқы тесік стенозы | - |
Диагностикасы
ДИАГНОСТИКАНЫҢ ЖӘНЕ ЕМДЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ ЖӘНЕ ЕМ-ШАРАЛАРЫ [1,3,4,6]
Диагностикалық өлшемшарттар
Шағымдар:
· Қынаптан немесе қынап алдынан нәжістің патологиялық бөлінділері;
· Қынап қуысы немесе алдында жыланкөздің болуы;
· Сыртқы жыныс мүшелері аймағындағы қабыну өзгерістері
Өмір анамнезі:
· тератогенді факторлардың болуы (анемия,жүктіліктің І үш айлығындағы анасының инфекциялық аурулары, зиянды әдеттері, терратогенді факторға ие дәрілік препараттарды және басқаларын қолдану) жүктілік кезінде;
Физикалық қарап-зерттеулер:
Жалпы тексеру / perrectum:
· айналшық қалыпты орында;
· анальдық рефлекстің төмендеуі;
· қысқыш бұлшықеттерінің тонусы сақталған;
· алдындағы аймақта немесе қынап қуысында жыланкөз аузында визуализацияланады.
Қыздардың Н-фистуласы:
· қынаптан немесе қынап аузынан нәжісті патологиялық бөлулер;
· қынап алды аймағындағы қабыну;
· қынап қуысы немесе алдында жыланкөздің болуы.
Зертханалық зерттеулер [1,3,4,] (ДД – В):
· қанның жалпы анализі – лейкоцитоз, мүмкін анемия, жылдамдатылған ЭТЖ.
· зәрдің жалпы анализі – қайталама пиелонефритпен байланысты лейкоцитурия. Ерте асқынған кезеңдерде артып келе жатқан инфекцияға байланысты функцияның төмендеуімен байланысты бүйректердің қайталама өзгерістері.
· қанның биохимиялық анализі – бүйректердің қайталама патологияларымен байланысты өзгерістер мүмкін (креатинин, клиренс креатинин көрсеткіштері, Реберг сынамасы, несепнәр).
· зәрді бактериялық және антибиотиктерге сезімталдыққа егу – микробты пейзажды анықтау, микробты пейзажды анықтау, антибактериалды терапияны өткізу мақсатымен антибиотиктерге сезімталдықты анықтау.
· коагулограмма (протромбинді уақыт, фибриноген, тромбинді уақыт, БІТУ);
· қан тобын және резус-факторды анықтау
Көрсетілімдер бойынша (қосымша):
· Вагоцитограмма – жоғары инфекциямен байланысты қабыну өзгерістерін анықтау мақсатымен қынаптық жақпаларды зерттеу.
Аспаптық зерттеулер:
· ЭКГ – операция алды дайындығы мақсатымен жүрек патологиясын болдырмау үшін;
· ЭхоКГ – жүрек-тамыр жүйелерін дамытулың мүмкін қосымша ақауын болдырмау үшін;
· Құрсақ қуысы және бүйректі ультрадыбыстық зерттеу – зәр шығару жүйесі мүшелерін дамытудың қосымша ақауларын болдырмау үшін;
· Сушидо бойынша проктография – жыланкөз деңгейі мөлшерін анықтау үшін;
· Тік ішек және сфинктерлік аппараттың магнитті-резонансты томографиясы (МРТ) – жыланкөз биіктігі деңгейін неғұрлым дәл анықтай алады.
· 3D сфинктерлік аппараты және тікішектің компьютерлік томографиясы –жыланкөз нысанын және мөлшерін нақтылау.
Маман консультациялары үшін көрсетілімдер:
· балалар невропатологының консультациясы – гипоксиялық-ишемиялық тип бойынша милық қан айналымының бұзылуы, неврологиялық симптоматика және ОЖЖ зақымдану симптомдары, псевдобульбарлық бұзылулар;
· неонатологтың консультациясы – қосалқы патология болғанда;
· диетологтың консультациясы – тағамдық қоспаларды іріктеуде;
· балалар нефрологының консультациясы – бүйректің қабыну өзгерістерін емдеу;
· балалар урологының консультациясы – зәр шығару жолдары өзектерінің үйлесімінде;
· балалар гинекологының консультациясы – ішкі және сыртқы жыныс жолдары өзектерінің үйлесімінде;
· балалар пульманологының консультациясы – рефлюкс-индуцияланған бронхо-өкпелі қабынулар, аспирациялық пневмония, бронхо-обструктивті синдром, бронхиалды астма, апноэ;
· балалар оториноларингологының консультациясы – ЛОР-мүшелердің қосалқы патологиялары;
· балалар кардиологының консультациясы – екінші кардиомиопатия, кардиттер, тұрақсыз гемодинамика;
· кардиохирург консультациясы – туа біткен жүрек ақауларын болдырмау;
· реаниматолог консультациясы – қарқынды терапия өткізу, реанимация бөлімшесі шарттарындағы ерте операциядан кейінгі кезең.
Диагностикалық алгоритм: (сызба)
Дифференциалды диагноз
Дифференциалды диагноз және қосымша зерттеулер негіздемесі [1,3,4,6]:
| Диагноз | Дифференциалды диагностикаға арналған негіздеме | Зерттеп-қараулар | Диагнозды жоққа шығару белгісі |
| Н-фистула | Қынап, қынап қуысында немесе алдында фистуланың болуы |
Жалпы тексеру Perrectum |
1-Тексеруде қынап қуысы немесе алдындағы жыланкөз байқалады 2-патологиялық жыланкөзден нәжістік бөлінулер 3-Қабынуға қарсы терапия өткізуден әсердің болмауы |
| Вульвовагинит | Визуалдыда патологиялық жыланкөздің болмауы |
Жалпы тексеру Perrectum Гинеколог кеңесі |
1-Тексеруде жыланкөз анықталмайды 2-негізінде патологиялық бөлінулер қабыну сипатында 3-Өткізілген қабынуға қарсы терапиядан әсер |
Емдеу тактикасы (амбулатория)
АМБУЛАТОРИЯЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ: амбулаториялық жағдайда емдеу жүргізілмейді.
Әрі қарай емдеу:
· тұрғылықты жері бойынша балалар гинекологында және балалар хирургында диспансерлік 5 жыл ішінде есепте тұру.
Емдеу тактикасы (стационар)
СТАЦИОНАРЛЫҚ ДЕҢГЕЙДЕ ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ [1,3,4,6]: аталмыш диагнозы бар барлық пациенттер стационарлық шарттарда емделеді.
Дәрі-дәрмексіз емдеу:
· Режим: палаталық дұрыс, ерте операциялық кезеңде төсек.
· Диета: жасы бойынша стол.
· Күшейтілген тамақтану – ақуыздар санының жас ерекшелік нормаларымен салыстыру бойынша біржарыммен жоғары калориялы, дәрумендендірілген, минералды заттарға бай диета; глюкокортикоидтерді тағайындауда рационды калий тұзы және кальций тұздарын қамтитын өнімдермен байытады.
· Орталық катетер күтімін оқытылған медициналық қызметкер жүзеге асырады.
· Операциядан кейін Фоллей уретральды катетері орнатылады.
· Күн сайын таңулар күніне 2-3 рет өтеді.
· Артқы тесіктің шетін тігістерінің ажырауының профилактикасы үшін операциядан кейінгі жараны кептіру түбегейлі маңызды болып табылады.
· Зәр катетерін фурацилиннің жылы ерітіндісімен күніне 3-4 рет шаю.
· Зәр қуығынан катетер 7- 14 тәулікке жойылады.
Дәрі-дәрмектік емдеу: БЖАБЖ принциптеріне сәйкес клиникалық белгілер және аурулардың ауырлық дәрежесіне байланысты.
Госпиаталға дейінгі терапия нақты науқаста бар қандай да бір синдромның болуына байланысты.
· Анемиялық синдром қан бойынша № 666 бұйрықтың 417-қосымшасына сәйкес төмендетуде біртопты лейкофильтрленген эритроцитарлық жүзгінмен алмастыру терапиясын талап етеді.
· Геморрагиялық синдром – қан ағуды тоқтату, бір топты лейкофильтрленген, вирусинді белсенділендірілген тромбоконцентратпен алмастыру терапиясы. ЖҚП трансфузиясы синдромында және ДТІ синдромында ұюдың плазмалық факторларының жеткіліксіздігінде.
· Инфекциялық асқынулардың болуы – белсенді антибактериалды, саңырауқұлаққа қарсы терапия.
Негізгі дәрілік заттардың тізбесі;
цефуроксим,цефтазиди,цефтриаксон,амикацин,гентамицин,метронидозол, флуканозол, анальгин 50%,димедрол 1%,этамзилат.
| Р/с № | ДЗ атауы | Енгізу жолдары | Қолданылу дозасы және реттілігі (күніне неше рет) |
Қолданылу ұзақтығы (күндер саны) |
|
|
Антибактериялық құралдар: b-лактамды антибиотиктер және басқа антибактериялық құралдар (антибиотиктер микроб сезімталдығының нәтижелеріне байланысты іріктеледі) |
|||||
| 1. |
Цефуроксин (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Нәрестелер үшін цефуроксимнің тәуліктік дозасы 30-60 мг 1 кг баланың дене салмағына әр 6-8 сағат сайын құрайды. Бір жастағы және одан үлкен балалар үшін препарат дозасы әр 6-8 сағат сайын 1 кг дене салмағына 30-100 мг құрайды. | 10 | |
| 2. |
Цефтазидим (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Балаларға арналған дозалау құрайды: екі айға дейін – 30 мг кг салмаққа тамырішілік, екіге бөлінген; екі айдан 12 жасқа дейін – 30-50 мг кг салмаққа тамырішілік, үшке бөлінген. | 10 | |
| 3. |
Цефтриаксон (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Екі аптаға дейінгі нәрестелерге арналған доза: тәулігіне бір рет 20-50 мг /кг дене салмағына; емізулі бала және одан кіші бала (15күн-12 жас): тәулігіне бір рет 20-80мг/кг; дене салмағы 50 кг артық жасөспірімдерге «ересектер» мөлшерлемесін тағайындайды: тәулігіне бір рет 1-2 грамм. Максималд тәуліктік доза төрт грамды құрайды. | 10 | |
| 4. |
Амикацин (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Бұлшықетішілік немесе тамырішілік Амикацинді әр 8 сағат сайын 5 мг/кг есеппен немесе әр 12 сағат сайын 7,5 мг/кг енгізеді. Зәр жолдарын зақымдаған асқынбаған бактериалды инфекцияларда При неосложненных бактериальных Амикацинді әр 12 сағат сайын 250 мг-нан енгізеді. Шала туған нәрестелерге препаратты 10 мг/кг мөлшерлемеде енгізе бастайды, осыдан кейін 7,5 мг/кг дозаға өтеді, оларды әр 18-24 сағат сайын енгізеді. Бұлшықетішілік енгізуде терапия 7-10 күнге созылады, тамырішілік – 3-7 күн. | 10 | |
| 5. |
Гентамицин (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. |
Б/і, т/і, жергілікті, субконъюнктивальды. Доза жеке анықталады. Парентеральды енгізуде әдеттегі тәуліктік доза орташа ауырлықты ауруларда бүйректерінің қалыпты фунциясы бар ересектер үшін т/і және б/і енгізуде бірдей — 3 мг/кг/тәу, енгізу мерзімділігі — тәулігіне 2–3 рет; ауыр инфекцияларда — 5 мг/кг дейін (ең жоғарғы тәуліктік доза) 3–4 қабылдауға. Емдеудің орташа ұзақтығы — 7–10 күн. Т/і инъекцияда 2-3 күн ішінде өткізеді, одан кейін б/і енгізуге өтеді. Зәр шығару жолдарының инфекциясында ересектер және 14 жастан асқан балалар үшін тәуліктік доза 0,8–1,2 мг/кг құрайды. Кіші жастағы балаларға тек ауыр инфекцияларда өмірлік көрсеткіштер бойынша ғана тағайындайды. Ең жоғарғы тәуліктік доза барлық жастағы балалар үшін — 5 мг/кг. |
7 | |
| 7. |
Метронидазол (ДД – В)[14] |
Тамырішілік. | 2-5 жастағы балаларға - 250 мг/тәу.; 5-10 жас - 250-375 мг/тәу., 10 жастан асқандарға - 500 мг/тәу. Тәулікті дозаны 2 қабылдауға бөлген жөн. Емдеу курсы - 10 күн. 1 жасқа дейінгі балаларға - 125 мг/тәу., 2-4 жас - 250 мг/тәу., 5-8 жас - 375 мг/тәу., 8 жастан асқандарға - 500 мг/тәу. (2 қабылдауда). | 10 | |
| Зеңге қарсы ДЗ (дисбактериоз профилактикасы үшін) | |||||
| 11. |
Флуконазол (ДД – В)[14] |
Тамырішілік. |
Флюконазолды балаларға тамыр ішілік терінің және шырыштының кандидозды зақымдануында енгізуде 1 – 3 мг/кг Инвазивті микоздарда 6 – 12 мг/кг дейін көтеріледі. |
10 | |
| Симптоматикалық терапия | |||||
| 12. |
Альбумин 10%. (ДД – С)[14] |
Тамырішілік. | Т/і тамшылық операциялық шокта, гипоальбуминемияда, гипопротеинемияда. Балаларға альбумин тәулігіне дене салмағына 3 мл/кг артық есеппен тағайындалады. (Көрсетілімдер бойынша) | Көрсетілімдер бойынша | |
| 13. |
Альбумин 20%. (ДД – С)[14] |
Тамырішілік. | Балаларға арналған бір реттік доза 0.5-1 г/кг құрайды. Препаратты шала туған емшектегі балаларға қолдануға болады. (Көрсетілімдер бойынша) | Көрсетілімдер бойынша | |
| 15. |
Фуросемид (ДД – В)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | 15 жасқа дейін тамырішілік немесе бұлшықетішілік енгізу үшін орташа тәулікті доза - 0,5-1,5 мг/кг құрайды. | Көрсетілімдер бойынша | |
| 16 |
Этамзилат (ДД – С)[14] |
Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Ішке, т/і, б/і. Дозалау режимін көрсетілімдерге байланысты жеке анықтайды. Балаларға 3-4 қабылдауда 10–15 мг/кг/тәул. тағайындалады. | 4-6 | |
| 17 | Анальгин 50% (ДД – С)[14] | Бұлшықетішілік, тамырішілік. | Балаларға 0,1-0,2 мл есеппен 50% ерітінді немесе 0,2-0,4 мл 25% ерітінді 10 кг дене салмағына енгізіледі. | 3-5 | |
| 18 | Димедрол 1 % (ДД – С)[14] | Бұлшықетішілік, ішке |
Б\і — 1–5 мл 1% ерітінді. Ішке — 0,025–0,05 г (балаларға — 0,01–0,03 г) 1–3 рет күніне. Курс — 10–15 күн. |
3-5 | |
| 19 | Фуразидин (ДД – В)[14] | Ішке |
Таблеткаларды ішке тамақ кезінде қабылдау. Ақуызға бай тағамды қолдану ұсынылады (зәрді қышқылдату үшін). Емдеу режимінде 2 таблеткадан (100 мг) бірінші күні тәулігіне 4 рет, одан кейін 2 таблеткадан (100 мг) тәулігіне 3 рет тағайындайды. Педиатрияда 5-7 мг/кг/тәулігіне негізге ала отырып тағайындайды. Егер балаларға ұзақ емдеу жоспарланса, онда мөлшерлеуді тәулігіне 1-2 мг/кг дейін азайтады. Емдеу курсы 7 ден 8 күнге дейінді құрайды. Соңғы таблетканы қабылдағаннан кейін 10-15 күннен кейін қажеттілігі болғанда емдеу курсын қайталайды. |
Көрсетілімдер бойынша | |
| Инфузиялық терапия | |||||
| 21 |
Глюкоза 5% (ДД – С)[14] |
т/і | Флакон 200 мл | Көрсетілімдер бойынша | |
Қосымша дәрілік заттардың тізбесі: альбумин
10,20%,фуразидин, Глюкоза 5%,фуросемид.
Препараттарды салыстыру кестесі:
Хирургиялық араласу:
1) Н-фистуласын хирургиялық жою
Көрсетілімдер:
· Даму ақауларын клиникалық және рентгенологиялық растау;
· Операцияға абсолютті қарсы көрсетілімдердің болмауы.
Қарсы көрсетілімдер:
· жоғары тыныс алу жолдарының өткір қабынулары;
· өткір инфекциялық аурулар;
· айқын гипотрофия;
· айқын емес эитологиялы гипертермия;
· терінің іріңді және қабыну өзгерістері;
· психо – неврологиялық бұзылулар;
· жүрек-қантамырлары тарапынан абсолютті қарсы көрсетілімдер.
2) А.И. Ленюшкин бойынша қыздардағы Н-фистуланы жоюдың инвагинациялық әдісі;
3) Н-фистуланы жоюмен алдыңғы аноректопластика.
Әрі қарай емдеу:
· жыланкөздің қайталануының болмауы;
· айналшық және қынап стриктураларының болмауы.
Емдеу тиімділігінің индикаторлары:
· жыланкөздің қайталануының болмауы;
· айналшық және қынап стриктураларының болмауы.
Ауруханаға жатқызу
ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУ ТИПІН КӨРСЕТУМЕН ЕМДЕУГЕ ЖАТҚЫЗУҒА АРНАЛҒАН КӨРСЕТІЛІМДЕР [4,6]
Жоспарлы емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер:
· клиникалық-диагностикалық расталған диагноз;
· жасы 3 жыл.
Шұғыл емдеуге жатқызуға арналған көрсетілімдер: жоқ.
Ақпарат
Пайдаланған әдебиеттің тізбесі
-
Протоколы заседаний Объединенной комиссии по качеству медицинских услуг МЗ РК, 2017
- 1) Ziegler M.Moritz, AzizkhanG.Richard, Weber S. Tomas. Operative pediatric Surgery, USA, 2005, p. 1339. 2) Лёнюшкин А.И., Комиссаров И.А. Педиатрическая колопроктология. – М., 2009. – 398с. 3) Ормантаев К.С. Ахпаров Н.Н Аипов Р.Р. 2011год стр 72 Атлас аноректальных мальформаций. 4) Лёнюшкин А.И., Лукин В.В., Окулов Е.А. Аноректальные пороки развития// Бюлл. для врачей. – М, 2004. - №2(42). – С.19-31. 5) Аипов Р.Р. Актуальные вопросы классификации аноректальных мальформаций у детей. Педиатрия и детская хирургия Казахстана, 2008 - №2, стр. 30-32 6) Ормантаев К.С., Ахпаров Н.Н., Аипов Р.Р. Атлас аноректальных мальформаций у детей. – Алматы, 2011 г., 176 стр. 7) Осипкин В. Г., Балаганский Д. А. Хирургическая тактика при аноректальных пороках развития// "Настоящее и будущее детской хирургии": Материалы конференции. — Москва, 2001. — С. 193. 8) Турсункулов Б.Ш. Совершенствование диагностики и хирургического лечения детей с аноректальными пороками развития: дисс. … канд.мед.наук. – Алматы, 2006. - 89с. 9) Holschneider AM, Koebke J, Meier-Ruge W, Land N, JeschNK Pathophysiology of chronic constipation on anorectal malformations. Long-term results and preliminary anatomical investigations. // Eur J Pediatr Surg. – 2001. - №11.–Р.305–310. 10) Kourklis G, Andromanakos N. Anorectal Incontinence: Aetiology, Pathophysiology and Evaluation //ActaChir Belg. – 2004, - № 104. Р. 81-91. 11) MathurP,Mogra N, Surana S, et al. Congenital segmental dilatation of the colon with anorectal malformation. // J Pediatr Surg. – 2004. - № 8(39).–Р.18-20. 12) Watanabe Y, Ikegami R, Takasa K Three-demensional computed tomographic images of pelvic muscle in anorectal malformations. // J Pediatr Surg. - 2005. - №40. – P.1931-1934. 13) Alberto Pena M.D. , Marc LevittM.D, «The treatment of anorectal malformations». 14) Большой справочник лекарственных средств. Под редакцией Зиганшиной Л.Е
Ақпарат
ХАТТАМАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ АСПЕКТІЛЕРІ
Біліктілік деректерін көрсетумен хаттаманы әзірлеушілер тізімі:
1) Ахпаров Нұрлан Нүркінұлы – медицина ғылымдарының докторы, «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» РМҚК хирургия бөлімшесінің меңгерушісі.
2) Ахтаров Қахриман Махмұтжанұлы – «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» РМҚК хирургия бөлімшесінің дәрігері.
3) Афлатонов Нұржан Бақытбекұлы – «Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы» РМҚК хирургия бөлімшесінің дәрігері.
4) Рүстемов Дастан Зейноллаұлы – Ұлттық ана мен бала ғылыми орталығы «UMC» КҚ филиалының балалар хирургиясы бөлімшесінің дәрігері, Астана қаласы.
5) Мәжитов Талғат Мансұрұлы – медицина ғылымдарының докторы, «Астана медицина университеті» АҚ клиникалық фармкология және интернатура кафедрасының профессоры, клиникалық фармаколог.
Мүдделер қақтығысының жоқтығын көрсету: жоқ
Рецензенттердің тізімі:
1) Набиев Зохир Нарзулоевич – медицина ғылымдарының докторы, профессор, Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми-клиникалық орталығының директоры, Тәжікстан.
2) Тұрсынқұлов Бахтияр Шахайдарұлы – медицина ғылымдарының кандидаты, балалар хирургы, «Рахат» медициналық орталығы.
Хаттаманы қайта қарау шарттары: жарияланғаннан кейін және қолданысқа енгізілген күнінен бастап 5 жыл өткен соң немесе дәлелділік деңгейі бар жаңа әдістер болған кезде хаттама қайта қаралады.
Қазықтаулы файлдар
Назар аударыңыз!
- Занимаясь самолечением, вы можете нанести непоправимый вред своему здоровью.
- Информация, размещенная на сайте MedElement и в мобильных приложениях "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта", не может и не должна заменять очную консультацию врача. Обязательно обращайтесь в медицинские учреждения при наличии каких-либо заболеваний или беспокоящих вас симптомов.
- Выбор лекарственных средств и их дозировки, должен быть оговорен со специалистом. Только врач может назначить нужное лекарство и его дозировку с учетом заболевания и состояния организма больного.
- Сайт MedElement и мобильные приложения "MedElement (МедЭлемент)", "Lekar Pro", "Dariger Pro", "Заболевания: справочник терапевта" являются исключительно информационно-справочными ресурсами. Информация, размещенная на данном сайте, не должна использоваться для самовольного изменения предписаний врача.
- Редакция MedElement не несет ответственности за какой-либо ущерб здоровью или материальный ущерб, возникший в результате использования данного сайта.